Εργατικό Κέντρο Κυκλάδων - Αρχοντικό Βελισσαρόπουλου

Ερμούπολη 1822: Η αρχή μιας νέας πόλης. Η θαλασσινή πολιτεία! Μια πολυσήμαντη παρουσία στο Αιγαίο. «Αυτό που έγινε εδώ πριν ένα αιώνα… δεν έγινε πουθενά αλλού. Στη Σύρο ξαναγεννήθηκε η Ελλάδα…» είπε κάποτε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Αυτή η φράση τα συνοψίζει όλα. Εδώ σ’ αυτό το βραχονήσι άνθισε ένας πολιτισμός όμοιος με τους πολιτισμούς των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων.

Περπατώντας μέσα στην πόλη, στους γρανιτένιους ή πλακόστρωτους δρόμους, μπορεί κανείς να διακρίνει στις ολομάρμαρες προσόψεις των δημοσίων κτιρίων, αλλά και των σπιτιών της εποχής, την προσεγμένη λαξευτή τοιχοδομία και τον αρχιτεκτονικό διάκοσμο δουλεμένο με συνέπεια στα κλασσικά Ελληνικά γλυπτά.

Οι Ευρωπαίοι αρχιτέκτονες, (που εργάστηκαν στη Σύρο), αλλά και οι γλύπτες και οι ζωγράφοι, σεβάστηκαν τις αρχές της αρχαίας ελληνικής τέχνης του 5ου αιώνα και ακολούθησαν τα διδάγματά της. Έφεραν όμως μαζί τους και τον ρομαντισμό της Δύσης. Έτσι κατάφεραν να παντρέψουν δύο ρυθμούς και τα περισσότερα κτίρια της Ερμούπολης χαρακτηρίζονται από τον «Ρομαντικό κλασικισμό»

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΒΕΛΙΣΣΑΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ένα από τα ωραιότερα νεοκλασικά σπίτια, της Ερμούπολης είναι το αρχοντικό Γ.Δ. Βελισσαρόπουλου. Αρχικά ανήκε στην οικογένεια Αναργύρου (ή Ανάργυρου Αναγνωστόπουλου) και μετά ήλθε στην κυριότητα της οικογένειας Βελισσαρόπουλου. Σήμερα σ’ αυτόν τον υπέροχο νεοκλασικό χώρο, στεγάζεται το «Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Κυκλάδων». Στο υπέρθυρο της εισόδου υπάρχουν τα αρχικά: Γ.Δ.Β και η χρονολογία 1871. Είναι ένα τριώροφο, ολομάρμαρο κτίριο με αέτωμα στο κέντρο του τρίτου ορόφου. Θαυμάσια είναι τα τοξωτά ανοίγματα των καταστημάτων στο ισόγειο, αλλά και όλοι οι όροφοι έχουν ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό διάκοσμο. Περίτεχνα είναι τα κάγκελα στα μπαλκόνια και τα φορούσια διακρίνονται για τον μοναδικό διάκοσμο της εποχής. Στο κάθε φουρούσι είναι σκαλισμένο το «Κηρύκιο» του Ερμή. Ήταν το σύμβολο των εμπόρων και των βιομηχάνων. Ο Γ. Βελισσαρόπουλος είχε το εργοστάσιο που σήμερα στεγάζει το Super Market «ΝΕΩΡΙΟΝ».

Ενδιαφέρουσα είναι η εσωτερική διάταξη και διακόσμηση. Ένας μακρύς διάδρομος με τοιχογραφίες οδηγεί στη σκάλα την ξύλινη που προχωρεί ως τον τελευταίο όροφο και έχει στην οροφή ένα ωραίο οκτάγωνο οπαίο. Στο τέλος του διαδρόμου, στον τοίχο σε πλαίσιο σαν κάδρο είναι ζωγραφισμένη η Κωνσταντινούπολη και στον δίπλα τοίχο είναι η Ακρόπολη με την Πύλη του Αδριανού και το Ολυμπιείο στο βάθος. Αξιοπρόσεκτη είναι η διακόσμηση της σκάλας. Εικονίζονται Έλληνες και Ρωμαίοι ποιητές, φιλόσοφοι κ.α.: Όμηρος, Αριστοτέλης, Σωκράτης κ.α., αλλά και στο ύψος του τελευταίου ορόφου είναι ο Διογένης, ο Σοφοκλής, ο Ασκληπιός και ο Καρνεάδης. Φυσικά δεν έλειψαν επτά από τις εννέα μούσες με διακοσμητικά ανθέμια και κοντά τους οι λύρες της μουσικής. Η ωραιότερη τοιχογραφία που δεσπόζει στη σκάλα είναι η κολόνα με το κορινθιακό κιονόκρανο που βρίσκεται σε κήπο με περικοκλάδες και δένδρα και δίπλα στην κολόνα δύο νεαρές μορφές. Η μία κρατάει στεφάνι και η άλλη στάχυα. Εξίσου ενδιαφέρουσες είναι και οι οροφογραφίες που διατηρούνται τόσο στις αίθουσες υποδοχής των επισκεπτών, τα σαλόνια, όσο και στα δωμάτια που χρησίμευαν για τραπεζαρίες.

Ανθεμωτά κοσμήματα, ρόδακες, ερωτιδείς, γιρλάντες και σκηνές από την ελληνική μυθολογία, αλλά και εξωτικά πουλιά και μπουκέτα με λουλούδια κοσμούν τις οροφές των σαλονιών. Σε όλα τα Συριανά αρχοντικά η οροφή του κάθε σαλονιού έχει πλούσιο διάκοσμο. Σε ένα από τα δωμάτια υπάρχει, κατά τη γνώμη μου, η πιο ενδιαφέρουσα διακόσμηση! Στο κέντρο της οροφής είναι ο Ερμής και η Σελήνη πάνω στο άρμα της και στις πλευρές μικροί ερωτιδείς και φυτικά κοσμήματα στις γωνίες. Αξίζει να προσέξει ο επισκέπτης τη ζωγραφιστή κάτασπρη λεπτοσχεδιασμένη δαντέλα! Είναι το ωραιότερο κόσμημα της οροφής. Η δαντέλα στο ταβάνι! Η τραπεζαρία έχει να δώσει διαφορετική εικόνα. Στο κέντρο της οροφής έχει ζωγραφιστεί ένα κιγκλίδωμα με φόντο τον ουρανό κι ένα μαύρο γεράκι και οι τοίχοι προβάλλουν ζωγραφιστά δένδρα και άλλα φυτά, απ’ όπου κρέμονται ψάρια, αστακοί, πουλιά, κάνιστρα με φρούτα και άνθη.

Σ’ ένα άλλο από τα δωμάτια, στην οροφή, κυριαρχούν τέσσερις μορφές αρχαίων Ελλήνων: Δημοσθένης, Φερεκύδης, Πλάτων και Περικλής. Τα ορθογραφικά λάθη στα ονόματά τους μαρτυρούν ότι ο ζωγράφος δεν ήταν Έλληνας. Γνωρίζουμε από πηγές ότι στην Σύρο είχαν έλθει ζωγράφοι, μουσικοί και γλύπτες από την Ιταλία και από άλλες χώρες της Ευρώπης του 19ου αιώνα. Σε μερικές οροφογραφίες είναι γραμμένα τα ονόματα των ποιητών ή των φιλοσόφων στα Ιταλικά.

Το αρχοντικό Βελισσαρόπουλου είναι ένα ακόμη δείγμα της σπουδαίας δουλειάς του Συριανού αρχιτέκτονα Ι. Βλυσίδη που δούλεψε για πολλά χρόνια στην Ερμούπολη και άφησε πίσω του σπίτια με μνημειακή αρχιτεκτονική.

Εκδήλωση στο ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

Στις 25 - 29 Ιουλίου θα παρουσιαστεί στον εσωτερικό χώρο, αλλά και στην ταράτσα του αρχοντικού Βελισσαρόπουλου - «ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΥΚΛΑΔΩΝ» μια πολιτιστική εκδήλωση.

Το «Eyes walk digital festival» θα παρουσιάσει ένα video art από την ομάδα «Εν δυνάμει». Στην Θεσσαλονίκη είχε ήδη γίνει μια παρουσίαση στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, τον Φεβρουάριο του 2015. Ιδρύτρια της ομάδας η Φιλία Μηλιδάκη. Τα μέλη της ομάδας είναι φοιτητές και φοιτήτριες αλλά και απόφοιτοι του Πανεπιστημίου: Τμήμα μηχανικών σχεδίασης προϊόντων και συστημάτων.

Υ.Γ. Καλή επιτυχία παιδιά και σας εύχομαι να είστε πάντα δραστήριοι και με πολλές επιτυχίες!

Αγαπητή Φιλία, σ’ ευχαριστούμε που έκανες το νησί μας δεύτερη πατρίδα σου.