Ο μεγάλος διδάσκαλος του Γένους

Ο Αδαμάντιος Κοραής ήταν από τις μεγάλες μορφές του Ελληνικού διαφωτισμού. Διδάσκαλος του Γένους και ακαταπόνητος φιλόλογος μεγάλου κύρους. Καταγόταν από τη Χίο, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1748. Σπούδασε ιατρική στο Μονπελλιέ της Γαλλίας και εγκαταστάθηκε και έζησε την υπόλοιπη ζωή του στο Παρίσι.

Είχε μια ευρύτατη παιδεία, γνώρισε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά ιδιαίτερα γνώριζε θαυμάσια αρχαία Ελληνικά και λατινικά.

Οι φιλολογικές εργασίες του θαυμάστηκαν και εκτιμήθηκαν από τους ευρωπαίους. Ζούσε μέσα σ’ ένα φιλελεύθερο κλίμα της γαλλικής πρωτεύουσας φιλοδόξησε να συμβάλει στην ανάσταση και την ελευθερία της χώρας του.

Πίστευε όμως ότι παράλληλα με τις προσπάθειές του για την ελευθερία, ο Ελληνικός λαός και ιδιαίτερα οι νέοι θα έπρεπε να αποκτήσουν και την ανάλογη μόρφωση. Ασχολήθηκε και αφοσιώθηκε σ’ ένα μοναδικό έργο γράφοντας και εκδίδοντας πολλούς τόμους βιβλίων με θέματα και γνώσεις και μόρφωσης, αλλά και τρόπους που θα έπρεπε και να αγωνίζονται και ιδιαίτερα πως θα οργανώσουν μια ελεύθερη πατρίδα.

Ενθουσιάστηκε με την προετοιμασία της Φιλικής Εταιρείας και το ξεκίνημα της Επανάστασης. Εργάστηκε με όλες του τις δυνάμεις για την επιτυχία του Εθνικού σκοπού. Αν και βρισκόταν τότε σε προχωρημένη ηλικία, προσπάθησε και οργάνωσε φιλελληνικούς ομίλους ώστε να στέλνουν εφόδια στους αγωνιζόμενους. Βρισκόταν πάντα σε επικοινωνία με τους αρχηγούς, έδινε τις πολύτιμες συμβουλές του και κατέβαλε απεγνωσμένες προσπάθειες για την ομόνοια και την αποφυγή φιλονικίας και αντιπαλότητας μεταξύ καπετανέων και πολιτικών. Ο Κοραής γνώριζε το…ελάττωμά μας;

Ο Αδαμάντιος Κοραής, ιδιαιτέρως εκτιμούσε και θαύμαζε τρεις άνδρες σπουδαίους με μόρφωση και παιδεία, τους οποίους όρισε εκτελεστές της διαθήκης του. Μεταξύ των τριών «επιτετραμμένων» του θεώρησε άξιον και μοναδικό και φίλο του τον Ιάκωβο Ρώτα.

Ιάκωβος Ρώτας

Ήταν από την Κέα και ήταν ο μοναδικός Κυκλαδίτης λόγιος του διαφωτισμού. Όπως γράφει στη βιογραφία του ο Ανδρέας Δρακάκης, είναι άγνωστος ο χρόνος γέννησής του.

Έφυγε από την Κέα το 1791 και πήγε στη Σμύρνη, (κατόπιν επιθυμίας του πατέρα του), για να συμπληρώσει τη μόρφωσή του και να εξοικειωθεί στις εμπορικές συναλλαγές. Στη Σμύρνη είχε την τύχη να γνωρίσει τον Αδ. Κοραή, ο οποίος τον εξετίμησε, θαύμασε τις γνώσεις του και την επαγγελματική εργασία του και έγιναν στενοί φίλοι.

Ο Ιάκωβος Ρώτας παρέμεινε και δραστηριοποιήθηκε στη Σμύρνη έως το 1828 και ήταν η πιο σημαντική και η πιο αποδοτική επαγγελματικά εποχή. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Τεργέστη όπου οι εμπορικές του εργασίες πήγαιναν πολύ καλά. Η κοινωνική του θέση στην Ελληνική παροικία της Τεργέστης είχε ανέλθει σημαντικά, με αποτέλεσμα να εκλεγεί μέλος του εκεί Συμβουλίου της Κοινότητας, για να φθάσει να γίνει και αντιπρόεδρος.

Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τα Σχολεία της Ελληνικής κοινότητας, κάτι που ιδιαιτέρως εξετίμησε ο Κοραής και βοήθησε με όλες του τις δυνάμεις. Ο Κοραής συνέχιζε να γράφει και να εκδίδει τόμους βιβλίων που είχαν στόχο την ενημέρωση και την μόρφωση των μαθητών για την Ελληνική παιδεία.

Όπου εδημιουργείτο ελληνικό σχολείο ο Κοραής χάριζε τα βιβλία του και συνεχώς εξέδιδε νέα με αποτέλεσμα η οικονομική του κατάσταση να μην είναι καθόλου καλή. Ο Ι. Ρώτας, εκτιμώντας την προσπάθειά του, τον βοήθησε οικονομικά με όλες του τις δυνάμεις.

Στις 6 Απριλίου 1833 ο Κοραής άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 85 χρόνων. Επειδή προαισθάνθηκε τον θάνατό του, κάλεσε τέσσερις Χιώτες φοιτητές στο σπίτι του, που σπούδαζαν στο Παρίσι και τους εκτιμούσε και τους ανέθεσε την πλήρη απογραφή όλων των βιβλίων της βιβλιοθήκης του και τους παρεκάλεσε να παραδώσουν στους εκτελεστές της διαθήκης του αντίγραφά της. Οι εκτελεστές ήσαν τρεις αλλά ο Ι. Ρώτας θα φρόντιζε για τα πάντα μετά τον θάνατό του. Ταξίδεψε από την Τεργέστη στο Παρίσι, επιμελήθηκε με τους άλλους δύο εκτελεστές την ταφή του μεγάλου Δασκάλου και το μνημείο του και μετά έπρεπε να ασχοληθεί με τους πολλούς τόμους των βιβλίων που ήταν σπουδαία. Ο Κοραής προ του θανάτου του, είχε επικοινωνήσει με τον Νεόφυτο Βάμβα που είχε μόλις αναλάβει την διεύθυνση του Γυμνασίου Σύρου και είχε πληροφορηθεί την πολύ καλή οικονομική κατάσταση του νησιού, αλλά και την διάθεση των κατοίκων για την μόρφωση και την παιδεία των μαθητών.

Μεγάλος αριθμός βιβλίων παρεδόθει από τον Ιάκωβο Ρώτα στην βιβλιοθήκη της Ερμούπολης.

Μεταξύ των πολυτίμων βιβλίων υπήρχε και σπάνια έκδοση του οίκου «ALDUS MANUTIUS» του διασημότερου εκδότη της Βενετίας (1450 – 1515) 16ου αι.

Τα κείμενα του βιβλίου ανήκουν σε αρχαίο Έλληνα συγγραφέα.