Της Μαρίας Ρώτα

Μάνος Ελευθερίου

  • Πέμπτη, 29 Ιουλίου, 2021 - 06:32

Πριν λίγες μέρες συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από τον θάνατο του θαυμαστού και αξέχαστου Μάνου Ελευθερίου. Έφυγε από τη ζωή τον Ιούλιο του 2018 σε ηλικία 80 χρόνων. Θυμάμαι, όταν τα καλοκαίρια που ερχόταν στη Σύρο και συναντιόμασταν μου έλεγε… «μην ξεχνάς ότι είμαι μεγαλύτερός σου δύο μήνες» και πάντα εγώ συμπλήρωνα… «ναι συμφωνώ , δύο μήνες και τέσσερις μέρες». Γελούσε πάντα … ποτέ δεν θα ξεχάσω τον υπέροχο Συριανό ποιητή που πρόσφερε υπέροχα ανθρώπινα γραπτά κείμενα και ποιήματα που οι ειδικοί φρόντισαν να γίνουν γνωστά και να αγαπηθούν από όλους τους Έλληνες (και όχι μόνο). Θαυμάστηκαν τα ποιήματά του και δεν σταμάτησαν να ακούγονται ως υπέροχα τραγούδια. Ο Μάνος Ελευθερίου ήταν ποιητής και στιχουργός (με πολλές ποιητικές συλλογές και περίπου 400 τραγούδια με τεράστιες επιτυχίες). Είχε ασχοληθεί και με το θέατρο, ήταν επίσης αρθρογράφος και φρόντισε παράλληλα να γίνει ραδιοφωνικός παραγωγός. Τα ποιήματά του υπέροχα! Έχουν γίνει γνωστά, σχεδόν σε όλη την Ελλάδα… και όχι μόνο. Δέχθηκα τηλεφωνήματα φίλων από την Αμερική που μίλησαν ενθουσιασμένοι από ποιήματα του Μάνου που έτυχε να τα ακούσουν από φίλους τους που τους προσέφεραν, όχι μόνο τα γραπτά του, αλλά και τραγούδια που προσφέρθηκαν από θαυμάσιες ταινίες. Πόσοι Έλληνες , και μετά τον θάνατό του, δεν σταμάτησαν να ασχολούνται και να προβάλουν τα θαυμάσια ποιήματά του και σε γραπτά κείμενα σε περιοδικά και εφημερίδες και σε ραδιόφωνα και ίσως και σε εκδηλώσεις.

ΑΝΘΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΝΟ

Έγραψε ο Γιώργος Μαρκόπουλος – Μνήμη Μάνου Ελευθερίου

Κάθε Κυριακή το πρωί, όπως χρόνια το συνήθιζε, ο Μάνος Ελευθερίου, καλώντας μεταξύ άλλων φίλων και εμένα στο τηλέφωνο, μας διάβαζε της εβδομάδας που πέρασε, την «λογοτεχνική σοδειά» του, οπότε εγώ, από μια φιλοπαίγμονα διακρινόμενος διάθεση και κάνοντας ότι δεν καταλαβαίνω, κάποια φορά, αντί «εμπρός», «ποιος επιχειρεί να παραβιάσει – του είπα – τη θύρα του χρηματοκιβωτίου μου;» και ο Μάνος ξαφνιασμένος τάχα, «παιδί μου, η ώρα είναι δέκα και μισή», μου απάντησε. « Οι εκκλησίες έχουν και την δεύτερη λειτουργία τους τελειώσει, και εσύ κοιμάσαι ακόμη και, μάλιστα, ονειρεύεσαι ότι έχεις και χρηματοκιβώτιο; Ούτε πουγκί από δέρμα ποιότητος αίσχιστης δεν έχεις, σε χωριό ορεινό της Καππαδοκίας»

Κλείσαμε. Και τώρα που τα γράφω όλα αυτά, την ημέρα που πληροφορήθηκα το αναπάντεχο φευγιό του από τον κόσμο τούτο, θυμάμαι. Μια συννεφιά ζεστή, καλοκαιρινή επικρατούσε έξω, ενώ στο απέναντι μπαλκόνι, ένα ραδιόφωνο το: έχεις μάτια το φεγγάρι/ κι είναι η νύχτα σπιτικό σου/ μα απ΄αυτά που μου ‘χεις πάρει / τίποτα δεν ειν’ δικό σου».

Έπαιζε βασανιστικά, πολύ βασανιστικά, χωρίς να φαίνονται πουθενά… χωρίς να φαίνονται πουθενά άνθρωποι , έπαιζε.

Στην πολυαγαπημένη μου Λιλή Ελευθερίου με τις ευχές μου για κάθε καλό.

Αθήνα 12/11/2021

Γιώργος Μαρκόπουλος – Μνήμη Μάνου Ελευθερίου.

 

ΜΑΛΑΜΑΤΕΝΙΑ ΛΟΓΙΑ

Αυτό το ποίημα του Μάνου θαυμάστηκε, αγαπήθηκε και ακούγεται με άριστη διάθεση πάντα από τους Έλληνες και όχι μόνο. Πολλοί δεν το γνωρίζουν ολόκληρο το ποίημα. Το παρουσιάζουμε στη μνήμη του: (όχι όλο)

1 “ Μαλαματένια λόγια στο μαντίλι

τα βρήκα στο σεργιάνι μου προχτές.

Το αλφαβητάρι πάνω στο τριφύλλι

σου μάθαινε το αύριο και το χτες,

μα εγώ περνούσα τη στερνή την Πύλη

με του καιρού δεμένος τις κλωστές.

2 Τ’ αηδόνια σε χτικιάσανε στην Τροία

που στράγγιξες χαμένα μια γενιά.

Καλύτερα να σ’ έλεγαν Μαρία

και να ‘σουν ράφτρα μες στην Κοκκινιά

κι όχι να ζεις μ’ αυτή τη συμμορία

και να μην ξέρεις τ’ άστρο του φονιά.

3 Γυρίσανε πολλοί σημαδεμένοι

απ΄ του καιρού την άγρια πληρωμή.

Στο μεσοστράτι τέσσερις ανέμοι

τους πήραν για σεργιάνι μια στιγμή

και βρήκανε τη φλόγα που δεν τρέμει

και το μαράζι δίχως αφορμή...

6 Του κόσμου ποιός το λύνει το κουβάρι;

ποιός είναι καπετάνιος στα βουνά;

ποιος δίνει την αγάπη και τη χάρη

και στις μυρτιές του Άδη σεργιανά;

Μαλαματένια λόγια στο χορτάρι

ποιος βρίσκει για την άλλη τη γενιά; ...

8 Ζητούσα τα μεγάλα τα κυνήγια

κι όπως δεν ήμουν μάγκας και νταής

περνούσα τα δικά σου δικαστήρια

αφού στον Άδη μέσα θα με βρεις,

να με δικάσεις πάλι με μαρτύρια

και σαν κακούργο να με τιμωρείς.

9 Τα δίχτυα που είχα ρίξει στο σκοτάδι

τα φέραν καταπάνω μου οι καιροί.

Κι είδα τις έξι βρύσες μου σημάδι

ληστές να τις φυλούν και θυρωροί.

Χρυσά κυπαρισσόμηλα στον Άδη.

Και που κανείς ποτέ δεν ιστορεί.

Σχόλια του Μάνου για τα τραγούδια του

Γιατί γράφουμε λοιπόν τραγούδια; Μήπως για να βρούμε κι εμείς την περιλάλητη ευτυχία, τη φιλία όλων εκείνων που δεν γνωρίσαμε, τους επαίνους “καθωσπρέπει” ανθρώπων, ή για να προσεταιριστούμε ξένες αγκαλιές. Μήπως με λίγα λόγια, γράφουμε τραγούδια για να βρούμε επιτέλους αγάπη και κατανόηση, που ούτε πουλιούνται ούτε δανείζονται, και να κλείσουν ορισμένα μάτια στα ελαττώματά μας; Όμως εκείνος ο μοναχικός στιχουργός που γράφει τραγούδια μόνο για την ψυχή του με γνώση και σύνεση... έχει πολλά να καταμαρτυρήσει γι αυτό το πάθος και την περιπέτεια...

- Θέλω να ευχαριστήσω θερμά την πολυαγαπημένη αδελφή του Μάνου την κ. Λιλή Ελευθερίου, η οποία με τόση ιδιαίτερη αγάπη και φροντίδα ασχολείται ώστε να διατηρηθούν ανέπαφα όλα τα βιβλία του, τα κείμενά του, τα τραγούδια του... εμείς άλλωστε, όσοι γνωρίσαμε τον Μάνο, δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την άριστη δραστηριότητά του που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του έργου του, αλλά και τιμήθηκε με το κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το βιβλίο του “ Ο καιρός των Χρυσανθέμων”.

Ετικέτες: 

Διαβάστε ακόμα