Περί πολιτισμού

Στην παρούσα απαντητική επιστολή, θέλω να εκφράσω κατ’ αρχάς την ειλικρινή λύπη αλλά και την αγανάκτησή μου για τις κρίσεις που η κ. Δ. Παρασκευαΐδη εξέφρασε -μεταξύ πολλών άλλων- στο φύλλο της Τετάρτης 7.5.14 της «Κ. Γ.». Πρόκειται για αρνητικό σχολιασμό συγκεκριμένων προγραμματικού χαρακτήρα δράσεων της δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης στον τομέα του πολιτισμού.

Οι κρίσεις αυτές θίγουν πρώτα απ’ όλα τον γράφοντα, βασικό συντελεστή και υπεύθυνο της διοργάνωσης δύο από τις κυριότερες προγραμματικές δράσεις της Περιφέρειας: των Παγκυκλαδικών Μουσικών Συναντήσεων αφ’ ενός και του προγράμματος Ανάδειξης Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος (δίκτυα επιλεγμένων μονοπατιών) στις Κυκλάδες αφ’ ετέρου.

Συγκεκριμένα:

Α. Για τις Παγκυκλαδικές Μουσικές Συναντήσεις:

Πώς είναι δυνατόν να χαρακτηρίζονται οι Παγκυκλαδικές Μουσικές Συναντήσεις «τσαμπούνες με στρατιές εραστών, που ανταλλάσουν φιλιά και χορούς με χρήματα δικά μας», όταν:

1. Οι Συναντήσεις αυτές αποτελούν κατά γενική ομολογία άκρως επιτυχημένους θεσμούς, που έχουν καθιερωθεί και λειτουργήσει επί μια 12ετία σε διαφορετικά νησιά των Κυκλάδων (Κέα, Κύθνος, Άνδρος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Σύρος) και χαρακτηριστεί ως κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Η βαθύτερη ουσία αυτής της επιλογής, είναι η διαρκής προσπάθειά μας για την ανίχνευση και την ανάδυση στην επιφάνεια των στοιχείων που απαρτίζουν την αυθεντική, απέριττη ουσία του αιγαιοπελαγίτικου χώρου.

2. Mόνο στις Κυκλάδες ξεπερνούν τα 120 τα νέα παιδιά «που ανάστησαν τα παραδοσιακά όργανα, διακόπτοντας την πορεία τους προς τη λήθη και συνεχίζοντας τη μουσική κληρονομιά των νησιών τους». Πολλοί από τους νέους αυτούς διαπρέπουν ήδη φοιτώντας σε πανεπιστημιακά τμήματα μουσικών σπουδών, ενώ έχουν τιμήσει επανειλημμένα τη χώρα μας στο Ευρωκοινοβούλιο και άλλες διεθνείς συναντήσεις.

3. Πρόκειται για μία πανευρωπαϊκά πρότυπη πρακτική ανάδειξης της μουσικής παράδοσης, που δοκιμάστηκε πρόσφατα σε δύο ευρωπαϊκά μουσικά προγράμματα. Στα προγράμματα αυτά συμμετείχαν μουσικοί λαϊκών πνευστών και άλλων οργάνων από 4 και 5 χώρες αντίστοιχα, όπου οι Κυκλάδες εκπροσώπησαν τη χώρα μας και η υπηρεσία μας οργάνωσε σαν επιστέγασμα πανηγυρικές συναυλίες στη Σαντορίνη (Απρίλιος 2011) και πρόσφατα στην Ερμούπολη (Θέατρο Απόλλων – 6 Απριλίου 2014) με εξαιρετική επιτυχία.

4. Οι Συναντήσεις είναι η αφετηρία μιας μεγάλης προσπάθειας που καταβάλλεται τα τελευταία χρόνια από την υπηρεσία μας, προκειμένου να καταγραφούν και να ταξινομηθούν σε πλήρες αρχείο οι λαϊκές παραδοσιακές μουσικές των Κυκλάδων, μετά από διεξοδική επιστημονική έρευνα. Οι καταγραφές περιλαμβάνουν ηχογραφήσεις μουσικής, συνεντεύξεις των μουσικών αλλά και κινηματογράφηση της δράσης της λαϊκών οργάνων σε δρώμενα όπως τα χοιροσφάγια, οι αποκριάτικες συνευρέσεις, τα πανηγύρια. Με την επιστημονική υποστήριξη του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη, συνεργαζόμενων μουσικολόγων και κινηματογραφικών συνεργείων, η Περιφέρεια ολοκληρώνει μέσα στο 2014 την παραγωγή αντιπροσωπευτικών Μουσικών Ντοκιμαντέρ στις Κυκλάδες, ξεκινώντας από τα νησιά Άνδρο και Νάξο.

Β. Για το πρόγραμμα Ανάδειξης Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος (δίκτυα επιλεγμένων μονοπατιών) στις Κυκλάδες:

Είναι γνωστό το μακρόπνοο και επιτυχημένο εγχείρημα της υπηρεσίας μας για τη δημιουργία οργανωμένων δικτύων μονοπατιών περιήγησης στις Κυκλάδες, καινοτόμα πρωτοποριακή πρωτοβουλία σε επίπεδο Αιγαίου. Το ένα μετά το άλλο τα νησιά των Κυκλάδων αποκτούν πλήρες και πρότυπα σηματοδοτημένο δίκτυο, συνοδευόμενο από αντίστοιχο εποπτικό υλικό.

Εκείνο που προκαλεί όμως έκπληξη στα γραφόμενα της κ. Παρασκευαΐδη, είναι η παρατήρησή της σχετικά με εκδόσεις, οι οποίες κατά την άποψή της αποτελούν το «φυσικό επακόλουθο» αυτού του προγράμματος και αντικείμενο εκμετάλλευσής του.

Όχι κ. Παρασκευαΐδη. Επειδή προφανώς υπονοείτε τους Πολιτιστικούς Οδηγούς που έχουν κυκλοφορήσει για συγκεκριμένα νησιά και φέρουν την προσωπική μου σφραγίδα, τα πονήματα αυτά είναι εντελώς ανεξάρτητα και αποσυνδεδεμένα από το παραπάνω πρόγραμμα. Έχουν εκδοθεί με αποκλειστικά προσωπικό κόστος και ασχολούνται γενικότερα με την πολιτιστική και ιστορική φυσιογνωμία του κάθε τόπου, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των περιηγητικών διαδρομών. Κατά περιόδους οι εκδόσεις υποστηρίχθηκαν με πρωτοβουλία τοπικών αυτοδιοικητικών φορέων, επειδή εκτιμήθηκε η ποιότητα του περιεχομένου τους και η ευρεία απήχησή τους στο κοινό. Ουδέποτε όμως ζητήθηκε από τον γράφοντα οποιαδήποτε ενίσχυση από δημόσιο φορέα, όπως έχει γίνει σε πάμπολλες άλλες περιπτώσεις εκδοτικών πρωτοβουλιών. Αποτελεί λοιπόν μεγάλη προσβολή στο πρόσωπό μου ο αναίσχυντος και παντελώς αβάσιμος αυτός σχολιασμός.

Είναι κρίμα άνθρωποι που φιλοδοξούν να παίζουν ουσιώδη ρόλο στα πολιτιστικά δρώμενα ενός τόπου, να συμπεριφέρονται με τον διολισθαίνοντα αυτόν τρόπο απέναντι σε πρόσωπα που το ήθος και το επίπεδό τους έχει δοκιμαστεί και είναι βέβαιο ότι και οι ίδιοι το γνωρίζουν!!!

Πολιτισμός είναι πάνω απ’ όλα η διαμόρφωση άδολων και ειλικρινών σχέσεων αμοιβαίας εκτίμησης μεταξύ των ανθρώπων που συγκροτούν τις μικροκοινωνίες μας.