Ρεύμα: Αστάθεια και αυξημένοι κίνδυνοι για τις τιμές το χειμώνα

Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μπαίνει σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας ενόψει του χειμώνα, με τις χονδρεμπορικές τιμές να εμφανίζουν ήδη σημαντικές αυξήσεις.

Στην Ελλάδα η τιμή διαμορφώνεται σήμερα στα 144,28 ευρώ ανά μεγαβατώρα, καταγράφοντας από χθες άνοδο σχεδόν 37% ενώ ανάλογες τάσεις παρατηρούνται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Στη Γερμανία μάλιστα σημειώθηκαν αντίστοιχες ημερήσιες διακυμάνσεις με την τιμή της χονδρεμπορικής να εκτινάσσεται σήμερα στα 136,17 ευρώ η μεγαβατώρα, στη Ρουμανία στα 153,82 ευρώ -πλησίον με την Βουλγαρία που είναι στα ίδια επίπεδα με την ελληνική αγορά -και την Ουγγαρία στα 150,35 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Η ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται σε καθεστώς έντονης μεταβλητότητας. Η μείωση της παραγωγής από ΑΠΕ, η αυξημένη χειμερινή ζήτηση και οι αβεβαιότητες στην αγορά φυσικού αερίου δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που πιέζει τις χονδρεμπορικές τιμές προς τα πάνω.

Ο ρυθμός αποθήκευσης φυσικού αερίου υστερεί σε σχέση με τον πέρσι με τους γαλλικούς τερματικούς σταθμούς LNG να κλείνουν λόγω απεργιών.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμη στοιχεία το ποσοστό αναπλήρωσης στις υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης σε όλη την Ευρώπη ξεπερνά το 82% κάτω από τον μέσο όρο της τελευταίας 5ετίας.

Τα τιμολόγια Οκτωβρίου

Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα ολοκληρώνει τον κύκλο του Σεπτεμβρίου με μέση τιμή 95,78 ευρώ/MWh, καταγράφοντας αύξηση άνω από 30% σε σχέση με τον Αύγουστο.

Η άνοδος αυτή, προδιαγράφει αυξημένους λογαριασμούς ρεύματος για τον Οκτώβριο, ιδίως στα κυμαινόμενα «πράσινα» τιμολόγια, παρά τις κινήσεις μεγάλων παικτών της αγοράς όπως η Protergia που έριξε την τιμή του πράσινου τιμολογίου στα 14,9 ευρώ την κιλοβατώρα από 15,9 ευρώ τους προηγούμενους μήνες προχωρώντας σε σημαντικές εσωτερικές ανακατατάξεις και σε στελεχιακό δυναμικό μετά τη αποχώρηση του κ. Γιάννη Καλαφατά.

Ωστόσο τα περιθώρια είναι περιορισμένα, καθώς η δυναμική των διεθνών αγορών και τα αυξημένα κόστη αστάθειας καθιστούν δύσκολη τη μόνιμη απορρόφηση των επιβαρύνσεων.

Η διαμορφούμενη κατάσταση αυξάνει το ενεργειακό κόστος για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και βιομηχανία, δημιουργώντας ισχυρή πίεση στην οικονομία. Αυτό καθιστά επιβεβλημένη την κυβερνητική στήριξη με τη μορφή επιδοτήσεων ή άλλων παρεμβάσεων, ώστε να μετριαστούν οι συνέπειες για την κατανάλωση και την ανταγωνιστικότητα.

Αλλαγή πορείας για τα κόκκινα τιμολόγια

Την ίδια στιγμή, το θεσμικό πλαίσιο στα τιμολόγια αναδιαμορφώνεται: η κατηγορία των «κόκκινων» τιμολογίων εγκαταλείπεται, ώστε να απομακρυνθούν οι αρνητικοί συνειρμοί και να ενταχθούν τα ευέλικτα προϊόντα σε νέο πλαίσιο.

Η χρήση κόκκινης σήμανσης είχε προκαλέσει αντιδράσεις, που αποτυπώθηκαν κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευση που έληξε πριν ένα μήνα καθώς συνδέεται από τους προμηθευτές ενέργειας με έννοιες κρίσης και συναγερμού.

Η αλλαγή στη σήμανση δεν είναι μόνο θέμα επικοινωνίας, αλλά και μια προσπάθεια να δοθεί μεγαλύτερη σαφήνεια στους καταναλωτές: από τη μία τα σταθερά και τα ευέλικτα, που δεν εξαρτώνται από τις διακυμάνσεις της αγοράς· από την άλλη τα πράσινα και τα κίτρινα, που ακολουθούν τη χονδρεμπορική και συνεπώς παραμένουν εκτεθειμένα σε κάθε μεταβολή διεθνών τιμών.

Μπλε τιμολόγια: η αξία της προβλεψιμότητας

Όσοι έχουν επιλέξει σταθερά μπλε τιμολόγια συνεχίζουν να προστατεύονται πλήρως από τις διακυμάνσεις. Η ασφάλεια που προσφέρουν αποκτά μεγαλύτερη αξία όσο πλησιάζει ο χειμώνας, περίοδος όπου η ζήτηση ενέργειας αυξάνεται παραδοσιακά και οι τιμές πιέζονται ανοδικά.

Πορτοκαλί τιμολόγια: σε εκκρεμότητα

Τα δυναμικά πορτοκαλί προϊόντα παραμένουν ουσιαστικά «στον πάγο», καθώς η εξάπλωση των έξυπνων μετρητών είναι πολύ αργή. Μέχρι στιγμής, μόνο ένας πάροχος, έχει παρουσιάσει τέτοια τιμολόγια, οπότε η κατηγορία δεν έχει ακόμη ρόλο στην αγορά.

Τι μπορεί να σημαίνει ο χειμώνας

Η πορεία του Οκτωβρίου δίνει επομένως ένα πρώτο στίγμα, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα συμβεί τους μήνες που έρχονται:

-Αν οι τιμές καυσίμων διεθνώς παραμείνουν υψηλές, τότε η χονδρεμπορική θα συνεχίσει την ανοδική της πορεία. Σε αυτήν την περίπτωση, τα πράσινα τιμολόγια θα επιβαρυνθούν σημαντικά, μεταφέροντας την πίεση κατευθείαν στους λογαριασμούς.

-Την άνοιξη, η Επιτροπή δημοσίευσε ένα road map για την πλήρη απαγόρευση όλων των υπόλοιπων εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου έως το 2027. Στόχος που πλέον έρχεται πιο κοντά από το 2026.Το σχέδιο απαιτεί από τα κράτη της ΕΕ να υποβάλλουν εθνικά σχέδια για τη σταδιακή κατάργηση του ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του έτους, κάτι που δεν θα είναι εύκολο για όλους ειδικά αν πρέπει να το αντικαταστήσουν όπως η Ελλάδα με το ακριβότερο αμερικανικό LNG.

-Αν οι ΑΠΕ διατηρήσουν υψηλή παραγωγή, όπως συνέβη στο δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου, μπορεί να υπάρξουν «φρένα» στις τιμές. Ωστόσο, η φθινοπωρινή και χειμερινή περίοδος χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη ζήτηση, άρα οι αποκλιμακώσεις θα είναι περιορισμένες ενώ η μεγαλύτερη συμμετοχή στο μείγμα του φυσικού αερίου οδηγεί προς τα πάνω τις τιμές.

-Σε περίπτωση ψυχρού χειμώνα, το ενεργειακό ισοζύγιο θα πιεστεί ακόμη περισσότερο, οδηγώντας σε νέα άνοδο. Αυτό θα καταστήσει τα μπλε σταθερά τιμολόγια ακόμη πιο ελκυστικά.

Αύριο οι προμηθευτές θα ανακοινώσουν επίσημα τους τιμοκαταλόγους του Οκτωβρίου. Η κατεύθυνση είναι αυξήσεις στα πράσινα, σταθερότητα στα μπλε, αλλαγές στο χρωματολόγιο. Το ζητούμενο πλέον είναι πώς θα διαμορφωθεί η ισορροπία ανάμεσα σε ευελιξία και ασφάλεια για τους καταναλωτές, αλλά και πώς θα ανταποκριθεί η πολιτεία αν οι χειμερινοί μήνες φέρουν μεγαλύτερες πιέσεις στην αγορά.

Πηγή: newmoney.gr