«Ή είσαι μαζί μας ή εναντίον μας»

Με δεδομένο ότι τα δίπολα εξυπηρετούν το παιχνίδι της κυριαρχίας, επί αιώνες τώρα στο πολιτικό, κοινωνικό, θρησκευτικό, ιδεολογικό αλισβερίσι επικράτησης, έχει ισχύσει κατ΄ επανάληψη, καταλήγοντας πλέον δεδομένη, η προσέγγιση «Ή είσαι μαζί μας ή εναντίον μας».

Μία μισαλλόδοξη λογική που θέτει ως κεντρικά σημεία αναφοράς την μία ή την άλλη πλευρά, χωρίς να αιτιολογείται καμία παρέκκλιση ή διαφοροποίηση.

Από την ευαγγελική ρήση, «ο μη ών μετ' εμού κατ' εμού εστι», που ο Ματθαίος αποδίδει ως δεδομένο και το πλέον αυταπόδεικτο στοιχείο της χριστιανικής πίστης, ακολούθησε στην πορεία της ιστορίας κατ’ επανάληψη η χρήση του συγκεκριμένου ιδεολογήματος.

Μία προσέγγιση με στοιχεία ολοκληρωτισμού, καθώς καταστέλλεται η πολιτική πρακτική κάθε συμβιβαστικής προσέγγισης και αποκλείεται η διαφοροποίηση, στο πλαίσιο άσκησης των ατομικών ελευθεριών, στις οποίες υπάγεται και η έκφραση άποψης.

Με έντονη δόση προπαγανδισμού, με όλα τα αρνητικά του προσηλυτιστικά στοιχεία, για την επικράτηση συγκεκριμένων απόψεων, υπερμάχεται η μία πλευρά το ιδεολόγημα της και αντιμάχεται κάθε παρεκλίνουσα θέση, στοχοποιώντας ως εχθρό όποιον τολμά να τη διατυπώσει.        

Από τον Όργουελ, ο οποίος το έθεσε ως κύριο στοιχείο του πασιφισμού, της ιδεαλιστικής τάσης του φιλελευθερισμού, που τάσσεται υπέρ των ειρηνικών ψευδαισθήσεων σε περιόδους εμπόλεμων εξάρσεων, έως τον Μπους που την καθιέρωσε ως την απόλυτη επικράτηση του ιμπεριαλισμού, έχει καταλήξει να επικρατήσει ως λογική, αποκλείοντας κάθε συμβιβαστική διάθεση με τους διαφωνούντες.

Καθώς όλα έχουν τις ρίζες τους στην ιδεολογία, που λειτουργεί ως αφετηρία για την οπτική των πραγμάτων και ορίζει την πολιτική που επιλέγεται να ακολουθηθεί, η χρήση του συγκεκριμένου αφηγήματος στον κατά τα άλλα ανοιχτό διάλογο, θέτει εκ προοιμίου διχαστικούς όρους.

Σε διευρυμένες δημόσιες συζητήσεις καίριων θεμάτων, όσοι διαφοροποιούνται ως προς τις πρακτικές που ακολουθούνται, τίθενται από την άλλη πλευρά των διαχωριστικών γραμμών που η επικρατούσα πολιτική πρακτική ορίζει, καθιστώντας τους αυτομάτως ως πολέμιους.    

Καλλιεργείται ένας διπολισμός με την στοχοποίηση όσων δεν συμφωνούν, άρα αυτομάτως κατατάσσονται στους ενάντιους, με μια επικίνδυνη απλούστευση.

Αναπτύσσονται σχέσεις αντιπαλότητας, θολώνοντας την κρίση, με αποτέλεσμα ακόμα και όσοι εκφράζουν μία ορθολογική σκέψη, επιχειρώντας απλώς ερμηνείες των αυτονόητων να θεωρούνται εχθροί.

Οι αιτίες για την υιοθέτηση αυτής της λογικής σχετίζονται πάντοτε με μία απολυταρχική επιβολή, ώστε να κατασταλεί η όποια αμφισβήτηση.

Η διερεύνηση των ενδιάμεσων θέσεων, η εξέταση των γεγονότων και των πραγματικών δεδομένων, που αποτελούν τα καλύτερα στοιχεία επιβεβαίωσης, φαντάζουν τόσο ξένα και αλλόκοτα, ενώ αφήνουν διόδους για διάλογο και ανταλλαγή απόψεων, κατάσταση απολύτως ανεπιθύμητη.

Είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος να περιοριστούν οι δυσάρεστες ερωτήσεις και να αποκλειστεί η θεώρηση περί δικαίου και ορθού, με την απλούστευση της κατηγοριοποίησης «Ή είσαι μαζί μας ή εναντίον μας».