Τα 12 χρόνια αδράνειας… έφεραν τη ρήξη

Δώδεκα χρόνια μετά την υπογραφή της αρχικής σύμβασης, το Δημοτικό Συμβούλιο Άνδρου αποφάσισε ομόφωνα τη λύση της μελέτης για το αποχετευτικό έργο Γαυρίου και Μπατσίου, ανοίγοντας νέο κύκλο αβεβαιότητας για ένα κρίσιμο έργο υποδομής.

Σε τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουλίου 2025, το Δημοτικό Συμβούλιο Άνδρου αποφάσισε ομόφωνα τη διάλυση της μελέτης με την απόφαση να έρχεται υπό το βάρος καθυστερήσεων, των αλλαγών στο θεσμικό πλαίσιο και των συγκρούσεων με τη μελετητική ομάδα, που κατέστησαν ανέφικτη την ολοκλήρωση του έργου.

Η απόφαση προβλέπει, επίσης, την καταβολή αποζημιώσεων στους μελετητές, καθώς και την επιστροφή των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης.

Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον του έργου

Με τη λύση της σύμβασης και την έναρξη διαδικασιών αποζημίωσης, ο Δήμος Άνδρου καλείται πλέον να σχεδιάσει από την αρχή ένα έργο που παραμένει ζωτικής σημασίας για την υγεία, την περιβαλλοντική προστασία και την τουριστική ανάπτυξη του νησιού. Ωστόσο, ο χρόνος πιέζει, καθώς χωρίς γρήγορες ενέργειες για νέο σχεδιασμό και εξασφάλιση χρηματοδότησης, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος απώλειας ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Πλέον το πολιτικό στοίχημα για τη Δημοτική Αρχή είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των τοπικών κοινωνιών και η απόδειξη πως η διάλυση της σύμβασης δεν σημαίνει εγκατάλειψη του έργου, αλλά ένα νέο, πιο αποτελεσματικό ξεκίνημα.

Θ. Σουσούδης: "Υπήρξαν σημαντικά προβλήματα στη συνεργασία με τον μελετητή, καθώς παρατηρήθηκε έλλειψη συντονισμού"

Ο δήμαρχος Άνδρου, Θεοδόσης Σουσούδης μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" τόσο για τους λόγους που οδήγησαν στην οριστική ρήξη με τη μελετητική ομάδα, όσο και για το μέλλον του κρίσιμου έργου για το νησί.

"Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα λεπτό ζήτημα, καθώς ακόμη δεν έχει ξεκαθαριστεί πλήρως το πλαίσιο ενεργειών από την πλευρά των εμπλεκόμενων. Δεν επιθυμώ να στοχοποιήσω κανέναν, αλλά μπορώ να σας πω ότι καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να επισπεύσουμε τις διαδικασίες. Το έργο αυτό εκκρεμεί για πάνω από 12 χρόνια και, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, υπήρξαν σημαντικά προβλήματα στη συνεργασία με τον μελετητή, καθώς παρατηρήθηκε έλλειψη συντονισμού τόσο με την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, όσο και με τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. Προσωπικά συνέβαλα ενεργά, ακόμη και με μετάβαση στη Σύρο για να υποστηρίξω τη διαδικασία έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων. Δυστυχώς, υπήρξαν καθυστερήσεις λόγω ελλιπών ή μη επικαιροποιημένων στοιχείων, τα οποία ζητήθηκαν επανειλημμένα από τις υπηρεσίες και δεν κατατέθηκαν όπως έπρεπε", υπογράμμισε αρχικά ο κ. Σουσούδης.

"Το έργο αυτό είναι για εμάς στοίχημα και στόχος είναι να ολοκληρωθεί εντός της θητείας μας"

Στη συνέχεια, ο δήμαρχος Άνδρου επεσήμανε πως "χρειάστηκε η διαδικασία να επαναληφθεί πέντε φορές, με την έκτη να συνοδεύεται από τη δική μας ενεργή συμμετοχή και τελικά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων. Παράλληλα, στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, άλλαξε και το θεσμικό πλαίσιο, με την εμπλοκή πλέον και του ΟΦΥΠΕΚΑ, ο οποίος έθεσε νέα απαιτούμενα στοιχεία, ιδίως ως προς τη διαχείριση λυμάτων. Λόγω της αδυναμίας ανταπόκρισης από την προηγούμενη πλευρά, ο Δήμος, μέσω της υπηρεσίας του, συνεργάστηκε με άλλη εξειδικευμένη εταιρεία με προηγούμενη εμπειρία στο πρόγραμμα LIFE, και καταφέραμε να προχωρήσουμε και να πάρουμε την απαραίτητη έγκριση του ΟΦΥΠΕΚΑ πριν λίγες ημέρες. Πλέον, εξετάζουμε τρόπους για την ανάθεση της επόμενης φάσης, είτε μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας είτε, αν το επιτρέπουν τα ποσά, μέσω απευθείας ανάθεσης, πάντα με απόλυτη διαφάνεια και νομική κατοχύρωση. Το έργο αυτό είναι για εμάς στοίχημα και στόχος είναι να ολοκληρωθεί εντός της θητείας μας".

Το χρονικό της μελέτης που δεν ολοκληρώθηκε

Η αρχική σύμβαση υπογράφηκε το 2013, με την πρώτη συμπληρωματική σύμβαση να έρχεται πέντε χρόνια αργότερα, το 2018. Το συνολικό ποσό των συμβάσεων ανερχόταν σε 187.015,18 ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Το μελετητικό σχήμα περιελάμβανε αρκετές γνωστές εταιρείες και επιφανείς μελετητές.

Ωστόσο, μέχρι και σήμερα έχουν εκταμιευθεί μόλις 39.451,22 ευρώ και έχουν ολοκληρωθεί τμηματικά μόνο η τοπογραφική μελέτη, η προμελέτη και προκαταρκτική μελέτη των ΕΕΛ (ως προς το υδραυλικό αντικείμενο) και η περιβαλλοντική μελέτη. Οι πιο κρίσιμες τεχνικές και δημοπρατικές εργασίες παρέμειναν σε εκκρεμότητα.

Διαβούλευση χωρίς αποτέλεσμα και νέες απαιτήσεις

Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων τέθηκε σε διαβούλευση στις 6 Σεπτεμβρίου 2024. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, όμως, προέκυψαν νέες απαιτήσεις από την αδειοδοτούσα αρχή και τον ΟΦΥΠΕΚΑ, όπως χαρτογράφηση βυθού και επιτόπιες έρευνες πεδίου. Οι εξειδικευμένες αυτές μελέτες δεν ήταν συμβατική υποχρέωση του αναδόχου και κρίθηκε ότι δεν μπορούν να ενταχθούν στη σύμβαση χωρίς να αλλοιώσουν τη φύση της.

Ο Δήμος Άνδρου προσπάθησε να αντιμετωπίσει τις νέες απαιτήσεις απευθυνόμενος σε εξωτερική εταιρεία, η οποία παρέδωσε τα απαραίτητα στοιχεία δωρεάν, ενώ η μελετητική ομάδα ζητούσε 15.000 ευρώ επιπλέον αμοιβή μέσω Τεχνικού Συμβουλίου, προκαλώντας επιπλέον καθυστερήσεις.

Τα επιχειρήματα υπέρ της λύσης της σύμβασης

Η απόφαση του Δήμου στηρίχθηκε σε σειρά νομικών και πρακτικών παραμέτρων. Μεταξύ άλλων, επισημάνθηκε:

• Η σημαντική παρέλευση χρόνου (12 χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης).

• Η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και οι νέες κανονιστικές απαιτήσεις.

• Η αποδεδειγμένη αδυναμία επικοινωνίας με το μελετητικό σχήμα.

• Η ανάγκη επανασχεδιασμού του έργου με νέα μεθοδολογία, ώστε να μη χαθούν κρίσιμες χρηματοδοτήσεις.

Παράλληλα, ο Νόμος 3316/2005 δίνει στον εργοδότη το δικαίωμα διάλυσης της σύμβασης κατά την εκπόνηση σταδίου της μελέτης, με προκαθορισμένες αποζημιώσεις για τον ανάδοχο. Αυτές οι αποζημιώσεις θα προσδιοριστούν μέσω υποβολής Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμής Μονάδας Νέων Εργασιών (Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.) από τον ανάδοχο.

Διαφωνίες και ενστάσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο

Παρόλο που η απόφαση ελήφθη ομόφωνα, υπήρξαν διαφοροποιήσεις και επιφυλάξεις. Ο δημοτικός σύμβουλος, Νικόλαος Μουστάκας ψήφισε θετικά με επιφύλαξη, τονίζοντας την ανάγκη τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων και της νομιμότητας. Ο Ανδρέας Βόσσος και άλλοι τέσσερις σύμβουλοι (μεταξύ αυτών και οι επικεφαλής της αντιπολίτευσης) ψήφισαν λευκό, ζητώντας μεταβατική περίοδο τεσσάρων μηνών στον μελετητή Βασιλόπουλο για να ολοκληρώσει τη μελέτη.

Οι πρόεδροι των Δημοτικών Κοινοτήτων Γαυρίου και Μπατσίου, που επηρεάζονται άμεσα από την καθυστέρηση του έργου, επίσης ψήφισαν λευκό, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικής επαναπροσέγγισης.