“Τεράστια συνεισφορά στην ατμοσφαιρική ρύπανση”

Τα λιμάνια που φιλοξενούν μεγάλο όγκο κρουαζιεροπλοίων κάθε χρόνο “πνίγει” η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία φτάνει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα και είναι επικίνδυνη για την υγεία, ενώ επιβαρυντική για το περιβάλλον.

Συνέχεια στα δημοσιεύματα του περασμένου έτους, που έφεραν στο προσκήνιο το σοβαρότατο πρόβλημα, αναφορικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλείται από τις εκπομπές καυσαερίων, από μεγάλα κρουαζιερόπλοια, δίνει έρευνα του οργανισμού Transport and Environment, ο οποίος προωθεί σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο πολιτικές στις μεταφορές, που να βασίζονται στην αειφόρο και βιώσιμη ανάπτυξη.

“Υπάρχουν τεχνολογίες για «καθαρή» κρουαζιέρα”

Η έρευνα του Transport and Environment “δείχνει”, ότι τα κρουαζιερόπλοια ευθύνονται για περίπου 10 φορές περισσότερες εκπομπές οξειδίων του θείου (SOx), γύρω από τις ευρωπαϊκές ακτές, απ' ό,τι τα σχεδόν 260 εκατομμύρια αυτοκίνητα στην Ευρώπη το 2017. Οι εκπομπές SOx σχηματίζουν αερολύματα θειικού (SO4) που αυξάνουν τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και συμβάλλουν στην οξίνιση σε χερσαία και υδάτινα περιβάλλοντα.

Σε απόλυτους αριθμούς, η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα, ακολουθούμενες από τη Γαλλία και τη Νορβηγία, είναι οι ευρωπαϊκές χώρες που είναι πιο εκτεθειμένες στην ατμοσφαιρική ρύπανση SOx από κρουαζιερόπλοια ενώ η Βαρκελώνη, η Πάλμα ντε Μαγιόρκα και η Βενετία είναι οι πιο επηρεασμένες ευρωπαϊκές λιμενικές πόλεις, ακολουθούμενη από την πόλη Civitavecchia της Ρώμης και το Σαουθάμπτον.

Οι χώρες αυτές, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, είναι τόσο εκτεθειμένες επειδή είναι σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί, αλλά και επειδή έχουν λιγότερο αυστηρά πρότυπα θαλάσσιων καυσίμων θείου τα οποία επιτρέπουν στα κρουαζιερόπλοια να καούν τα πιο βρώμικα θειούχα καύσιμα σε όλο το μήκος των ακτών τους, επισημαίνεται από τον οργανισμό Travel and Environment.

Ο Faig Abbasov, διευθυντής της ναυτιλιακής πολιτικής στην T & E, δήλωσε, ότι “τα πολυτελή κρουαζιερόπλοια είναι πλωτές πόλεις που τροφοδοτούνται με κάποια από τα πιο «βρώμικα» καύσιμα. Ορισμένες πόλεις σωστά απαγορεύουν τα αυτοκίνητα ντίζελ, ωστόσο δίνουν ένα ελεύθερο πέρασμα σε εταιρείες κρουαζιέρας, των οποίων τα πλοία εκλύουν τοξικές αναθυμιάσεις που κάνουν ανυπολόγιστη βλάβη τόσο σε όσους βρίσκονται στο σκάφος όσο και στις κοντινές ακτές. Αυτό είναι απαράδεκτο”.

Οι εκπομπές οξειδίων του αζώτου (ΝOx) από κρουαζιερόπλοια στην Ευρώπη επηρεάζουν επίσης σε μεγάλο βαθμό ορισμένες πόλεις, που ισοδυναμούν με περίπου το 15% των οξειδίων του αζώτου (NOx) που εκπέμπονται από τον στόλο των ευρωπαϊκών επιβατικών αυτοκινήτων σε ένα έτος, σύμφωνα με την έκθεση. Στη Μασσαλία, για παράδειγμα, 57 κρουαζιερόπλοια εκπέμπουν το 2017 σχεδόν το ίδιο επίπεδο NOx με το ένα τέταρτο των 340.000 επιβατικών αυτοκινήτων της πόλης. Κατά μήκος των ακτών των χωρών όπως η Νορβηγία, η Δανία, η Ελλάδα, η Κροατία και η Μάλτα, μια χούφτα κρουαζιερόπλοιων είναι επίσης υπεύθυνες για περισσότερες εκπομπές NOx από την πλειοψηφία του στόλου των εγχώριων αυτοκινήτων τους.

Σύμφωνα με τον T & E, η Ευρώπη θα πρέπει να εφαρμόσει στην κρουαζιέρα πρότυπο με μηδενικές εκπομπές το συντομότερο δυνατό, ενώ αυτό θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλους τύπους πλοίων. Η έκθεση συνιστά επίσης να επεκταθούν οι περιοχές ελέγχου των εκπομπών, που υπάρχουν επί του παρόντος μόνο στις Βόρειες και Βαλτικές Θάλασσες και τη Μάγχη και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές θάλασσες. Επιπλέον, η έκθεση συνιστά τη ρύθμιση των εκπομπών NΟx στα υπάρχοντα πλοία, τα οποία επί του παρόντος εξαιρούνται από τα πρότυπα NOx που ισχύουν σε περιοχές ελέγχου των εκπομπών.

Ο Faig Abbasov κατέληξε σημειώνοντας, ότι «υπάρχουν αρκετές έτοιμες τεχνολογίες για να “καθαρίσουν” τα κρουαζιερόπλοια. Η ηλεκτρική ενέργεια στην ξηρά μπορεί να συμβάλει στην μείωση των εκπομπών στην ατμόσφαιρα, οι μπαταρίες είναι μια λύση για μικρότερες αποστάσεις και η τεχνολογία υδρογόνου μπορεί να τροφοδοτήσει ακόμα και τα μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια. Η βιομηχανία της κρουαζιέρας προφανώς δεν είναι διατεθειμένη να κάνει την αλλαγή οικειοθελώς, οπότε χρειαζόμαστε οι κυβερνήσεις να επιληφθούν και να επιβάλουν θεσμικά, τα μοντέλα μηδενικών εκπομπών».

Αύξηση της κρουαζιέρας, με αύξηση και των ρύπων

Όλα αυτά έρχονται στο φως, την ώρα που η χώρα μας, φαίνεται φέτος να επιτυγχάνει νέο ρεκόρ στον τομέα της κρουαζιέρας, καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το 2019 η Ελλάδα αναμένεται να φιλοξενήσει ακόμη μεγαλύτερο αριθμό κρουαζιεροπλοίων, σε σχέση με πέρσι.

Ωστόσο, η κίνηση δεν θα είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη στη χώρα, αφού είναι δεδομένο, ότι από τους 42 τουριστικούς προορισμούς, που επισκέπτονται τα κρουαζιερόπλοια, οι οκτώ εξ αυτών, με “πρωταγωνίστριες” τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, προσελκύουν το 90% των σκαφών και το 80% των τουριστών.

Σε πόρισμα που δημοσιεύτηκε από τον Γερμανικό οργανισμό Nature and Biodiversity Conservation Union (NABU), τονίζεται, ότι “τα «πλωτά ξενοδοχεία» έχουν τεράστια συνεισφορά στην ατμοσφαιρική ρύπανση που απειλεί το κλίμα μας, το περιβάλλον και την υγεία μας. Πολύ λίγα κρουαζιερόπλοια διαθέτουν τεχνολογίες μείωσης των εκπομπών, όπως φίλτρα σωματιδίων πετρελαίου ή καταλύτες SCR».

Αντίστοιχα, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, έχει επισημάνει, πως “τα λεπτόκοκκα μικροσωματίδια, τα οποία είναι μεταξύ 20 και 300 νανομέτρων (nm), είναι πολύ επικίνδυνα διότι μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στον πνεύμονα και μέσω του θωρακικού τοιχώματος να εισέλθουν στο αίμα προκαλώντας καρδιαγγειακές παθήσεις. Τα λεπτόκοκκα μικροσωματίδια προκαλούν επίσης αποβολές, διαβήτη τύπου 2 και πολλές άλλες ασθένειες, μεταξύ των οποίων άνοια και Πάρκινσον. Στα σύγχρονα αυτοκίνητα και φορτηγά ντίζελ, η νομοθεσία επιβάλλει τη χρήση φίλτρου, το οποίο αφαιρεί το 99,9% των λεπτόκοκκων μικροσωματιδίων. Αυτή η τεχνολογία δεν μπορεί να εφαρμοστεί στα πλοία, διότι η περιεκτικότητα θείου στα καύσιμά τους ξεπερνά αυτήν των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στην ξηρά κατά 3.500 φορές. Επιπλέον, το μαζούτ περιέχει μεγάλες ποσότητες βαρέων μετάλλων και πολυαρωματικών υδρογονανθράκων (PAH)”.

Παρ' όλο που τα δύο νησιά των Κυκλάδων με τη μεγαλύτερη εισροή τουρισμού κρουαζιέρας, καθώς και η ελληνική πολιτεία, οφείλουν να μεριμνήσουν, σχετικά με τις κατάλληλες πολιτικές, προκειμένου να ρυθμιστεί αυτό το πολύ σοβαρό ζήτημα, τόσο για το περιβάλλον, όσο και για την υγεία των κατοίκων και επισκεπτών, το πρόβλημα αφορά το σύνολο των νησιών, αφού η ατμοσφαιρική ρύπανση διαχέεται και επηρεάζει άμεσα την ατμόσφαιρα της ευρύτερης περιοχής.