Τήνος: Οριστικά στις 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις

Μία νέα μέρα, με στόχο την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, ήρθε για την Τήνο, καθώς μπήκε στην τελική ευθεία η συμμετοχή της, στις “100 Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις έως το 2030” καθώς το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκρινε την συμμετοχή του Δήμου Τήνου στο Μνημόνιο Συνεργασίας, μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος και πόλεων αποδεκτών της από 19-10-2022 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος.

Η αρχή της πρόσκλησης

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, δια του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού &

Αστικού Περιβάλλοντος, κάλεσε μέσω της ΚΕΔΕ τους Δήμους της χώρας για την αποστολή αιτήματος συμμετοχής στο Μνημόνιο Συνεργασίας των Ελληνικών Πόλεων, με την ΓΓΓΧΣΑΠ του ΥΠΕΝ στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αποστολής «100 Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις έως το 2030, από και προς τους πολίτες», η οποία είναι μέρος του προγράμματος Horizon Europe.

Στην Ελλάδα οι πρώτες 6 πόλεις που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο της Ευρωπαϊκής αποστολής είναι η

Αθήνα, τα Ιωάννινα, η Καλαμάτα, η Κοζάνη, η Θεσσαλονίκη, τα Τρίκαλα. Η Τήνος βρίσκεται μεταξύ άλλων 74 Δήμων της Ελλάδας που καλούνται να συμμετέχουν σε αυτό το Μνημόνιο Συνεργασίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να ηγηθεί της δράσης για το κλίμα και έχει θέσει φιλόδοξους στόχους και οδηγίες για την επίτευξη αυτής της δέσμευσης, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανάγκες που προκύπτουν από την κλιματική & ενεργειακή κρίση.

Οι στόχοι της αποστολής

Οι στόχοι της αποστολής είναι να επιτευχθούν 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες ευρωπαϊκές πόλεις και να διασφαλιστεί ότι αυτές λειτουργούν ως κόμβοι καινοτομίας για να μπορέσουν όλες οι ευρωπαϊκές πόλεις να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους έως το 2050. Αυτές οι πόλεις θα υποστηριχθούν για να ενεργοποιήσουν όλους τους βασικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων πολιτών, ακαδημαϊκού κόσμου και επιχειρήσεων και να εφαρμόσουν μετασχηματιστικές διαδικασίες και καινοτόμες ενέργειες, με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας.

Οι συμβαλλόμενοι Δήμοι θα λαμβάνουν Τεχνική Βοήθεια σε όλη τη διάρκεια υλοποίηση του σχεδίου δράσης τους. Θα έχουν προτεραιότητα σε εθνικές χρηματοδοτήσεις για τις δράσεις του σχεδίου τους. Το επόμενο διάστημα θα εξειδικευθεί η διαδικασία απόκτησης του Ελληνικού Σήματος (label) (κατ’ αναλογία του Ευρωπαϊκού Σήματος της αποστολής των 100 πόλεων), που θα ενισχύει τη διεκδίκηση χρηματοδοτήσεων από εθνικά προγράμματα, σε όσους το κατέχουν

Το κάλεσμα της Δημοτικής Αρχής

Ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κατά την εισήγησή του ανέφερε, “Επειδή πιστεύουμε ότι στο πλαίσιο της σημερινής συνθήκης όσον αφορά τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής οφείλουμε να συνεργαστούμε με ελληνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και των έως σήμερα καλών πρακτικών, προς όφελος των πολιτών, και επειδή η υπογραφή του Μνημονίου εξασφαλίζει την συμμετοχή του Δήμου Τήνου στα προγράμματα Horizon 2020 και Horizon Europe, θέτουμε υπόψη σας το Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος και των Δήμων που συμμετέχουν, και παρακαλούμε για την λήψη απόφασης έγκρισης της συμμετοχής του Δήμου Τήνου και της εξουσιοδότησης του Δημάρχου για την υπογραφή του.”

Το κάλεσμα αυτό έγινε αποδεκτό, καθώς το Δημοτικό Συμβούλιο, αποφάσισε ομόφωνα να εγκρίνει τη συμμετοχή του Δήμου Τήνου.

Στόχος του Μνημονίου Συνεργασίας

Στόχος του Μνημονίου είναι η συνεργασία φορέων με την Aποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις έως το 2030. Μέσω της ενίσχυσης της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων θα επιτευχθεί η μετάβαση στην καθολικά ευρωπαϊκή κλιματική ουδετερότητα έως τον απώτερο στόχο του 2050 (fit for 2050).

Τομείς συνεργασίας

Οι τομείς συνεργασίας είναι ενδεικτικώς οι ακόλουθοι:

• Συνεργασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την καλύτερη εφαρμογή των περιβαλλοντικών και βιώσιμων πολιτικών που προβλέπονται, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας για τους Πράσινους Δήμους και του Συμφώνου των Δημάρχων.

• Συνεργασία για την ενσωμάτωση στις τοπικές πολιτικές των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης με

σκοπό να γίνουν οι πόλεις και οι οικισμοί πιο ανθρώπινες, χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλείς, ανθεκτικοί και βιώσιμοι.

• Διάδοση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και συμβολή σε έργα της Αποστολής των Πόλεων καθώς και συμμετοχή σε προσκλήσεις του Horizon Europe. Ενσωμάτωση και προώθηση στα Σχέδια Δράσης για την Κλιματική Ουδετερότητα των αξιών και των αρχών της πρωτοβουλίας της ΕΕ για το νέο Ευρωπαϊκό Bauhaus.

• Συνεργασία κατά το Σχεδιασμό και την εφαρμογή για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα.

Τομείς δράσεις

Για τα βέλτιστα αποτελέσματα της Συνεργασίας των συμβαλλομένων και την υλοποίηση των πραγματιστικών θεωριών για την κλιματική ουδετερότητα και τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό

i. Δράσεις ενίσχυσης του κοινού Στόχου

• Όπου ενδείκνυται, τα μέρη θα εργάζονται για την ανάπτυξη μηχανισμών για την καλύτερη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις εθνικές αρχές, καθώς και με τον ευρύτερο τομέα αρμοδιότητας των δήμων, σε ζητήματα που σχετίζονται με την κοινωνικά δίκαιη πράσινη και  ψηφιακή μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2030.

• Τα μέρη θα προωθούν φιλικές προς το κλίμα πολιτικές για τις κοινότητές τους καθώς και έναν βιώσιμο αστικό σχεδιασμό που θα συμβάλει στην μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, επιτρέποντας τους κατοίκους των περιοχών να διαβιούν, να εργάζονται και να καταναλώνουν στην ίδια περιοχή, όπου θα χαρακτηρίζεται από βιώσιμες μεταφορές.

• Τα μέρη θα συνεργάζονται μεταξύ τους με στόχο τη μετάβαση προς ένα κλιματικά ουδέτερο

και έξυπνο μέλλον.

• Τα μέρη θα συνεργάζονται για την οργάνωση περιοδικών συνεδριάσεων όπου θα συζητούν την εφαρμογή των δεσμεύσεων του Μνημονίου Συνεργασίας.

ii. Ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας των συλλογικών περιβαλλοντικών και αυτοδιοικούμενων φορέων

Η ΓΓΧΣΑΠ σε συνεργασία με τις αυτοδιοικούμενους φορείς, / Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) που επιβλέπονται από τους υπογράφοντες καθώς και έτερους φορείς με περιβαλλοντικό προσανατολισμό καταρτίζει και προωθεί πρόγραμμα υποβοήθησης των δήμων ιδίως στους εξής τομείς :

• Έρευνα και αποτύπωση προβλημάτων που αποτελούν ανάχωμα στην επίτευξη του σκοπού

του παρόντος.

• Χαρτογράφηση δημόσιων μηχανισμών και διαδικασιών για τη υλοποίηση των περιβαλλοντικών δράσεων προς την πορεία εκπλήρωσης κλιματικής ουδετερότητας.

• Τα μέρη σκοπεύουν να εκπονήσουν ένα Επενδυτικό Σχέδιο για την Κλιματική Ουδετερότητα

σύμφωνα με τα όσα ορίζει η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος της Αποστολής των Πόλεων, για τη διευκόλυνση της επίτευξης του στόχου για κλιματική ουδετερότητα έως το 2030.

• Τα μέρη δύναται να προχωρήσουν στη σύσταση ενός προσωρινού ή μόνιμου οργάνου ή φορέα με σκοπό τη μεγιστοποίηση των ωφελειών που προκύπτουν τόσο από τη μείωση των εκπομπών

των αερίων του θερμοκηπίου, όσο και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την επίτευξη του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Διάρκεια του Μνημονίου Συνεργασίας

Το Μνημόνιο Συνεργασίας τίθεται σε ισχύ από την ημερομηνία υπογραφής του και διαρκεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2030 με δυνατότητα παράτασης κατά τη λήξη του, μετά από προηγούμενη έγγραφη συμφωνία των συμβαλλομένων μερών.