«Πλούσιοι» αριθμοί και φτωχή πραγματικότητα

Ο απόηχος του φετινού καλοκαιριού, το οποίο στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία συγκριτικά με τις προηγούμενες τουριστικές σεζόν της χώρας, γεννά νέα ερωτήματα ως προς την αποτελεσματικότητα καθώς η καθημερινή πραγματικότητα των πολιτών δεν μοιάζει ανοδική όπως τα τουριστικά ποσοστά.

Η χώρα ακόμη μια φορά βρίσκεται αντιμέτωπη με της μερική απασχόληση, την εποχικότητα και την μονόπλευρη οικονομική ανάπτυξη. Τα υψηλά ποσοστά αφίξεων, που ανέδειξαν την Ελλάδα και τους επιμέρους τουριστικούς της προορισμούς ως τους κορυφαίους στις προτιμήσεις των επισκεπτών από το εξωτερικό φαίνεται να τοποθετούν την ουσιαστική τους επιτυχία μόνο στους καλοκαιρινού μήνες της σεζόν. Ακόμα και αν κατάφεραν να ανακάμψουν την πτωτική πορεία της οικονομίας, προσφέροντας νέες θέσεις εργασίας και νέα «ανοίγματα» στις αγορές του εξωτερικού, τις επενδύσεις και τις συνεργασίες με σημαντικούς εταίρους για την ανάδειξη και βελτίωση της κοινωνικής εικόνας της χώρας, κατ’ ουσία η μονοδιάστατη αυτή ανάπτυξη σε συνδυασμό με την συνύπαρξη με αναβλητικούς κοινωνικό-πολιτικούς παράγοντες, αποδεικνύει εκ του αποτελέσματος πως η Ελλάδα και οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν αντιμετωπίσει ζητήματα του παρελθόντος, ανασταλτικά για την εξέλιξη των πρακτικών και της εγχώριας οικονομίας.

Παραπλανητικοί αριθμοί (;)

Το υπουργείο Τουρισμού και ο οργανισμός του ΣΕΤΕ αντίστοιχα, κατά την διάρκεια της τουριστικής σεζόν προέβαλαν τους υπέρογκους αριθμούς που αγγίζουν, για το έτος του 2014, τα 20 εκατ. περίπου εισερχόμενου τουρισμού , εστιάζοντας στην βελτίωση της εικόνας της τουριστικής κίνησης τους έτους συγκριτικά μάλιστα με αντίστοιχη ροής το 2013 όπου τα ποσοστά των επισκεπτών είχαν ανέλθει στους 19,9 εκατ. Εξέχουσα σημασία στην διαμόρφωση των συγκεκριμένων ποσοστών, σύμφωνα με μελέτες, είχαν οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις οι οποίες παρουσίασαν αύξηση κατά +14,3%, σε ετήσια βάση. Τα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας όπως της Αθήνας, της Μυκόνου και της Κρήτης, ασφυκτιούσαν από κόσμο καθώς όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, η βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας της πόλης και η προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού αποτέλεσαν τους βασικούς παράγοντες τις τουριστικής ανάδειξης της χώρας όπως και την ανάπτυξη εγχώριων εναλλακτικών προορισμών.

Η μια πτυχή της πραγματικότητας καταδεικνύει τα θετικά αποτελέσματα των υψηλών ποσοστών σε μια χρονιά ρεκόρ για το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, αφού οι απρόβλεπτοι αριθμοί που χαρακτήρισαν την φετινή τουριστική κίνηση διαμόρφωσαν νέες προοπτικές για τον επιχειρησιακό κλάδο και κατ΄ επέκταση στους αλληλένδετους κλάδους της κοινωνίας. Ακόμα και αν στα ποσοστά που ανέδειξαν την βελτιωμένη εικόνα της χώρας, συγκαταλέγονταν και επισκέπτες χαμηλής αγοραστικής δύναμης, είχαν ως αποτέλεσμα να αποτελέσουν προτροπή ενίσχυσης υποδομών και υπηρεσιών στις επιχειρήσεις και στην γενικότερη εικόνα κατά τόπους. Η αύξηση της ανταγωνιστικότητας και η αποδοτικότητα των νέων εγχειρημάτων αποτέλεσε έναυσμα για την συνεχή προσπάθεια ανάδειξης του τουριστικού προϊόντος.

Η θετική πλευρά

Σημαντική συμβολή στην άνοδο της τουριστικής κίνησης του τρέχοντος έτους, σε παράλληλη δράση με την παροχή υψηλών παροχών, εκτιμάται πως είχαν η κάμψη των τιμών όπως η συνεχιζόμενη προσπάθεια αξιοποίησης των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων της χώρας προσελκύοντας ενδιαφερόμενους επισκέπτες και ενδυναμώνοντας έτσι το ελληνικό τουριστικό προϊόν. Πολλές περιοχές της χώρας, επηρεασμένες από την μεγάλη προσέλκυση τουριστών στην Ελλάδα και τον οικονομικό αντίκτυπο που εμφάνισε στις εκάστοτε τοπικές αγορές, επιχείρησαν να βελτιώσουν το προσωπικό τους ιδιαίτερο στοιχείο, προβάλλοντας το ως ξεχωριστό τουριστικό προϊόν και κλέβοντας τις εντυπώσεις μερίδας επισκεπτών που καταφθάνουν στην χώρα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Σύρος, η οποία ακόμη και αν ‘’παραμέλησε’’ την τουριστική της ακτινοβολία μέσα από την αξιοποίηση πληθώρα στοιχείων και πόρων που διαθέτει, πλέον τελεί ανελλιπείς προσπάθειες να ενταχθεί στην κοινή τροχιά της χώρας και τον γειτονικών νησιών, διαμορφώνοντας το ανταγωνιστικό τουριστικό της μοντέλο. Κατά αντιστοιχία η Μύκονος, η οποία σημείωσε ρεκόρ αφίξεων με άνοδο των αφίξεων του εννεαμήνου κατά 38% περίπου, ανοίγει νέες οδούς προς τις τουριστικές αγορές της Κίνας και της Γαλλίας μέσα από το δίκτυο επαφών που είχε διαμόρφωση, αξιοποιώντας και προωθώντας καινούργιες μορφές εναλλακτικού τουρισμού, όπως τα θαλάσσια σπορ και άλλες δραστηριότητες.

Διαφορετική «όψη», διαφορετική πτυχή

«Μετά από μια καλή χρονιά που ήταν το 2013, έρχεται το 2014 με ακόμη καλύτερα αποτελέσματα και οι αφίξεις αναμένονται να φθάσουν μέχρι τέλος του έτους τα 20 εκατομμύρια τουρίστες και τα έσοδα να φθάσουν τα 13,5 δισ. ευρώ» ανέφερε αισιόδοξα η κ. Κεφαλογιάννη, θέτοντας νέο στοίχημα εις βάρος της φτώχειας που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία. Ωστόσο, το μονοδιάστατο ενδιαφέρον που στράφηκε προς τον τομέα του τουρισμού, είχε ως αποτέλεσμα να παραλείψει ή να αποκρύψει κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα που επηρεάζουν την μεγαλύτερο αριθμό των πολιτών καθώς όπως παρουσιάστηκε μετά την λήξη της τουριστικής σεζόν, οι οικονομικές απολαβές από την απρόσμενη τουριστική κίνηση είχαν αντίκτυπο μόνο στους επιχειρηματίες του κλάδου.

Η ανεργία και η εποχιακή απασχόληση, αποτελούν τα βασικά προβλήματα που δεν έλυσε η κατά μέρους αποτελεσματικότητα του φετινού τουρισμού. Στην άλλη πλευρά του ίδιου τουριστικού νομίσματος εμφανίζονται οι μειωμένοι μισθοί, τα όρια φτώχειας και η υλική στέρηση. Σύμφωνα με δημοσιευμένες έρευνες, ακόμα και αν τα όρια της φτώχειας που άγγιζαν το 23,1% του πληθυσμού, μειώθηκαν κατά το έτος του 2013, οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα έρθουν αντιμέτωποι με νέες αλλαγές στις αμοιβές τους όπως αυτές θα διαμορφωθούν μέσα από ειδικό μισθολόγιο. Παράλληλα, παρατηρείται αύξηση της «υλικής στέρησης», ιδιαίτερα στα άτομα άνω των 64 χρονών, γεγονός που σημαίνει πως ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού λόγω οικονομικών δυσκολιών, στερείται τεσσάρων τουλάχιστον βασικών αγαθών. Για τον λόγο αυτό η ανάπτυξη ενός κλάδου οφείλει να βασίζεται στην πολυδιάστατη μορφή του και να επιτυγχάνεται σε συνάρτηση με τους άλλους κοινωνικούς τομείς ώστε να επέλθει συνολική εξέλιξη και ανάκαμψη σε όλους του κλάδους.