"Νησιά σε κίνδυνο: σε αναζήτηση του μέτρου"

Με αφορμή τον πρόσφατο εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου και το Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή, διοργάνωσαν μία σημαντική ημερίδα με τίτλο "Νησιά σε κίνδυνο: σε αναζήτηση του μέτρου".

Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της Europa Nostra στο αμφιθέατρο του Κέντρου ΓΑΙΑ του Εθνικού Μουσείου και έδωσαν το "παρών" ειδικοί επιστήμονες, εκπρόσωποι της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, μεταξύ των οποίων και οι δήμαρχοι Μήλου και Σερίφου, οι οποίοι είχαν ενταχθεί στο πρόγραμμα συζήτησης.

Μεταξύ άλλων, οι συμμετέχοντες συζήτησαν για την απώλεια της βιοποικιλότητας και τις περιβαλλοντικές πιέσεις που υφίστανται τα νησιά, την ανεξέλεγκτη δόμηση στα ευάλωτα νησιωτικά τοπία, καθώς και για καλές πρακτικές και στρατηγικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Γ. Σπιλάνης: "Έγινε μία παρουσίαση των πιέσεων που δέχονται τα νησιά στα θέματα βιοποικιλότητας"

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Γιάννης Σπιλάνης, ειδικός σε θέματα βιώσιμου τουρισμού και βασικός ομιλητής στην ημερίδα, μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για τα όσα τέθηκαν επί τάπητος και προβληματίζουν τα νησιά, αρχής γενομένης από την βιοποικιλότητα.

"Η ημερίδα έγινε την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος γιατί το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου έχει αποφασίσει τη συγκεκριμένη μέρα, να λέει την άποψη του για διάφορα θέματα που απασχολούν τα νησιά μας. Το πρώτο κομμάτι που μας απασχόλησε ήταν αυτό που αφορά στα θέματα της βιοποικιλότητας των νησιών και πόσο σημαντική είναι αυτή για την ισορροπία τους και για την ανθεκτικότητά τους. Έγινε παράλληλα μία παρουσίαση των πιέσεων που δέχονται τα νησιά στα θέματα βιοποικιλότητας, κυρίως από θέματα δόμησης. Αυτό έχει πολλαπλές συνέπειες σε όλα τα θέματα, μιας και ανατρέπει την ισορροπία που υπήρχε, η οποία έχει ήδη επιβαρυνθεί και εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Επομένως, το θέμα της βιοποικιλότητας, που συνήθως δεν βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων, θεωρώ ότι είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο. Τα νησιά μας είναι πολύ πλούσια σε βιοποικιλότητα, χλωρίδα, πανίδα, ενδημικά είδη και είναι hot-spot της βιοποικιλότητας παγκόσμια και θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και όχι να υποβαθμιστεί και να καταστραφεί από τη δόμηση" υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, αναφερόμενος στο κομμάτι της δόμησης, τόνισε ότι "το δεύτερο σημαντικό κομμάτι στο οποίο αφιερώθηκε η ημερίδα, ήταν το κομμάτι της δόμησης, στο οποίο επικεντρώθηκε κυρίως η ΕΛΛΕΤ. Στην ουσία μιλάμε για τις δύο πλευρές του ίδιου θέματος, καθώς ο κίνδυνος που υπάρχει στα νησιά είναι εξαιτίας της άκρατης δόμησης, η οποία δημιουργεί μία σειρά από προβλήματα τα οποία γνωρίζουμε όλοι".

"Αν θέλουμε να έχουμε νησιά ανθεκτικά αλλά και βιώσιμα στο μέλλον, δεν πρέπει να αδιαφορούμε"

Την ίδια στιγμή, ο κ. Σπιλάνης αναφέρθηκε και στους δημάρχους Μήλου, Μανώλη Μικέλη και Σερίφου, Κώστας Ρεβίνθη που βρέθηκαν σε ένα από τα προγραμματισμένα στρογγυλά τραπέζια των συζητήσεων. Αρχικά είπε ότι "τέθηκαν και από τους δύο τα βασικά θέματα που συζήθως βάζουν οι δήμαρχοι, δηλαδή το γεγονός ότι δεν έχουν κανέναν έλεγχο πάνω στο τι γίνεται στη δόμηση, το ότι γίνονται πάρα πολλές παρανομίες τις οποίες δεν τις ελέγχει κανείς, το ότι υπάρχουν πισίνες που δεν έπρεπε να υπάρχουν, όπως και για δόμηση σε προστατευμένες περιοχές που δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Όλα αυτά τα θέματα που τα συζητήσαμε επιστημονικά, τα επιβεβαίωσαν οι δήμαρχοι στην πράξη", ενώ συμπλήρωσε ακόμη πως "από την πλευρά του, το Μουσείου Φυσικής Ιστορίας παρείχε μία εισήγηση για τους μικρούς νησιωτικούς υγρότοπους, που είναι ένα ακόμα θέμα που κανείς δεν του δίνει σημασία, αλλά είναι καθοριστικής σημασίας αυτή τη στιγμή με τα προβλήματα λειψυδρίας που υπάρχουν στα νησιά. Αυτοί οι υγρότοποι κρατούν μία ισορροπία στα υδατικά ισιζύγια. Αυτά τα σημεία είναι πάρα πολύ σημαντικά μόνο και μόνο για το νερό και ας μην αναφέρω την πανίδα και τα αποδημητικά πτηνά. Αν θέλουμε να έχουμε νησιά ανθεκτικά και βιώσιμα και στο μέλλον, δεν πρέπει να αδιαφορούμε".

Σε ό,τι αφορά στις προτάσεις και λύσεις που συζητήθηκαν και αν υπάρχει κάτι χειροπιαστό, τόνισε ότι "το άμεσο είναι ότι επεξεργαζόμαστε ένα κείμενο, όσοι φορείς συμμετείχαμε στην ημερίδα, το οποίο δεν είναι ακόμη έτοιμο, που θα το στείλουμε ως προτάσεις μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα".

Σύνδεσμος Κυθνίων: "Ας προβληματιστούμε βαθιά και ας αναζητήσουμε το μέτρο"

Στην ημερίδα συμμετείχε και ο Σύνδεσμος Κυθνίων που σε σχετική του ανακοίνωση μετά το πέρας των ομιλιών, τόνισε ότι "αξιόλογοι ομιλητές αναφέρθηκαν στην βιοποικιλότητα και τους υγρότοπους του Αιγαίου, την προστασία της βιοποικιλότητας και ανάπτυξης των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στις περιοχές Natura 2000, το δικαίωμα επέμβασης στο φυσικό πολιτισμό του Αιγαίου, τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, το ελληνικό παράλογο εκτός σχεδίου δόμησης , την αγροτική παραγωγή στα νησιά, την περίπτωση “των πιο απειλούμενων νησιών” Σίφνου, Σερίφου, Φολεγάνδρου. Σε κάθε χώρα η 5η Ιουνίου αποτελεί μια ευκαιρία για ευαισθητοποίηση, αυτοκριτική, αλλά και ανάληψη ευθυνών. Στην Ελλάδα, όμως, δεν πρόκειται για μέρα εορτασμού, αλλά είναι μια μέρα πένθους. Πένθους για τα καμένα δάση, για τις μπαζωμένες παραλίες, για τα ξεπουλημένα βουνά, για τον συνεχή ακρωτηριασμό του φυσικού μας πλούτου στο όνομα της “ανάπτυξης”. Και όπως διαπιστώνουμε από τους πίνακες η Κύθνος βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης λόγω διάβρωσης. Ας προβληματιστούμε βαθιά και ας αναζητήσουμε το μέτρο".

Α. Ψάλτη: "Η τοπική κοινωνία πρέπει να συμμετέχει στη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων"

Η επικεφαλής της παράταξης "Αλλάζουμε" από τον Δήμο Τήνου, Αναστασία Ψάλτη συμμετείχε επίσης στην ημερίδα και σε παρέμβασή της, τόνισε ότι "πρώτιστος στόχος μας πρέπει να είναι η προστασία των νησιών μας και η προώθηση ενός μοντέλου ανάπτυξης, βιώσιμης και ισόρροπης, που σέβεται το περιβάλλον και τις ανάγκες των πολιτών, κατοίκων και επισκεπτών. Η τοπική κοινωνία πρέπει να συμμετέχει στη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων για την ανάπτυξη που θέλουμε. Είναι ανάγκη να δοθεί ουσιαστικός χώρος, από τους αρμόδιους στην τοπική αυτοδιοίκηση, στη διαβούλευση. Μόνο οι ίδιες οι κοινωνίες μπορούν να θέσουν τα όρια και να ορίσουν το μέλλον τους. Ακόμα κι αν αυτό ακούγεται ρομαντικό, είναι στην πραγματικότητα η πιο ρεαλιστική προσέγγιση".