Μάθε και επένδυσε

Του Γιώργου Μαρκατάτου

Τα κοινοτικά ταμεία προσφέρουν δυνατότητες επενδύσεων που δεν είναι γνωστές στον τόπο μας. Συνθέσαμε ένα ΟΔΗΓΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ που μπορεί πλέον να αποκτηθεί από τον κάθε ένα στη γλώσσα μας, με πλήρεις οδηγίες για το πώς μπορεί να αντλήσει κονδύλια από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Στο σημείωμα που ακολουθεί παραθέτουμε μερικές βασικές αρχές για τον τρόπο, αλλά και τις διαδικασίες που ισχύουν, ώστε να προετοιμάζεται με κάθε σύνεση ο ενδιαφερόμενος είτε ιδιώτης, είτε φορέας ή οργανισμός, τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, συνεταιρισμός, ΜΚΟ, μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, κάθε είδους δραστηριότητα, κοινωνικές ομάδες και κάθε μυαλό που γεννά και ενδιαφέρεται να υλοποιήσει μια ιδέα καλή για το σύνολο της κοινωνίας, μας. Τα προγράμματα που υλοποιεί ο κοινοτικός προϋπολογισμός είναι κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των Ευρωπαίων πολιτών και θεσμών.

Αν θέσει κανείς το απλό ερώτημα τι είναι ο ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (εφεξής «ΟΔΗΓΟΣ») , θα λάβει ως απάντηση ότι πρόκειται για ένα βοήθημα που στοχεύει στη διευκόλυνση των επενδυτικών αποφάσεων των φυσικών και νομικών προσώπων που επιθυμούν να βρουν χρηματοδοτήσεις για τις δράσεις που θέλουν να πραγματοποιήσουν.

Είναι λογικό λοιπόν να είναι ενδιαφερόμενοι ως υποψήφιοι επενδυτές το σύνολο των οικονομούντων προσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτό οδήγησε σταδιακά στην υιοθέτηση σειράς κανόνων και οδηγιών για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να απολαμβάνουν των κοινοτικών επιδοτήσεων, δανειοδοτήσεων, εγγυήσεων και άλλων συναφών περιπτώσεων χρηματοδοτήσεων.

Πολλά συστήματα επιτρέπουν τις χρηματοδοτήσεις και πρέπει να συγκεντρώνει και να αναπτύσσει ο ενδιαφερόμενος τους απαραίτητους μηχανισμούς, που θα τον βοηθήσουν στην ανάληψη κάθε πρωτοβουλίας. Στον ΟΔΗΓΟ που αναφερόμαστε στο παρόν σημείωμά μας, παραθέτουμε τις πληροφορίες αυτές, τις οποίες αναλύουμε όπου χρειάζεται, εξαιρετικά διεξοδικά ώστε να δώσουμε την ευκαιρία να συνδυάζονται, με όλα τα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζει ο υποψήφιος επενδυτής μιας μεγάλης, ή ακόμη και εξαιρετικά μικρής επένδυσης. Και βέβαια, το πρώτο και βασικό μέλημα είναι να εξετάζονται οι Δυνατότητες χρηματοδότησης, μέσα από τα κανάλια που διαθέτουν την πληροφόρηση που είναι απαραίτητη για κάθε δράση, που θα περικλείνει κοινωνικό ή ατομικό όφελος..

Οι δυνατότητες χρηματοδότησης1 μπορούν να αφορούν σειρά δράσεων, από προσκλήσεις υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης, έως πληροφορίες για τις διαδικασίες και τα προγράμματα χρηματοδότησης. Για να έχει κανείς τη δυνατότητα χρηματοδότησης πρέπει να γνωρίζει τη διαδικασία υποβολής προσφορών και τις δυνατότητες επιχειρηματικής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και για να μπει κάποιος στη σειρά να χρηματοδοτήσει ένα σχέδιο που επιθυμεί να υλοποιήσει, πρέπει να ετοιμάσει σχετικό φάκελο. Συνιστούμε σε όλους τους αναγνώστες μας, πριν ετοιμάσουν το σχετικό φάκελο για να υποβάλουν αίτηση χρηματοδότησης, να γνωρίζουν ορισμένες αρχές και διαδικασίες όπως αυτές που θα περιγράψουμε στη συνέχεια:

Τύποι χρηματοδότησης

Οι χρηματοδοτήσεις από τον κοινοτικό προϋπολογισμό υπακούουν σε διάφορους τύπους, όπως επιχορηγήσεις, χρηματοδοτικά μέσα (δάνεια, εγγυήσεις και μετοχικό κεφάλαιο), επιδοτήσεις, καταπιστευματικά ταμεία, βραβεία και προμήθειες (δημόσιες συμβάσεις) . Οι κανόνες εφαρμογής για όλα τα είδη χρηματοδότησης διέπονται από τον δημοσιονομικό κανονισμό. Ο κανονισμός αυτός είναι ένας αναλυτικός νόμος υπεράνω των εθνικών νόμων των κρατών μελών, με εξαιρετικές αναλύσεις που μπορούν να βοηθήσουν κάθε Ευρωπαίο πολίτη.

Οι Επιχορηγήσεις είναι άμεσες χρηματοδοτικές συνεισφορές από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες χορηγούνται ως δωρεά σε τρίτους δικαιούχους που συμμετέχουν σε δραστηριότητες οι οποίες εξυπηρετούν πολιτικές της ΕΕ. Οι δαπάνες αυτές υπόκεινται ως επί το πλείστον σε κεντρική διαχείριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είτε άμεσα από τις υπηρεσίες της είτε έμμεσα μέσω οργανισμών της ΕΕ, εκτελεστικών οργανισμών ή εθνικών οργανισμών. Σημειώνεται ότι οι επιχορηγήσεις αντιπροσωπεύουν σημαντικό μέρος των ετήσιων δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Τα Χρηματοδοτικά Μέσα είναι μέτρα για χρηματοδοτική ενίσχυση, σε συμπληρωματική βάση, από τον προϋπολογισμό με σκοπό την υλοποίηση ενός ή περισσότερων συγκεκριμένων στόχων πολιτικής της Ένωσης. Τα μέσα αυτά είναι δυνατόν να έχουν τη μορφή, επενδύσεων μετοχικού ή οιονεί μετοχικού κεφαλαίου, δανείων ή εγγυήσεων ή άλλων μέσων επιμερισμού κινδύνου, και να συνδυάζονται, εφόσον ενδείκνυται, με επιχορηγήσεις.

Τα χρηματοδοτικά μέσα αυτά, όταν εφαρμόζονται σε συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, αντιμετωπίζουν τις ελλείψεις της αγοράς στα θέματα της παροχής εξωτερικής χρηματοδότησης (για παράδειγμα σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ή ΜΜΕ) και αποφεύγουν κάθε πιθανό παραγκωνισμό της ιδιωτικής χρηματοδότησης.

Το Καταπιστευματικό Ταμείο είναι μηχανισμός ομαδικής χρηματοδότησης, στο πλαίσιο του οποίου αρκετοί δωρητές χρηματοδοτούν από κοινού μια ενέργεια με βάση από κοινού συμφωνημένους στόχους και μορφοτύπους υποβολής εκθέσεων.

Σημειώνεται μεταξύ άλλων, ότι τα πλεονεκτήματα της χρήσης καταπιστευματικών ταμείων αφορούν την ταχύτερη διαδικασία λήψης αποφάσεων και μπορούν να οδηγήσουν σε μόχλευση πρόσθετων πόρων.

Το Βραβείο είναι η χρηματοδοτική συμμετοχή που δίδεται ως ανταμοιβή μετά από διαγωνισμό. Μέσω βραβείων, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, αναγνωρίζουν το εξαιρετικό έργο καθώς και τα επιτεύγματα παρέχουν κίνητρα για επενδύσεις — τα βραβεία παροχής κινήτρων προορίζονται για την τόνωση των επενδύσεων σε δεδομένη κατεύθυνση και χρησιμοποιούνται κυρίως από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Τα βραβεία απονέμονται απευθείας από την Επιτροπή, συνήθως σε άτομα τα οποία ασχολούνται με έργα που προωθούν την κοινωνική ανάπτυξη.

Στο επόμενο σημείωμά μας θα αναφερθούμε σε τρία πρόσθετα σημεία που αφορούν τις Επιδοτήσεις, τις Δημόσιες συμβάσεις, αλλά και ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο που αφορά την Εύρεση εταίρου για σχέδιό φορέα.

Όλοι πρέπει να μάθουμε και να προσπαθήσουμε. Γι αυτό επιλέξαμε αυτόν το ιδιόρρυθμο τίτλο: Μάθε και επένδυσε.

1 https://commission.europa.eu/funding-tenders_el