«Μη μας σαλαμοποιείτε με την υπόλοιπη Ελλάδα»

Σαφή αιτήματα, για την ενίσχυση των Δήμων, τόσο σε οικονομικό επίπεδο, για την κάλυψη του τεράστιου ενεργειακού κόστους, όσο και σε επίπεδο στελέχωσης για την εκτέλεση και επίβλεψη έργων, είχε την ευκαιρία να ακούσει ο Γ.Γ. του Υπουργείου Εσωτερικών.

Στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου βρέθηκε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών, κ. Μ. Σταυριανουδάκης, ο οποίος ενημέρωσε τα μέλη της ΠΕΔ σχετικά με τις προβλέψεις της κεντρικής διοίκησης για την κάλυψη του τεράστιου ενεργειακού κόστους, αλλά και για την πορεία απορρόφησης των εθνικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων για τους Δήμους του Νότιου Αιγαίου.

Παράλληλα, ο ίδιος είχε την ευκαιρία να ακούσει τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης του Νοτίου Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου, κ. Γιώργου Χατζημάρκου, ο οποίος ήταν παρών στη συνεδρίαση.

Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, παρενέβη προς τον Γ.Γ. του ΥΠΕΣ, αναφορικά με την άμεση ανάγκη επίλυσης του ζητήματος της ενίσχυσης των ΔΕΥΑ.

Χαμηλή η απορρόφηση πόρων στο Ν. Αιγαίο

Ο κ. Σταυριανουδάκης κατά την τοποθέτησή του αναφέρθηκε στην πρόσθετη στήριξη των Δήμων του Ν. Αιγαίου με 55 εκ. ευρώ, από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού εντός των τελευταίων τριών ετών. Επιπλέον, σημείωσε πως συμπεριλαμβανομένων και των χρηματοδοτήσεων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, οι 34 Δήμοι της Περιφέρειας, έχουν λάβει πάνω από 300 εκ. ευρώ.

Ο Γεν. Γραμματέας υπογράμμισε ωστόσο, ότι παρά τις ιδιαίτερα πολυάριθμες εντάξεις έργων στα προγράμματα χρηματοδότησης της αυτοδιοίκησης, ο ρυθμός των απορροφήσεων είναι πολύ χαμηλά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ίδιο, στο πρόγραμμα «Φιλόδημος ΙΙ», ο μέσος όρος απορρόφησης αφορά σε περίπου 30%, ενώ στα προγράμματα «Αντώνης Τρίτσης» και «Φιλόδημος Ι», η απορροφητικότητα κυμαίνεται σχεδόν σε μονοψήφια ποσοστά, με τον ίδιο να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, πως «το Νότιο Αιγαίο δεν έχει μέλλον στην απορρόφηση», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.

Στο σημείο αυτό, παρέμβαση πραγματοποίησε και ο Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου, κ. Γιώργος Χατζημάρκος, τονίζοντας, ότι «η απορροφητικότητα στο νότιο αιγαίο δεν υπολείπεται σε τίποτα από καμία άλλη περιοχή της Ελλάδας. Μάλιστα, στα περισσότερα προγράμματα το Ν. Αιγαίο είναι πρώτο σε όλη την Ελλάδα», με τους λιγότερους μάλιστα μηχανικούς και τους περισσότερους τελικούς δικαιούχους (Δήμους), που δεν έχουν τεχνική επάρκεια και τους οποίους στηρίζει η Δ/νση Τεχνικών Έργων της ΠΝΑΙ.

Ο Περιφερειάρχης πρότεινε προς τον Γ.Γ. του Υπουργείου Εσωτερικών, καθώς ο ίδιος εξήγγειλε την πρόσληψη, μέχρι το 2023, 60 μηχανικών στους Δήμους του Ν. Αιγαίου βάσει των αιτημάτων τους, πως θα ήταν κατά πολύ προτιμότερη η σύσταση ενός ανεξάρτητου φορέα, όπως οι παλαιές ΤΥΔΚ, στελεχωμένου με 60 μηχανικούς, αντί ο διαμοιρασμός τους στους Δήμους, που ενδεχομένως ακόμη και με αυτή την ενίσχυση να συνεχίσουν να μην έχουν τεχνική επάρκεια.

Ο κ. Χατζημάρκος υπογράμμισε προς τον Γ.Γ. του ΥΠΕΣ, ότι λόγω νησιωτικότητας, ένας μηχανικός της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, χρειάζεται 9 ημέρες προκειμένου να μεταβεί σε ένα νησί να επιβλέψει κάποιο έργο, με αποτέλεσμα να εξαντλούνται οι διαθέσιμες ημέρες μετακίνησης των μηχανικών και να ζημιώνεται η ΠΝΑΙ.

Ο κ. Σταυριανουδάκης παραδέχτηκε πως ακόμη και με την ενίσχυση με προσωπικό στους Δήμους δεν καλύπτεται η επάρκεια, σημειώνοντας πως θα μπορούσε να εξεταστεί ένα μοντέλο ΤΥΔΚ, προκειμένου να λειτουργήσουν τέτοιες δομές ανά την Ελλάδα.

«Μη μας σαλαμοποιείτε με την υπόλοιπη Ελλάδα» ήταν το σχόλιο του Περιφερειάρχη, με τον ίδιο να ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους, πως οι ανάγκες του Νότιου Αιγαίου είναι μοναδικές και δεν είναι δυνατόν να μπαίνουν σε συνάρτηση με προβλήματα που αντιμετωπίζονται σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Μάλιστα, σε αναφορά του Γ.Γ. σε ορεινούς Δήμους, ο κ. Χατζημάρκος ζήτησε να σταματήσει πια η συσχέτιση των ορεινών με τους νησιωτικούς Δήμους, καθώς όπως ο ίδιος ανέφερε «ένας μηχανικός δεν κάνει 6 ημέρες για να πάει να κάνει την παραλαβή ενός έργου σε έναν ορεινό Δήμο. Μας έχετε κάνει ένα με τους ορεινούς Δήμους, αλλά δεν έχουμε τα ίδια προβλήματα».

Κατόπιν των σχολίων του Περιφερειάρχη, ο κ. Σταυριανουδάκης επεσήμανε, πως η αρχική πρόταση του περιφερειάρχη, μπορεί να εξεταστεί ως ένα μοντέλο, που μπορεί να καλύψει ανάγκες σε πολύ συγκεκριμένες περιοχές της Ελλάδας με παρόμοια ζητήματα.

Νέο πλαίσιο που θα «ελαφρύνει» τις ΥΔΟΜ

Σύμφωνα με τον Γ.Γ. του ΥΠΕΣ, όσον αφορά στα ζητήματα των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) των Δήμων, η παράταση που είχε δοθεί για τη διοικητική υποστήριξή τους δεν πρόκειται να συνεχιστεί πέραν της 1ης Ιουνίου.

Σε ό,τι έχει σχέση με τα αυθαίρετα, όπως είπε, νέα διάταξη που περιλαμβάνεται σε νομοθετικό πλαίσιο που προωθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, απλοποιεί ακόμη περισσότερο τις αδειοδοτήσεις, δίνοντας μεγαλύτερη αρμοδιότητα στους ιδιώτες μηχανικούς, με τον ίδιο να εκφράζει την εκτίμηση, ότι ο φόρτος μίας ΥΔΟΜ θα μειωθεί στο 60% του υφιστάμενου.

Επιπλέον, σημείωσε πως θα συνεχίσει η στήριξη των ΥΔΟΜ βάσης, που στηρίζουν άλλους Δήμους, με προσθετη ενίσχυση σε μόνιμους μηχανικούς, όπου υπάρχει ανάγκη, βάσει στοιχείων για τις λειτουργικές τους ανάγκες.

«Να μην πάμε με “τρύπα” στα ανταποδοτικά στο 2023»

Όπως ήταν φυσικό, το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης με τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Εσωτερικών, απασχόλησε η τεράστια αύξηση του ενεργειακού κόστους και οι επιπτώσεις του στους προϋπολογισμούς των Δήμων.

Σύμφωνα με τον κ. Σταυριανουδάκη, το κράτος ενίσχυσε όλους τους Δήμους της χώρας με 175 εκ. ευρώ αποκλειστικά για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους, προκειμένου να μην υπάρχει ταμειακό έλλειμα στο πρώτο εξάμηνο του 2022.

Ο ίδιος εξήγησε, πως υπάρχει μία πρώτη συνεννόηση και κατ’ αρχήν συμφωνία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, να υπάρξει επιπλέον χρηματοδότηση ύψους 100 εκ. ευρώ, αλλά με βάση τις απώλειες κάθε Δήμου λόγω ενεργειακού κόστους.

Ο Γ.Γ. παραδέχτηκε, πως ακόμη δεν έχει βρεθεί χρυσή τομή στο νομικό κώλυμα, που εμποδίζει τη στήριξη των ΔΕΥΑ, αλλά και των νομικών προσώπων των Δήμων, που επιβαρύνονται από τις αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος.

Στην ευθεία ερώτηση του Δημάρχου Θήρας, κ. Αντώνη Σιγάλα, για το πότε ακριβώς θα έρθουν οι επιπλέον χρηματοδοτήσεις που σχεδιάζει το ΥΠΕΣ, ο Γ.Γ. απέφυγε να απαντήσει, επαναλαμβάνοντας ωστόσο, ότι θα ενισχυθούν οι Δήμοι με τις μεγαλύτερες απώλειες.

Ο κ. Σιγάλας τόνισε, ότι ήδη, έχουν δοθεί 200 ή 300 χιλ. ευρώ περισσότερα από πέρσι στον τομέα των ανταποδοτικών υπηρεσιών, γεγονός που «τινάζει» στον αέρα τους δημοτικούς προϋπολογισμούς, ζητώντας από το Υπουργείο να μεριμνήσει, ώστε να αναπληρωθούν οι ζημίες στα ανταποδοτικά και να μη δημιουργηθεί οικονομική «τρύπα», μπαίνοντας στους προϋπολογισμούς του 2023, κάτι που στήριξε και ο πρόεδρος της ΠΕΔ, κ. Δημήτρης Καμπουράκης.

«Σε απόγνωση η ΔΕΥΑ Σύρου»

Στο πλαίσιο της συζήτησης σχετικά με την τεράστια αύξηση του ενεργειακού κόστους, παρέμβαση πραγματοποίησε και ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, κ. Νίκος Λειβαδάρας, επισημαίνοντας και στον Γενικό Γραμματέα του ΥΠΕΣ, όσα έχει ήδη τονίσει με επιστολή του προς τον αν. Υπουργό Εσωτερικών, κ. Στέλιο Πέτσα, αναφορικά με την λήψη μέτρων για τη στήριξη των ΔΕΥΑ και δη των νησιωτικών, που επαφίενται στις μονάδες αφαλάτωσης για την παραγωγή πόσιμου νερού.

Ο κ. Λειβαδάρας τόνισε ότι η το υψηλό ενεργειακό κόστος λόγω της ενσωμάτωσης της ρήτρας αναπροσαρμογής, έχει φέρει σε οικονομικό αδιέξοδο την τοπική ΔΕΥΑ Σύρου, με αποτέλεσμα να απωλέσει τη βιωσιμότητά της.

Υπενθυμίζοντας, ότι πολλά νησιά των Κυκλάδων, μεταξύ των οποίων και η Σύρος, καλύπτουν τις υδρευτικές τους ανάγκες με τη λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης, υπογράμμισε, ότι το πρόβλημα για τη Σύρο είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς η υδροδότηση, τόσο στην Ερμούπολη, όσο και σε όλα τα χωριά του, στηρίζεται στη λειτουργία τέτοιων μονάδων (συνολικά 20) καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ακόμη και τους χειμερινούς μήνες.

Σύμφωνα με τον κ. Λειβαδάρα, από την έναρξη επιβολής της ρήτρας αναπροσαρμογής τον Αύγουστο του 2021, μέχρι και τον μήνα Απρίλιο του 2022, το ενεργειακό κόστος για τη ΔΕΥΑ Σύρου αυξήθηκε κατά 95,30%, δηλαδή από το ποσό των 1.476.320 ευρώ, έφθασε στο ποσό των 2.883.227 ευρώ φέτος, διαμηνύοντας, ότι είναι αναγκαία η εξεύρεση άλλης λύσης για την κάλυψη έστω και εν μέρει της διαφοράς αυτής.

Μοναδική και εφικτή λύση που σύντομα μπορεί να φέρει αποτέλεσμα στη βιωσιμότητα της επιχείρησης, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η αύξηση του ποσού που λαμβάνει ως επιχορήγηση από τους ΚΑΠ του Υπουργείου Εσωτερικών και αφορά στην κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των μονάδων αφαλάτωσης.