Της Μαρίας Ρώτα

1821 – 2021 200 Χρόνια ελευθερίας

  • Πέμπτη, 15 Απριλίου, 2021 - 06:22
Σάμουελ Γκρίντλεϊ Χάου

Φιλέλληνες δεν ήταν μόνο οι Ευρωπαίοι, που θαύμαζαν την Ελλάδα και βοήθησαν τόσο πολύ τους Έλληνες να αποκτήσουν την ελευθερία τους. Θαύμαζαν αυτή τη χώρα πολλοί Αμερικανοί που φρόντισαν να αποκτήσουν οι Έλληνες την ανεξαρτησία τους και έτσι πολλοί πολέμησαν στο πλάι τους και φρόντισαν αποφασιστικά τη διάδοση του μηνύματος της επανάστασης σε όλον τον κόσμο.

Ο Τζορτζ Τζάρβις, ο Αμερικανός φιλέλληνας, άφησε την πατρίδα του και θέλησε να πολεμήσει στο πλευρό των ξεσηκωμένων Ελλήνων και δεν ήταν ο μόνος, ακολούθησαν και οι σπουδαίοι της εποχής Τζ. Μίλερ, Τζ. Γουίλιαμς, Σαμ. Γκριντλεϊ Χάου, Τζον Αλεν κ.α. Πολλοί από αυτούς, όχι μόνο πολέμησαν σε ηρωικές μάχες, αλλά μετέφεραν και τις εμπειρίες τους σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο και παρακινούσαν τους ανθρώπους να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν τον Ελληνικό λαό.

Αυτοί οι φιλέλληνες, οι περισσότεροι, διέθεταν υψηλή μόρφωση και ήταν απόγονοι εύπορων οικογενειών, που είχαν σημαντικές διασυνδέσεις στην πνευματική, αλλά και πολιτική κοινωνία της χώρας τους. Ένας από αυτούς τους φιλέλληνες ο Έντουαρτ Έβερεζ, ο οποίος σε ηλικία 21 ετών έγινε ο πρώτος καθηγητής Ελληνικών στο Χάρβαρντ και έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια των φιλελληνικών συναισθημάτων του κόσμου. Είχε γνωριστεί με τον Κολοκοτρώνη, τον Μαυρομιχάλη κ.α. και ζητούσε τους δικούς του συνανθρώπους να προσφέρουν βοήθεια για την ελευθερία της χώρας μας . Άλλος ένας από την αμερικανική ομάδα ήταν και ο Τόμας Τζέφερσον, ο οποίος αλληλογραφούσε με τον Αδαμάντιο Κοραή, (είχαν γνωριστεί στη Γαλλία και είχαν γίνει φίλοι. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης , είχε, από το παρελθόν, μια φιλία με τον Τζόν Άνταμς, που τότε ήταν υπουργός εξωτερικών της Αμερικής. Ο Μαυρομιχάλης του έστειλε μια επιστολή και μεταξύ άλλων έγραφε : “ Οι αρετές σας Αμερικανοί είναι πολύ κοντά στις δικές μας, αν και μας χωρίζει μεγάλη θάλασσα. Σας θεωρούμε φίλους, συμπατριώτες και αδελφούς, γιατί είστε δίκαιοι, φιλάνθρωποι και γενναίοι. Μην αρνηθείτε να μας βοηθήσετε.” Η βοήθεια ήταν μεγάλη. Άλλος ένας από τους πολλούς Αμερικανούς που βοήθησαν τη χώρα μας και ήταν λάτρης της Ελλάδας, ο Σάμιουελ Γκρίντλεϊ Χάου, είχε σπουδάσει γιατρός. Έφτασε στην Ελλάδα το 1824 για να προσφέρει ιατρική βοήθεια στους πολεμιστές.

Οργάνωσε, με δικά του χρήματα δύο νοσοκομεία στον Πόρο και στο Ναύπλιο. Έστειλε ένα γράμμα στον Πατέρα του και του έγραφε ότι μόνο σε μια νύχτα μάχης έκανε τόσες εγχειρήσεις όσες θα χρειαζόταν αρκετό καιρό για να γίνουν στην Αμερική. Πλήρωσε από την τσέπη του 700 πρόσφυγες για να χτίσουν το λιμάνι της Αίγινας. Κατόρθωσε ακόμη να συγκεντρώσει αρκετή φιλανθρωπική βοήθεια από τους συμπατριώτες του. ΄Ήταν αρκετοί οι Αμερικανοί

που πρόσφεραν βοήθεια την εποχή της επανάστασης στη χώρα μας, την οποίαν είχαν θαυμάσει,από μικρά παιδιά στο σχολείο, για τον θαυμάσιο και μοναδικό αρχαίο πολιτισμό της.

Ο Σάμιουελ Γκρίντλεϊ Χάου,θέλησε στην Ελλάδα να φοράει φουστανέλα. Είχε λατρέψει τη χώρα μας και ιδιαίτερα φρόντιζε τους ανθρώπους. Όταν επέστρεψε στην Αμερική ίδρυσε το πρώτο σχολείο τυφλών της χώρας.

Πως είδαν την Ελλάδα οι περιηγητές

Είχαν διαβάσει, είχαν ακούσει ότι η Ελλάδα είχε έναν υπέροχο πολιτισμό στην αρχαιότητα. Πολλοί επιθυμούσαν να την επισκεφθούν τότε, έστω και αν είχε κατακτηθεί από τους Τούρκους. Βέβαια το ταξίδι ήταν δύσκολο, αλλά το ήθελαν. Όσοι κατόρθωσαν να φθάσουν στην Ελλάδα, στόχος τους ήταν να πλησιάσουν τις αρχαιότητες που είχαν διαβάσει στα βιβλία τους, γραμμένα από παλαιούς ανθρώπους των αιώνων, πριν από την κατάκτηση της χώρας. Ένας Γάλλος διπλωμάτης ο Λουί Ντεσαγιέ, έχοντας διαβάσει κάποια ιστορικά της ελεύθερης εποχής της Ελλάδος, θέλησε, έστω και με δυσκολία να την επισκεφθεί. Γοητεύτηκε από τις λίγες αρχαιότητες και τους μικρούς ναούς που είδε. Προχώρησε και... όπως έγραψε : “ Στάθηκα έκπληκτος μπροστά στον Παρθενώνα! Έμεινα ώρες ατελείωτες θαυμάζοντας το πανέμορφο αρχαίο δημιούργημα της χώρας! Αυτή η κάποτε πανένδοξη πολιτεία έχει απομείνει ένα θλιβερό τουρκοχώρι. Ελπίζω και εύχομαι τα επόμενα χρόνια να ξαναγίνει ή άριστη πόλη που όλοι θαύμαζαν...”

Ένας Γενοβέζος καπετάνιος, ο Φραντσέσκο Μαρία Λεβάντο σημειώνει, κατά τη δική του επίσκεψη το 1662 : “Η σημερινή Αθήνα δεν είναι παρά έρημος, άγονος τόπος, κατασπαρμένος με πέτρες. Που ήταν εκείνη η παλαιά πολιτεία, η πρώτη της Ευρώπης, όπως μαθαίναμε στα σχολεία;”

Η Ελλάδα που είχαν ανακαλύψει μέσα από τα βιβλία, που είχαν την τύχη να διαβάσουν δεν ήταν πια η σπουδαία χώρα με την αρχαιότητα που εντυπωσίαζε όλο τον κόσμο. Και όπως έγραψε ο θαυμαστής της αρχαίας Ελλάδας Σατωβριάνδος, στο δικό του βιβλίο : “... Ακόμα όμως κι έτσι ρημαγμένος και εξαθλιωμένος, αυτός ο κόσμος από τους Τούρκους, δεν μπορεί να μη μας συγκινεί. Γιατί είναι ο κόσμος που μας γέννησε και μας πρόσφερε ιστορία και πολιτισμό μοναδικό...”

Ξένοι ταξιδιώτες στη Ελλάδα”

Είναι ένα βιβλίο, πολύτιμο έργο του Κυριάκου Σιμόπουλου ο οποίος διαβάζοντας πολλά κείμενα και μικρά βιβλία της παλαιότερης εποχής της Ελλάδας, που είχαν γίνει πριν την κατάκτηση από τους Τούρκους, ανακάλυψε και βρήκε αξιόλογα ιστορικά. Αυτά τα βιβλία, τα περισσότερα, βρίσκονται σε πολλές Ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες, ( ευτυχώς βέβαια, γιατί αν ήταν στην Ελλάδα όταν κατακτήθηκε από τους Τούρκους, όλα θα είχαν καταστραφεί). Ένας Ιταλός έγραψε : “ έστειλα στη Βενετία δια θαλάσσης 240 ελληνικά βιβλία με προορισμό τη Βιέννη για να τοποθετηθούν στην αυτοκρατορική βιβλιοθήκη. Δεν άφησα γωνιά που να μην την έψαξα για να μαζέψω ο,τι είχε απομείνει”. Ο Ιταλός ΟΖΙΕ ΝΤΕ ΜΠΟΥΣΠΕΚ.

Φυσικά δεν είναι ο μόνος που πήρε τα βιβλία από την Ελλάδα. Υπάρχουν ελληνικά βιβλία και στη Γαλλία και στην Αγγλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Μετά την επανάσταση ήταν πολλοί οι περιηγητές που επισκέφτηκαν τη χώρα μας και φυσικά ακόμη δεν είχε αποκτήσει την μετέπειτα ομορφιά της. Υπήρχαν ακόμη χιλιάδες κατεστραμμένα σπίτια, σπασμένα μάρμαρα κ.α. Αρκετοί ξένοι, που είχαν διαβάσει την αρχαία ιστορία, εύρισκαν και σπασμένα αρχαία αγαλματάκια κ.α.

Ήταν το 1834 όταν ο Γάλλος Ζεράρ ντε Νερβάλ επισκέφθηκε τη Σύρο, το νησί μας, και έγραψε ότι είδε μια θεατρική παράσταση με ήρωα τον Μάρκο Μπότσαρη, όπου στη δεύτερη πράξη εμφανίστηκε ο Μουσταή Πασάς, ανάμεσα στις γυναίκες του χαρεμιού...

Μετά την επανάσταση η Ελλάδα υποδέχθηκε πολλούς ξένους και να την γνωρίσουν και να την βοηθήσουν. Όπως έγραψε ο Γάλλος Γκαστόν Ντεσάν : “ Το βασίλειο της Ελλάδας αποτελείται από μία μικρή πόλη που διαθέτει έναν θησαυρό που για χάρη του πολλοί άνθρωποι θα έδιναν όλα τα κτίσματα των πρωτευουσών της Δύσης: Την ΑΚΡΟΠΟΛΗ!..”

 

Ετικέτες: