Ελληνική διαχείριση του ευρωτουρκικού προβλήματος

Η υλοποίηση των απειλών Ερντογάν για μαζική αποστολή μεταναστών στην Ευρώπη, έχει εντείνει την κατάσταση τόσο στα σύνορα του Έβρου όσο και στα νησιά.

Η πλευρά της Ελληνικής κυβέρνησης κάνει λόγο για «ασύμμετρη απειλή» κατά της Ελλάδας από την πλευρά της Τουρκίας, περιορίζοντας έτσι τις μεθοδεύσεις Ερτνογάν σε ελληνικό πρόβλημα, αντί σε Ευρωπαϊκό, όπως και είναι, καθώς οι συγκεκριμένες κινήσεις του Τούρκου ηγέτη αποτελούν μέσο άσκησης πίεσης προς την Ευρώπη.

Αντί το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί ως Ευρωπαϊκό και να απαιτηθεί από την ελληνική πλευρά η άμεση σύγκληση συνόδου κορυφής, γίνεται η χώρα αποδέκτης αρνήσεων εκ μέρους της Γερμανίδας καγκελαρίου και αρκείται σε απλές δηλώσεις υποστηρικτικής συμπάθειας από ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι, ως μέγιστη πράξη υποστήριξης, απλώς θα συνοδεύσουν σήμερα τον Έλληνα πρωθυπουργό στην επίσκεψη του στον Έβρο.

Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε το γραφείο του πρωθυπουργού «Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μεταβαίνει σήμερα, Τρίτη 3 Μαρτίου, στον Έβρο μαζί με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, David Sassoli».

Η ρητορική που καλλιεργείται τα τελευταία εικοσιτετράωρα από την ελληνική πλευρά, δεν ταυτίζεται ούτε στο ελάχιστο με έναν δυναμικό λόγο απαιτήσεων προς την ενωμένη Ευρώπη για την αντιμετώπιση του ευρωπαϊκού προβλήματος με την Τουρκία, αντιθέτως το μετατρέπει σε ελληνοτουρκικό, ενώ παράλληλα αφήνει πεδίο ελεύθερο σε εθνικιστικές και ρατσιστικές εξάρσεις.

Τόσο η χρήση μπλε μπογιάς από την πλευρά των ελληνικών δυνάμεων προς τους μετανάστες, για να μπορούν να τους ξεχωρίζουν, όσο και η άρνηση για νερό σε μικρά παιδιά που έφτασαν με τις βάρκες στα ελληνικά νησιά, σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Spiegel, δεν προσφέρουν καμία άλλη υπηρεσία πλην της ενίσχυσης μίας διχαστικής, ρατσιστικής λογικής. 

Έκτακτα μέτρα

Στην ανακοίνωση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Στέλιου Πέτσα, περί των έκτακτων μέτρων, όπως αυτά αποφασίστηκαν κατά τη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ), έκανε λόγο για ενεργή, σοβαρή και ασύμμετρη απειλή κατά της ασφάλειας της χώρας.

«Τις τελευταίες μέρες, η Ελλάδα δέχεται αιφνίδια, μαζική, οργανωμένη και συντονισμένη, πίεση από μετακινήσεις πληθυσμών στα ανατολικά, χερσαία και θαλάσσια, σύνορά της.

Η μετακίνηση αυτή, κατευθύνεται και ενθαρρύνεται από την Τουρκία. Οι ενέργειες αυτές γίνονται κατά παράβαση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας.

Η Τουρκία αντί να περιορίσει τα κυκλώματα διακινητών μεταναστών και προσφύγων, έχει γίνει η ίδια διακινητής.

Τα συγκεντρωμένα άτομα επιχειρούν διά της βίας να εισέλθουν σε ελληνικό έδαφος, παρά το γεγονός ότι από την ελληνική πλευρά έχει καταστεί σαφές, με κάθε τρόπο ότι δεν επιτρέπεται καμία απολύτως διέλευση.

Λόγω του συντονισμένου και μαζικού χαρακτήρα της, η μετακίνηση αυτή δεν έχει καμία σχέση με το διεθνές δίκαιο του ασύλου που αφορά μόνο εξατομικευμένες περιπτώσεις.

Υπό τις συνθήκες αυτές, η παρούσα κατάσταση συνιστά ενεργή, σοβαρή, εξαιρετική και ασύμμετρη απειλή κατά της εθνικής ασφάλειας της χώρας.

Τα συγκεντρωμένα άτομα χρησιμοποιούνται ως πιόνια από την Τουρκία για την άσκηση διπλωματικής πίεσης.

Η Ελλάδα ασκεί αταλάντευτα το κυριαρχικό δικαίωμα και τη συνταγματική υποχρέωση να διαφυλάσσει την ακεραιότητά της.

Για τους λόγους αυτούς το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, αποφάσισε τα ακόλουθα:

1. Την αναβάθμιση σε μέγιστο επίπεδο των μέτρων φύλαξης των ανατολικών, χερσαίων και θαλάσσιων, συνόρων της χώρας από τα σώματα ασφαλείας και τις ένοπλες δυνάμεις για την αποτροπή παράνομων εισόδων στη χώρα.

2. Την προσωρινή αναστολή, για ένα μήνα από την ημέρα λήψης της παρούσας απόφασης, της υποβολής αιτήσεων ασύλου όσων εισέρχονται στη χώρα παράνομα.

3. Την άμεση επιστροφή, όπου αυτό είναι δυνατόν, στη χώρα προέλευσης, χωρίς καταγραφή, όσων εισέρχονται παράνομα σε ελληνικό έδαφος.

4. Την υποβολή αιτήματος στην FRONTEX για ανάπτυξη της ομάδας RABIT με στόχο τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της χώρας, που συνιστούν και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

5. Την άμεση γνωστοποίηση της παρούσας απόφασης, στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και την κίνηση της διαδικασίας του άρθρου 78  παράγραφος 3 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να ληφθούν προσωρινά μέτρα υπέρ της Ελληνικής Δημοκρατίας, για την αντιμετώπιση επείγουσας κατάστασης λόγω αιφνίδιας εισροής υπηκόων τρίτων χωρών, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Ο ΟΗΕ απέναντι στις αποφάσεις τις κυβέρνησης

Απέναντι στις αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ έρχεται η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ να ακυρώσει το μέτρο της ελληνικής κυβέρνησης για αναστολή της καταγραφής αιτημάτων ασύλου για ένα μήνα και ζητά από τις αρχές να «απόσχουν από τη χρήση οποιουδήποτε μέτρου που θα μπορούσε να επιδεινώσει την ταλαιπωρία ευάλωτων ανθρώπων».

Όπως συγκεκριμένα αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας «Όλα τα κράτη έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τα σύνορά τους και να διαχειρίζονται τις παράτυπες μετακινήσεις, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να απέχουν από τη χρήση υπερβολικής ή δυσανάλογης βίας και να διατηρούν συστήματα για τη διεκπεραίωση των αιτημάτων ασύλου με συντεταγμένο τρόπο.

Ούτε η Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων ούτε το προσφυγικό δίκαιο της ΕΕ παρέχουν οποιαδήποτε νομική βάση για την αναστολή της καταγραφής αιτημάτων ασύλου. Σε αυτό το πλαίσιο η ελληνική Κυβέρνηση έχει επικαλεστεί το άρθρο 78(3) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο η διάταξη αυτή προβλέπει τη λήψη προσωρινών μέτρων από το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής και σε διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην περίπτωση που ένα ή περισσότερα Κράτη Μέλη είναι αντιμέτωπα με μια επείγουσα κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την αιφνίδια εισροή υπηκόων τρίτων χωρών, ενώ δεν μπορεί να αναστείλει το διεθνώς αναγνωρισμένο δικαίωμα της υποβολής αίτησης ασύλου και την αρχή της μη-επαναπροώθησης, τα οποία και τα δύο αποτελούν επίσης μέρος του ευρωπαϊκού δικαίου. Οι άνθρωποι που εισέρχονται παράτυπα στην επικράτεια ενός κράτους δεν θα πρέπει επίσης να τιμωρούνται εάν παρουσιάζονται χωρίς καθυστέρηση ενώπιον των αρχών για να ζητήσουν άσυλο».

Στο μήνυμα της, η Ύπατη Αρμοστεία διατυπώνει ξεκάθαρα πως η υποστήριξη της Ελλάδας, σε επίπεδο «αλληλεγγύης» θα πρέπει να δοθεί από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ η Τουρκία θα πρέπει να έχει διεθνή υποστήριξη, αναφέροντας συγκεκριμένα «Η συνεχής στήριξη της Ευρώπης σε πόρους, τεχνογνωσία και αλληλεγγύη, είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της ανταπόκρισης της Ελλάδας. Την ίδια στιγμή, η διεθνής στήριξη προς την Τουρκία, η οποία ήδη φιλοξενεί εκατομμύρια πρόσφυγες, όπως και προς άλλες χώρες που γειτνιάζουν με τη Συρία, θα πρέπει να διατηρηθεί και να ενισχυθεί».