Υποχρεωτική πυροπροστασία στα ακίνητα

Σε εφαρμογή τίθεται από τη φετινή αντιπυρική περίοδο ο Κανονισμός Πυροπροστασίας Ακινήτων που βρίσκονται εντός και πλησίον δασικών εκτάσεων, μέσω του οποίου προβλέπονται μεταξύ άλλων δειγματοληπτικοί έλεγχοι και τσουχτερά πρόστιμα που μπορεί να φτάσουν και τα 500 ευρώ ανά παράβαση σε όσους δεν συμμορφωθούν με τα νέα δεδομένα.

Σε πρώτη φάση, οι ιδιοκτήτες καλούνται μέχρι τις 31 Μαρτίου να συντάξουν το έντυπο «Αξιολόγησης Επικινδυνότητας» και την «Τεχνική Εκθεση Αρμόδιου Επιστήμονα».

Μετά τη δήλωση της Τεχνικής Εκθεσης έως το τέλος του μήνα, οι ιδιοκτήτες υποχρεούνται μέχρι τις 30.04.2024 να υποβάλουν Δήλωση Εφαρμογής των μέτρων πυρασφάλειας στην οποία θα δηλώνουν την ορθή λήψη των μέτρων που προβλέπονται στην έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα, βάσει των προβλέψεων του Κανονισμού για την προστασία του ακινήτου τους σε περίπτωση πυρκαγιάς.

Ο Κανονισμός αφορά σε ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε οικόπεδα ή γήπεδα σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, σε περιαστικό πράσινο, σε κηρυγµένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις, καθώς και εντός ακτίνας 300 µέτρων από αυτές ή βρίσκονται µέσα σε πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών.

Ενίσχυση πυρασφάλειας

Τα προβλεπόμενα μέτρα στόχο έχουν να ενισχύσουν το βαθμό πυρασφάλειας και κατά συνέπεια να μειώσουν τον αριθμό των σπιτιών, τα οποία καταστρέφονται ολικώς ή μερικώς από πυρκαγιές. Αφορούν τον περιβάλλοντα χώρο των ακινήτων (επιστρώσεις ακαλύπτου, φύτευση, διαμορφώσεις, υπαίθριες κατασκευές, κ.λπ.) και τα στοιχεία που απαρτίζουν το κέλυφος του κτιρίου (εξωτερικοί τοίχοι, στέγες, κουφώματα, κ.λπ.), στα οποία επιβάλλονται πρόσθετα μέτρα για την ενίσχυση της πυροπροστασίας τους.

Τα κτίρια διαχωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες επικινδυνότητας (χαμηλή, μεσαία, υψηλή και ιδιαίτερα υψηλή επικινδυνότητα), ενώ ακόμα και για τα υφιστάμενα κτίρια προβλέπεται εκτός των απαραίτητων καθαρισμών στα οικόπεδα, σειρά μέτρων από περιφράξεις και διάνοιξη οδών έως αξιολόγηση του κτιρίου από τεχνικό επιστήμονα και κατάρτιση πορίσματος με την κατάσταση του ακινήτου και τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν. Ορίζεται επίσης ότι κάθε ακίνητο θα πρέπει να διαθέτει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης.

Η κατηγοριοποίηση των ακινήτων ως προς την επικινδυνότητά τους για πυρκαγιά, γίνεται μετά από αξιολόγηση χαρακτηριστικών παραμέτρων της περιοχής, στα οποία συγκαταλέγονται τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της, οι κλιματολογικές συνθήκες που συνυπολογίζουν και τον ημερήσιο δείκτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς, η κλίση, η βλάστηση και η φυτική καύσιμη ύλη, οι υποδομές και τα δίκτυα, (οι οποίες περιλαμβάνουν την πρόσβαση στο ακίνητο, την ύπαρξη σημείων υδροληψίας, την πυκνότητα του δομημένου περιβάλλοντος και την ύπαρξη δικτύων ηλεκτρισμού και αερίων καυσίμων) και η συχνότητα συμβάντων και οι εγγενείς κίνδυνοι.

Κατηγορίες

Τα μέτρα πυροπροστασίας, σύμφωνα με την απόφαση, διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: προληπτικά μέτρα, μέτρα παθητικής πυροπροστασίας και κατασταλτικά μέτρα (μέτρα ενεργητικής πυροπροστασίας).

Οι διατάξεις προληπτικής πυροπροστασίας του Κανονισμού εφαρμόζονται υποχρεωτικά σε όλα τα ακίνητα για την επικείμενη αντιπυρική περίοδο έτους 2024.

Τα μέτρα παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας που προβλέπονται στην έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα εφαρμόζονται υποχρεωτικά από 31.03.2025 για τα ακίνητα που χαρακτηρίζονται ως υψηλής και ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας και από 31.03.2026 για τα ακίνητα που χαρακτηρίζονται ως χαμηλής ή μεσαίας επικινδυνότητας.

Μέχρι τη λειτουργία της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία θα καταχωρίζονται το Εντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας, η Εκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα και η Δήλωση Εφαρμογής των μέτρων πυρασφάλειας του ιδιοκτήτη, τα προαναφερόμενα στοιχεία υποβάλλονται εις διπλούν σε έντυπη μορφή στον οικείο δήμο.

Ειδικό μητρώο από τους δήμους

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, οι δήμοι καλούνται να τα καταχωρίζουν σε Ειδικό Μητρώο, έτσι ώστε να είναι διαθέσιμα στις τριμελείς επιτροπές δειγματοληπτικού ελέγχου και να είναι δυνατή η μεταφορά τους στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, όταν τεθεί σε λειτουργία.

Συγκεκριμένα καλούνται να συγκροτήσουν τις τριμελείς επιτροπές (οι οποίες απαρτίζονται από έναν δασολόγο ή γεωπόνο, έναν μηχανικό και έναν υπάλληλο του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου) που θα διενεργήσουν κατά την αντιπυρική περίοδο τις αυτοψίες – δειγματοληπτικούς ελέγχους.

Παράλληλα, καλούνται να ενημερώσουν τους δημότες για την ισχύ του Κανονισμού και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτόν καθώς και να μεριμνήσουν, στην περίπτωση οικισμών που περικλείονται από δασική ή δασώδη έκταση για την έγκαιρη εκπόνηση Εντύπου Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Τεχνικής Έκθεσης και για τη διαμόρφωση των διαβαθμισμένων περιμετρικών ζωνών προστασίας πέριξ των ορίων του οικισμού σε συνδυασμό με τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων, σε συνεννόηση και συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες (Τοπική Αυτοδιοίκηση, Δασική Υπηρεσία) και σε εναρμόνιση με τυχόν ισχύοντα σχέδια Πολιτικής Προστασίας για την ασφαλή εκκένωση του οικισμού σε περίπτωση έκτακτου συμβάντος.

Ελεγχοι και πρόστιμα

Σε περίπτωση μη τήρησης των απαιτήσεων του κανονισμού, επιβάλλονται διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στους ιδιοκτήτες των ακινήτων και συγκεκριμένα:

– Σε περίπτωση μη υποβολής του εντύπου αξιολόγησης της επικινδυνότητας του ακινήτου και της τεχνικής έκθεσης απαιτούμενων μέτρων και λοιπών στοιχείων από τεχνικό επιστήμονα, επιβάλλεται πρόστιμο ανάλογο με την επιφάνεια του ακινήτου και την κατηγορία επικινδυνότητας του. Για ακίνητα χαμηλής επικινδυνότητας επιβάλλεται πρόστιμο 0,10 ευρώ ανά τ.μ. επιφάνειας του ακινήτου. Για ακίνητα μεσαίας επικινδυνότητας επιβάλλεται πρόστιμο 0,20 ευρώ ανά τ.μ. Για ακίνητα υψηλής επικινδυνότητας επιβάλλεται πρόστιμο 0,30 ευρώ ανά τ.μ. και για ακίνητα ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας επιβάλλεται πρόστιμο 0,50 ευρώ ανά τ.μ. Το πρόστιμο δεν μπορεί, πάντως, να είναι μικρότερο των 250 ευρώ.

– Πριν την επιβολή του προστίμου, προηγείται σύσταση στον ιδιοκτήτη του ακινήτου να προβεί εντός του πρώτου μήνα σε υποβολή του εντύπου αξιολόγησης και της τεχνικής έκθεσης και εντός δύο μηνών, στην υλοποίηση των προβλεπόμενων μέτρων πυροπροστασίας. Μετά το πέρας της δίμηνης προθεσμίας και εφόσον διαπιστωθεί ότι ο ιδιοκτήτης έχει συμμορφωθεί πλήρως, επιβάλλεται σε αυτόν μόνο το ελάχιστο διοικητικό πρόστιμο των 250 ευρώ. Εφόσον διαπιστωθεί ότι έχει συνταχθεί το έντυπο αξιολόγησης και η τεχνική έκθεση του τεχνικού επιστήμονα, καθώς και η δήλωση εφαρμογής των προβλεπόμενων μέτρων, ενώ δεν έχουν εφαρμοστεί τα προβλεπόμενα μέτρα, το πρόστιμο μειώνεται στο μισό. Αν διαπιστωθεί ότι δεν έχει γίνει καμία ενέργεια συμμόρφωσης στις απαιτήσεις του Κανονισμού, επιβάλλεται στον ιδιοκτήτη το σύνολο του προστίμου.

– Σε περίπτωση που κατά την αυτοψία της επιτροπής διαπιστωθούν λάθη στη σύνταξη του εντύπου αξιολόγησης της επικινδυνότητας του ακινήτου ή στην επιλογή των μέτρων πυροπροστασίας της τεχνικής έκθεσης, γίνεται σύσταση στον ιδιοκτήτη για τη διόρθωσή τους εντός προθεσμίας δύο μηνών, και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, επιβάλλεται πρόστιμο 250 ευρώ. Το ίδιο πρόστιμο επιβάλλεται και σε περίπτωση μη εφαρμογής μεμονωμένων μέτρων πυροπροστασίας, εφόσον μετά τη σύσταση της επιτροπής δεν γίνει συμμόρφωση εντός χρονικής προθεσμίας δύο μηνών. Αν ωστόσο διαπιστωθεί ότι δεν έχουν εφαρμοστεί τα προβλεπόμενα στην τεχνική έκθεση μέτρα πυροπροστασίας, επιβάλλονται για κάθε ενότητα μέτρων (προληπτικά, παθητικά, ενεργητικά) πρόστιμο ύψους 500 ευρώ.

– Η μη υποβολή της ετήσιας δήλωσης ιδιοκτήτη για την εφαρμογή των προβλεπόμενων στην τεχνική έκθεση μέτρων πυροπροστασίας, στην περίπτωση που έχουν εφαρμοστεί όμως το σύνολο των μέτρων πυροπροστασίας θεωρείται παράλειψη για την οποία επιβάλλεται πρόστιμο 100 ευρώ.

Αυλές και ζώνες προστασίας

Τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας αφορούν μεταξύ άλλων την πρόσβαση στο ακίνητο, τη δημιουργία ζώνης προστασίας ελάχιστου πλάτους δέκα μέτρων σε τρία επίπεδα με στόχο να επιβραδύνει το ρυθμό της πυρκαγιάς και να επιτρέπει την επέμβαση των πυροσβεστών.

Παράλληλα ορίζεται ότι απαγορεύεται η αποθήκευση καυστών ή εύφλεκτων υλικών και αντικειμένων (έπιπλα, απορρίμματα, καυσόξυλα) κάτω από εξώστες κτιρίων, από υπερυψωμένες βεράντες ή πλησίον των εξωτερικών ανοιγμάτων του κτιρίου, η αποθήκευση καυσόξυλων κοντά στα κτίρια ακόμα και το χειμώνα και η αποθήκευση εύφλεκτων υλικών, όπως καυσίμων για μηχανήματα κηπουρικής, κ.λπ.

Επιπροσθέτως επιβάλλεται ο τακτικός καθαρισμός των αυλών, της στέγης και των υδρορροών από απορρίμματα και υπολείμματα βλάστησης όπως πευκοβελόνες, ξερά φύλλα και χόρτα και η απομάκρυνσή τους.

Πηγή eleftherostypos.gr