Δεκαπενταύγουστος!

Ο Δεκαπενταύγουστος θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της Χριστιανικής εκκλησίας, αλλά και η μεγαλύτερη θεομητορική γιορτή του ορθόδοξου εορτολογίου.

Με το νέο εορτολόγιο γιορτάζεται κάθε χρόνο τον δεκαπενταύγουστο... ενώ με το παλιό κάθε 28 Αυγούστου.

Μια μέρα αφιερωμένη στην Παναγία! Ο Δεκαπενταύγουστος είναι αφιερωμένος στην Παναγία, όπου προς τιμής της τηρείται “αυστηρή νηστεία” από 1 μέχρι 14 Αυγούστου. Κατά την οποία οι πιστοί νηστεύουν και το λάδι. Γι' αυτό και πολλοί, χαρακτηρίζουν την συγκεκριμένη γιορτή ως το “Πάσχα του καλοκαιριού”. Σ' αυτό το διάστημα δεν πραγματοποιούνται γάμοι.

Τι γιορτάζουμε;

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν η Θεοτόκος έμαθε από τον Θεό για τον θάνατό της, ανέβηκε σ' ένα ορεινό όρος ανατολικά της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ, στο όρος “των Ελαιών” για να προσευχηθεί και να προετοιμαστεί, δίνοντας τα υπάρχοντά της. Ειδοποίησε τους αποστόλους να είναι έτοιμοι για το γεγονός.

Για την Κοίμηση της Θεοτόκου δεν υπάρχουν πληροφορίες από την Καινή Διαθήκη. Γνωρίζουμε, ότι συνέβη στο σπίτι του Ευαγγελιστή Ιωάννη, της έκλεισαν τα μάτια και την μετέφεραν στον κήπο της Γεσθημανής, όπου και την έθαψαν. Οι φανατικοί Ιουδαίοι αποπειράθηκαν να ανατρέψουν το νεκροκρέββατό της και τυφλώθηκαν.

Μεταξύ της Ορθόδοξης και της Καθολικής εκκλησίας υπάρχει δογματική διαφορά σχετικά με την Κοίμηση της Θεοτόκου.

Η Καθολική πιστεύει στο δόγμα της ενσώματης ανάληψης της Θεοτόκου, αντίθετα η Ορθόδοξη εκκλησία κάνει λόγο πρώτα για την κοίμηση, (χωρισμό ψυχής και σώματος), και στην συνέχεια για μετάσταση της Θεοτόκου.... δηλαδή ανάσταση, (ένωση ψυχής και σώματος) και ανάληψη κοντά στον “Υιό της”.
Κοίμηση Θεοτόκου

Είναι η δεύτερη χρονολογικά εκκλησία της Ερμούπολης, γνωστή και ως “εκκλησία των Ψαριανών” από το όνομα της συνοικίας στην οποία ανήκει (από τον 19ο αιώνα). Χτίστηκε στα 1828/1829 με χρήματα του Υδραίου Θεόδωρου Πλατανίτη. Το 1832 ο Πλατανίτης αποσύρθηκε και ο ναός έγινε “κοινοτικός”. Στα 1848 χρίστηκαν επίσης με σχέδια του τότε Μηχανικού Γ. Μεταξά, τέσσερα δωμάτια στον περίβολο για τις ανάγκες του ναού. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 20 Αυγούστου 1850 από τον Μητροπολίτη Δανιήλ.

Η αφιερωματική επιγραφή, εντοιχισμένη στην εσωτερική είσοδο της νότιας πλευράς, μνημονεύεται το ιστορικό της οικοδομής: “Ο ναός ούτος τιμάται της Παρθένου Θεία Κοίμησης. Ηγέρθη δε εκ βάθρων φιλοτίμω δαπάνη των Φιλοκάλων Ερμουπολιτών, πτος δε και συνεργασία του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Χίου... Δανιήλ. Ανακαινισθείς δ' αυθίς υπ' αυτού του ιδίου, πρώην μεν Χίου, νυν δε πασών Κυκλάδων, και έμφρονος ποιμένος. Ανηγέρθη το 1829, και εγκαινιάσθη 1850, Αυγούστου 20.”

Η εκκλησία της Κοίμησης βρίσκεται μέσα σ' ένα μεγάλο περίβολο, που συνορεύει στη νότια πλευρά με την οδό Πρωΐου.

Ο ναός είναι χτισμένος στην γραμμή της οδού Πρωΐου.

Ψηλό καμπαναριό υψώνεται πίσω από την αψίδα του ιερού κωδωνοστασίου και προβάλλει από μακριά και κυριαρχεί στη γενική άποψη της πόλης, όπως και στις παλιές απεικονίσεις. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική με εξωτερικές διαστάσεις σημαντικές.

Ανοιχτές τοξοστοιχίες περιέβαλλαν αρχικά τις τρεις πλευρές: μαρμάρινοι ολόσωμοι κίονες με κιονόκρανα στηρίζουν τα τόξα στην πρόσοψη, με κομμένες τις γωνιές στις πλάγιες πτέρυγες. Σήμερα η ανοιχτή στοά έχει κλειστεί και στις τρεις πλευρές με μεγάλα παράθυρα, έχουν δημιουργηθεί δύο παρεκκλήσια στις μικρές πλευρές: το ένα είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νεκτάριο και το άλλο στην Παναγία!

Η εσωτερική κατασκευή του Ναού είναι πολύ ενδιαφέρουσα.

Εκτός από τους εξωτερικούς τοίχους, που είναι χτιστοί, όλες οι άλλες κατασκευές, θόλοι, κίονες είναι ξύλινες. Αξιοπρόσεχτη είναι η ξύλινη κατασκευή του κυλινδρικού θόλου και της στέγης, που είναι επισκέψιμη από το γυναικωνίτη. Πλούσιος είναι ο εσωτερικός ζωγραφικός διάκοσμος σε μορφές αγίων, σταυρούς και ανθέμια, σταυρούς και αστέρια.

Στο ιερό υπάρχουν ωραίες νεώτερες τοιχογραφίες, έργα αγιογράφου Ν. Χρήστου 1976.

Το τέμπλο, μαρμάρινο, καλοδουλεμένο, έχει στο κέντρο δύο σειρές με σκηνές από το Εορτολόγιο. Πολλές είναι επίσης οι φορητές εικόνες του περασμένου αιώνα.

Οι παλαιότερες – μια εικόνα του Ευαγγελισμού και μια των Αγ. Αποστόλων- χρονολογούνται στα 1827 και είναι έργα Σμυρναίου ζωγράφου.

Υπάρχουν ακόμη εικόνες πολλών γνωστών αγιογράφων του περασμένου αιώνα που κοσμούν τους τοίχους της εκκλησίας.