Εκκλησίες της Σύρου

Εκκλησίες της Σύρου

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι Ναοί της Ερμούπολης για τη νεότερη εκκλησιαστική αρχιτεκτονική τους. Οι σπουδαιότερες χρονολογούνται στις αρχές του 19ου αιώνα και διακρίνονται για το σχέδιο και την προσεγμένη κατασκευή. Οι περισσότερες είναι βασιλικές με ημικυκλική αψίδα, μεγάλα παράθυρα στην πρόσοψη ή και στις τρεις πλευρές. Ανάλογα παραδείγματα αυτού του τύπου, που χρονολογούνται από τις αρχές του 18ου και σ’ ολόκληρο τον 19ο αιώνα, είναι γνωστά σε ολόκληρη την Ελλάδα. Αξιοπρόσεχτος είναι και ο πλούσιος διάκοσμος στο εξωτερικό. Τέμπλα και επισκοπικοί θρόνοι, δουλεμένοι στο ξύλο ή το μάρμαρο, εικόνες με περίτεχνα μαρμάρινα ή ξύλινα πλαίσια, έργα οι περισσότερες λαϊκών ζωγράφων, πολυέλαιοι, κανδήλια, μανουάλια και προσκυνητάρια, δίνουν μοναδική μεγαλοπρέπεια στους ναούς της Ερμούπολης.

Μεταμόρφωση:

Η πρώτη εκκλησία της Ερμούπολης, η σημαντική μητρόπολη χρονολογείται στα χρόνια της Επανάστασης. Στις 21 Ιανουαρίου 1824 ο Αλέξανδρος Αξιώτης (Έπαρχος Μυκόνου και Σύρου) ζήτησε να οικοδομηθεί εις το παράλιον εκκλησία, “όπου να εκπληρώσι το απαραίτητον Χριστιανικόν χρέως των...” Η απάντηση έφτασε. Στις 25 Φεβρουαρίου 1824 το Υπουργείο των εσωτερικών δίνει την άδεια για την οικοδομή της Εκκλησίας. Τον Μάρτιο άρχισε η κατασκευή του Ναού και λίγο αργότερα παρουσιάστηκε ένα έγγραφο που ανέφερε: “Ο ναός της Μεταμορφώσεως ανηγέρθη τα 1824 μηνί Μαρτίω 31η” αφιέρωμα των προσφύγων της Χίου... και όχι μόνο.

Κοίμηση της Θεοτόκου:

Είναι η δεύτερη χρονολογικά εκκλησία της Ερμούπολης γνωστή και ως “εκκλησία των Ψαριανών (1828), με πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο. Την πρωταπριλιά του 1983 ο Βυζαντινολόγος Γ. Μαστορόπουλος έμεινε έκθαμβος όταν ανακάλυψε ότι η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είχε την υπογραφή ...” ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ Ο ΔΕΙΞΑΣ” (15ος αιώνας). Η εικόνα έχει ταξιδέψει και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπου έχουν γίνει σημαντικές εκθέσεις. Πλούσιος είναι στο εξωτερικό ο ζωγραφικός διάκοσμος σε μορφές αγίων και ανθέμια, σταυρούς και αστέρια. Στο ιερό ωραίες νεώτερες τοιχογραφίες, έργα του αγιογράφου Ν. Χρήστου, 1976.

Ευαγγελίστρια:

Είναι η μητρόπολη των Καθολικών και μία από τις πρώτες εκκλησίες της Ερμούπολης. Χτισμένη στη θέση παλιότερης εκκλησίας, χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα.

Άγιος Γεώργιος:

Ενοριακή εκκλησία με πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο και ξεχωρίζει από μακριά από το υψηλό ολοσκάλιστο καμπαναριό. Είναι δίπλα στο νεκροταφείο που θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα της Ευρώπης. Είναι ένα “υπαίθριο μουσείο γλυπτικής”.

Άγιος Νικόλαος ο Πολιούχος:

Το “υπέρτατον κάλλος”! Κατά τον ιστορικό Α. Κρίνο Ροδοκανάκη, “φέρει τα πρωτεία όλων των εν Ελλάδι ναών, υπερτερών μάλιστα και της εν Αθηναίας Μητροπόλεως”! (1853 Ένωσις). Είναι μοναδικός ο πλούσιος διάκοσμος του ναού. Η αναγέννηση πρωταγωνιστεί και αφήνει έκθαμβο τον επισκέπτη.

Ανάσταση:

Η εκκλησία της Ανάστασης (1874), χτισμένη στην κορυφή του λόφου Δήλι (απέναντι στην Δήλο), χαρακτηρίζει από μακριά την Ερμούπολη, όπως ακριβώς η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, είναι το σημάδι για την παλιά μεσαιωνική πόλη, την Άνω Σύρο.

Ταξιάρχης:

Η τελευταία εκκλησία που χτίστηκε στην Ερμούπολη το 19ο αιώνα. Είναι δίπλα στο νεκροταφείο των καθολικών.

Μια μοναδικότητα που χαρακτηρίζει τη Σύρο

Είναι η ειρηνική συνύπαρξη καθολικών και ορθοδόξων. Είναι η μοναδική περιοχή στην Ελλάδα που οι κάτοικοι των δύο δογμάτων είναι σχεδόν μισοί – μισοί και το σπουδαιότερο είναι ότι έχουν γίνει αρκετοί μεικτοί γάμοι. Καθολικοί και Ορθόδοξοι. Αγάπη και αλληλοεκτίμηση συνυπάρχουν και ίσως αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση. Σύρος δεν είναι μόνο οι δύο πόλεις της. Σύρος είναι και οι πανέμορφες εξοχές και τα χωριά της απλωμένα στις ελάχιστες μικροσκοπικές “πεδιάδες”. Το χώμα σπάνιο. Μαζεμένο χούφτα – χούφτα για να στηρίζει τις ρίζες των λίγων δένδρων. Πολλά τα θερμοκήπια που μέσα σ’ αυτά οι αγρότες καλλιεργούν νόστιμα κηπευτικά. Σ’ αυτά τα χωριά ζει ένας κόσμος ήρεμος, πολιτισμένος, γεμάτος καλοσύνη και προσήνεια. Κάθε χωριό έχει την εκκλησία του και το ξωκλήσι του. Καθολικό ή Ορθόδοξο, είναι το στήριγμα του Κυκλαδίτη στο βράχο του. Μέσα σ’ αυτό...

Στεγάζει το Θεό του

“Κύριοι, υπό την του Ερμού, Εφόρου του Εμπορίου, συνέστη και προήχθη η πόλις αυτή, δίκαιου και πρέπον δια τούτο νομίζω, να την αφιερώσωμεν εις τον Κερδώον Ερμήν και να την ονομάσωμεν Ερμούπολιν – Ερμούπολιν!!! Αντίχησαν πανταχόθεν όλων οι φώνοι”. (απόσπασμα από τις αναμνήσεις του Λουκά Ράλλη – Τιμ. Αμπελάς 1892)

Ερμούπολη! Η ζωντανή πολιτεία όπου συμβιώνουν αρμονικά το πλούσιο ιστορικό, πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό παρελθόν, με το σύγχρονο δυναμικό παρόν, μέσα από την πατίνα του χρόνου, που διαχέεται μοναδικά παντού.