«Ο πραγματικός ήρωας είναι αφανής»

Τέλη της δεκαετίας 1830. Ένα ημερολόγιο ανοίγει. Ένα παιχνίδι διεκδίκησης ξεκινάει. Ένας έρωτας από το παρελθόν, ένα ποτήρι, μία μαμά, ένας χορός, μία προαγωγή, ένα άλογο, μία βόλτα, ένα λάθος, μία επίσκεψη, ένας ιατρός, ένας μάγος και μια συνωμοσία  συνθέτουν μια σειρά από γεγονότα που θα οδηγήσουν σε μία αναπάντεχη αναμέτρηση.

Η θεατρική παράσταση «Ένας ήρωας του καιρού μας», βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Μιχαήλ Λέρμοντοφ, παρουσιάζεται απόψε, στις 20:00, στη σκηνή του Θεάτρου Απόλλων, στο πλαίσιο του χριστουγεννιάτικου προγράμματος του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.

Με αφετηρία ένα μυθιστόρημα - σταθμό στη Ρώσικη λογοτεχνία, η θεατρική ομάδα Lab,oratorium ακολουθεί τα βήματα ενός ανθρώπου - ήρωα του καιρού του. Του ανθρώπου αυτού που παίρνει το ρίσκο να μην αποδεχθεί ό,τι υπάρχει.

Για τις «πληγές» που ξύνει το συγκεκριμένο έργο-πρόκληση, μέσω των ερωτημάτων που θέτει, αλλά και για την πορεία που επιθυμεί να χαράξει το Lab.oratorium μίλησε στην «Κοινή Γνώμη» το μέλος της, Κωνσταντίνος Γεωργαλής.

Το βιβλίο του Μιχαήλ Λέρμοντοφ «Ένας Ήρωας του Καιρού μας» αποτέλεσε την «τροφή» για τη γέννηση της πρώτης παράστασής σας. Ποιες προσωπικές ανησυχίες και ποια στοιχεία του μυθιστορήματος συνετέλεσαν στην επιλογή του συγκεκριμένου έργου από τη νεοσύστατη ομάδα σας;

«Διαβάζοντας το έργο του Μιχαήλ Λερμοντοφ “Ένας ήρωας του καιρού μας”, θα συναντήσει κανείς μέσα στις σελίδες του έναν νεαρό άνδρα ,τον Πετσόριν (στη Ρωσία του 1825) . Δεν είναι ένας ήρωας που θα σώσει κάποιον από βέβαιο θάνατο , αλλά ένας άνθρωπός που έχει το θάρρος να μιλήσει σε πρώτο πρόσωπο στον αναγνώστη/θεατή για τα πάθη του και τις περιπέτειες του με πλήρη ειλικρίνεια , σαρκασμό και ωμότητα.

Είναι ένας άνθρωπος που επιλέγει να μην συμβιβαστεί και να πάει πολλές φορές κόντρα στις νόρμες, στα “πρέπει” και στον καθωσπρεπισμό της εποχής του. Ακολουθεί έναν δρόμο μοναδικό αλλά εντέλει μοναχικό.

Αυτό το πλάσμα μας συγκίνησε όλους από τις πρώτες αναγνώσεις και βρήκαμε σε αυτόν ένα κομμάτι δικό μας που θέλαμε να το ψάξουμε και να το μοιραστούμε . Τόσο δικό του, όσο και της κοινωνίας στην οποία γεννήθηκε και που έχει άμεσες αναφορές στη δική μας σήμερα. Ίσως αυτό που μας γοητεύει σε αυτόν τον ήρωα είναι ότι περιέχει περισσότερη αλήθεια απ’ όση θα θέλαμε και μπορούμε να αντέξουμε . 

Η παράστασή σας θέτει και ερευνά δύο βασικά ερωτήματα. Ποιά η σχέση του ήρωα με τον καιρό του και ποιός γεννάει ποιόν; Το γεγονός ότι, ακόμη και σήμερα, πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ότι βρίσκονται είτε σε λάθος σώμα, είτε σε λάθος εποχή, καθιστά τα ερωτήματα αυτά διαχρονικά και εμμέσως επίκαιρα;

«Το βασικό ερώτημα που θέτει το έργο του Λερμοντοφ ίσως έχει να κάνει περισσότερο με το ποιός θεωρείται ήρωας στην εκάστοτε κοινωνία και ποιός πραγματικά είναι. Ο πραγματικός ήρωας συνήθως είναι αφανής, γιατί η ζωή του και οι πράξεις του δε συμβαίνουν με στόχο να αναγνωριστούν. Είναι κεντρικός ήρωας στη ζωή του. Αυτό είναι από μόνο του δύσκολο και υπέροχο. Το σώμα του και η εποχή του είναι ασήμαντα μπροστά σε ό,τι φέρει μέσα του και στο πως θέλει να ζήσει .Δικό του είναι το έργο! Ό,τι θέλει κάνει! Το δύσκολο για όλους μας είναι να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας. Να σεβαστούμε τη ζωή μας χωρίς να  την πάρουμε και πολύ στα σοβαρά. Να μην τη χαρίσουμε σε καμία κοινωνία και εποχή με αντάλλαγμα να διακριθούμε με τον τίτλο του ήρωα».

Αποτελεί πρόκληση για μία νέα θεατρική ομάδα η διασκευή και η παρουσίαση ενός κλασικού έργου το οποίο «ξύνει» με αριστοτεχνικό τρόπο τις πληγές ψυχών που αδυνατούν να προσαρμοστούν στα οριοθετημένα μέτρα και σταθμά της συμβατικής ηθικής; Τι αποκομίσατε εσείς οι ίδιοι από την έρευνα σας για την προετοιμασία της παράστασης;

«Αυτή η πρόκληση ίσως ήταν και ο λόγος που είπαμε όλοι το ναι σε αυτό το έργο. Πρώτα θέλαμε να «ξύσουμε» τις δικές μας πληγές. Διαβάζοντάς το βρήκαμε όλοι σημεία ταύτισης με τον Πετσόριν, τον κεντρικό ήρωα του βιβλίου. Δεν ξέρουμε πως να ζήσουμε τη ζωή μας. Δουλεύοντας, αποκομίσαμε πολλά περισσότερα ερωτήματα από αυτά που είχαμε όταν ξεκινήσαμε. Ελπίζουμε αυτό να συμβεί  και στον θεατή. Μας φαίνεται πολύ δελεαστικό να θέλεις σαν τρελός να ζήσεις και να μην ξέρεις πώς. Το μόνο που σου μένει είναι να παρατηρείς, να τολμάς, να δοκιμάζεις, να ρισκάρεις, να πετυχαίνεις, να αποτυγχάνεις, να ξαναδοκιμάζεις…να ζεις».

Σήμερα, υπάρχουν ήρωες και αν ναι, πόσο διαφορετικός είναι ο τρόπος γέννησής τους από την εποχή, που περιγράφεται στο έργο του Λέρμοντοφ;

«Έχουν περάσει λιγότερα από 200 χρόνια από τότε που ο Λέρμοντοφ γράφει για τον ήρωα του. Δεν είμαστε λοιπόν τόσο μακριά από τον άνθρωπο του τότε, όσο  κι αν πιστεύουμε ότι εξελίσσεται γρήγορα  αυτός ο κόσμος . Τα θέλω μας, οι φόβοι μας , τα όνειρα μας και οι ανησυχίες μας δεν διαφέρουν και πολύ από τον άνθρωπο του 1835 .
Ναι, υπάρχουν και σήμερα ήρωες . Ο καθένας  μας κρύβει μέσα του έναν ήρωα.  Όσο αναμετριόμαστε με τον εαυτό μας και τα θέλω μας κι όσο αντιδρούμε στα πρέπει και τις επιταγές της κοινωνίας, οι ήρωες θα συνεχίσουν να υπάρχουν».

Ποιο ήταν το ερέθισμα για τη δημιουργία της ομάδας σας και ποιος ο δρόμος που επιθυμείτε να χαράξετε σε έναν θεατρικό χάρτη – όπως αυτός της Αθήνας- με άπειρους προορισμούς;

«Το ερέθισμα ήταν η επιθυμία  για συνάντηση. Η Ιδέα για τη δημιουργία του Lab.oratorium υπήρχε ήδη από τα πρώτα χρόνια της δραματικής σχολής. Ήταν για μας ένα πείραμα. Μια ανάγκη  να δημιουργήσουμε μαζί και να προσπαθήσουμε να πούμε όλοι την ίδια ιστορία , ψάχνοντας το τρόπο, τα εργαλεία και τα υλικά με τα οποία  θα γίνει  αυτό εφικτό. 

Ποιο δρόμο θα ακολουθήσουμε δεν ξέρουμε, δεν το σχεδιάζουμε. Θα προκύψει από τις ανάγκες μας».

Ποια η μέχρι σήμερα πορεία του «Ήρωα του καιρού μας» και ποια τα μελλοντικά σχέδιά σας;

«Το ταξίδι του “Ήρωα” και του Lab.oratorium ξεκίνησε περίπου πριν δύο χρόνια όταν ήρθε στα χέρια μας αυτό το έργο . Μπορούμε να μετρήσουμε πολλές ώρες συναντήσεων , αναγνώσεων , προβών , έρευνας, ανταλλαγής ιδεών με τους συντελεστές αυτής της δουλειάς μέχρι την πρώτη παράσταση τον Απρίλιο του 18 στην Αθήνα. Έπειτα ο «Ήρωας» ταξίδεψε στη Θεσσαλονίκη και τώρα , με μεγάλη μας χαρά, εδώ στη Σύρο .
Στα άμεσα σχέδια μας είναι ο Ήρωας να συνεχίσει και να ολοκληρώσει το ταξίδι του και ήδη συζητάμε για τα επόμενα, τον ερχόμενο χειμώνα».

Την παράσταση σκηνοθετεί ο Βασίλης Καλφάκης.

Παίζουν: Ασημίνα Αναστασοπούλου, Κωνσταντίνος Γεωργαλής, Βασίλης Καλφάκης, Απόστολος Καμιτσάκης, Δάφνη Νικητάκη, Περσεφόνη Παντοπούλου.