Ταξίδι στη Σμύρνη

Είναι μερικές φορές περίεργο το πως τα βήματα σου από περίεργες και συνάμα ευχάριστες συμπτώσεις σε οδηγούν σε τόπους που για χρόνια απέφευγες να επισκεφθείς.

Αφορμή γι αυτό το ταξίδι -προσκύνημα ο εορτασμός του Αγίου Βουκόλου ή Αη Βούκλας όπως τον έλεγαν οι Σμυρνιοί.

Είναι πολιούχος της Σμύρνης και ο πρώτος Επίσκοπος της, μαθητής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Ο Ναός του (1866) είναι η μοναδική εκκλησία των Ρωμιών που γλίτωσε από την πυρκαγιά της Σμύρνης και τους βανδαλισμούς του τουρκικού όχλου το 1922 . Για πολλά χρόνια μετά από εντολή του Κεμάλ στεγάστηκε στο Ναό αρχαιολογικό μουσείο αλλά αργότερα εγκαταλείφθηκε και ρήμαζε μέχρι που με συντονισμένες ενέργειες του Ελληνικού Προξενείου το Τουρκικό κράτος επέτρεψε την ανακαίνιση του από τον Κων.Νάσιο που ανέλαβε όλα τα έξοδα και έτσι διασώθηκε από την καταστροφή και από την κατάρρευση. Στις 17 Αυγούστου του 2014 έγινε σε πανηγυρικό κλίμα η πρώτη Λειτουργία μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.  Σήμερα χρησιμοποιείται ως πολυχώρος πολιτισμού και περιστασιακά γίνονται λειτουργίες μετά από άδεια του Δήμου.
Το Μπασμανέ, όπου βρίσκεται ο Ναός, σήμερα, είναι μια υποβαθμισμένη συνοικία της Σμύρνης. Δεν θυμίζει σε τίποτα την κοσμοπολίτικη μοντέρνα Σμύρνη των 4.500.000 κατοίκων. Πολλά εγκαταλελειμμένα σπίτια, χαλάσματα σχεδόν, μαρτυρούν με την αρχιτεκτονική τους ότι εκεί κάποτε κατοικούσαν Έλληνες. Όμως για όποιον Έλληνα επισκέπτεται την περιοχή παραδόξως του φαντάζει οικεία και πολλοί ίσως να παρακούσουν ελληνικές φωνές και ρεμπέτικα σιγοτραγουδίσματα που έχουν προφανώς στοιχειώσει για πάντα την περιοχή.
Η Κυριακάτικη Λειτουργία ξεκίνησε χωρίς τον ήχο της καμπάνας και ο Ναός ήταν κατάμεστος από Έλληνες προσκυνητές αλλά και από τους λιγοστούς ορθόδοξους της Σμύρνης.
Σε τέτοια φορτισμένα από μνήμες μέρη όταν ο δεσπότης στο ναό μνημονεύει «υπέρ ζώντων και κεκοιμημένων» κόμπος σου ανεβαίνει στο λαιμό και δύσκολα συγκρατείς τα δάκρυα από την συγκίνηση αναμοχλεύοντας μνήμες που σου έχουν μεταφέρει οι παππούδες σου που γλύτωσαν από την καταστροφή.
Έχει καθιερωθεί πλέον στον εορτασμό του Αγίου Βουκόλου να επισκέπτονται την Σμύρνη ως προσκυνητές και πολιτιστικοί Σύλλογοι από την Ελλάδα. Έτσι και φέτος, το απόγευμα της Κυριακής, σε εκδήλωση που οργάνωσε η ρωμαίικη κοινότητα είχαμε την τύχη να απολαύσουμε την ΧΑΝ Θεσ/νικης, το Λ.Ε Νάουσας και νεαρούς ταλαντούχους άριστους μουσικούς (ο «δικός μας» Ακριβός Ζερβός και η παρέα του) σε χορούς και τραγούδια που αφήσαν εποχή τόσο στη Σμύρνη όσο και στον υπόλοιπο Ελληνισμό.
Κλείνει σχεδόν ένας αιώνας που ο μικρασιάτικος Ελληνισμός πέρασε από τη δοκιμασία του τουρκικού φανατισμού και από την αναλγησία των «συμμάχων» που έμειναν απλοί θεατές των τραγικών σκηνών και σφαγών ,των βιασμών και των εκτελέσεων. Η Αιολική και Ιωνική γη ποτίστηκε από αίμα που σφράγισε την τελευταία σελίδα ιστορικής παρουσίας Ελλήνων πλέον των 3.000 χρόνων.
Η πολιτική σκοπιμότητα δεν επέτρεψε την δυνατότητα παλινόστησης όσων υπέστησαν την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμού.
Σήμερα μια επίσκεψη στη Σμύρνη αναγεννά την ιστορική μνήμη και προάγει την αυτοσυνειδησία.
Όταν ως απόγονος Μικρασιατών αποφασίσεις να την επισκεφθείς κάμπτοντας τον όποιο συναισθηματικό δισταγμό σου σίγουρα θα αποζημιωθείς γιατί επέστρεψες έστω και σαν επισκέπτης αν όχι σαν προσκυνητής εκεί απόπου οι πρόγονοι σου κατόρθωσαν να ξεφύγουν αφήνοντας πίσω βιος, συγγενείς και φίλους που δεν ξαναείδαν ποτέ αλλά και γιατί σίγουρα θα νοιώσεις αυτή την αγνή Ιωνική Πνοή ενός νοσταλγημένου πολιτισμού όπως εύστοχα έχει γράψει ο Άγγελος Σικελιανός.