Δεύτερο Κύμα

Ήλθε, ακόμη πιο απειλητικό, το δεύτερο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού στη χώρα μας. Η αισιοδοξία που μας πρόσφερε το πρώτο κύμα, πως η χώρα μας είναι λιγότερο ευάλωτη από άλλες, πλησιάζει να τελειώσει. Και ο αγώνας κατά της πανδημίας έχει μετατραπεί σε άγριο κομματικό καυγά που προσπαθεί να παρασύρει και όλους εμάς. Με την εξάντληση της αισιοδοξίας η κυβέρνηση τείνει να κατηγορήσει τους πολίτες: "σεις φταίτε που δεν τηρείτε τα μέτρα που σας συνιστούμε". Και έχει δίκιο! Η αντιπολίτευση πάλι λέει προς την κυβέρνηση: "Σεις φταίτε που δεν αναπτύξατε ΜΕΘ, δεν προσλάβατε προσωπικό υγείας, καταρρακώνεται οικονομικά τη χώρα". Και έχει δίκιο! Τελικά ποιος φταίει; Στο να πάρουμε απόφαση σ΄ αυτό το ερώτημα μας εξωθεί ολόκληρος o πολιτικός κόσμος μαζί με τα εξαπτέρυγά του, τα ΜΜΕ. Ενώ το πραγματικό πρόβλημα είναι άλλο: "Τι να κάνουμε μπροστά σ΄ αυτή την απειλή;"

Οι ειδήμονες, οι ειδικοί επιστήμες, έχουν διαφορές μεταξύ τους ως προς την εκτίμηση του κινδύνου. Αυτές θα τις παρουσιάσουν στα επιστημονικά συνέδρια και στον επιστημονικό τύπο. Δεν απευθύνονται στους πολίτες που δεν έχουν την κατάλληλη παιδεία να τα εκτιμήσουν. Η παρουσίαση των επιστημόνων στα ΜΜΕ για να κρυφθούν πίσω τους οι ευθύνες των πολιτικών είναι αντιδημοκρατικό σφάλμα. Η αδρή αλήθεια, που δεν αμφισβητείται είναι τούτη. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια πανδημία με έκταση σε όλες τις Ηπείρους, που έχει θνητότητα σχετικά μικρή (πολύ λίγοι πεθαίνουν από όσους θα μολυνθούν) συγκριτικά με τις συνηθισμένες επιδημίες γρίπης, που άλλες είναι λιγότερο και άλλες περισσότερο θανατηφόρες. Έχει όμως μια ασυνήθιστα μεγάλη μεταδοτικότητα. Σε ελάχιστο χρόνο επεκτείνεται από τον ένα στον άλλο, με εκθετικό ρυθμό και σε μεγάλες αποστάσεις. Αυτό σημαίνει πως, έστω και αν τα ποσοστά είναι μικρά, οι αριθμοί είναι μεγάλοι σε βραχύ χρόνο. Έτσι οι υγειονομικές δομές φθάνουν στα όριά τους και ανεπαρκούν. Ειδικό φάρμακο δεν έχομε που να σκοτώνει το δολοφόνο ιό. Στηριζόμαστε επομένως στην πρόληψη μάλλον παρά στη θεραπεία. Και για την πρόληψη έχομε όλοι, άρχοντες και αρχόμενοι, ευθύνες.

Απαιτώ, και όλοι απαιτούμε, οι οδηγοί να έχουν ασφαλιστεί. Η ασφάλειά τους δεν προστατεύει σε τίποτε ούτε αυτούς ούτε εμένα. Όμως αν ο ασφαλισμένος οδηγός με βλάψει από ατύχημα, θα μπορεί να με αποζημιώσει ή αποκαταστήσει τη ζημιά που μου έγινε. Καθώς ο οδηγός δεν προστατεύεται ο ίδιος, δεν έχει λόγο να ασφαλισθεί και μπορεί να το παίζει κορώνα-γράμματα ότι δεν θα βρεθεί στη δύσκολη στιγμή να πρέπει να αποζημιώσει για τη ζημιά που προκάλεσε. Έτσι, απαιτώ εγώ, με κατασταλτικά μέσα, την αστυνομία, να είναι οι οδηγοί ασφαλισμένοι. Αλλιώς, να μην οδηγούν! Με τα υποχρεωτικά εμβόλια για τις παιδικές αρρώστιες, το εμβόλιο αφενός προστατεύει το εμβολιασμένο παιδί και αφετέρου προστατεύει τους τυχόν ανεμβολίαστους, διότι μειώνει τις πιθανότητες να έλθουν σε επαφή με φορέα και πηγή της μετάδοση. Επομένως, απαιτώ να εμβολιάζονται όλοι, υποχρεωτικά. Φυσικά, τα προληπτικά μέσα είναι δυσάρεστα. Ο οδηγός πληρώνει την ασφάλειά του, ενώ είναι πιθανό ότι ποτέ δεν θα τη χρειασθεί. Το εμβολιαζόμενο παιδί υπόκειται στον κίνδυνο απρόβλεπτων ανεπιθύμητων παρενεργειών, ενώ είναι ενδεχόμενο ότι ούτε χωρίς εμβολιασμό θα νοσούσε ποτέ. Ωστόσο, είναι επιστημονικά αποδειγμένο ότι οι κίνδυνοι από την πιθανή νόσηση είναι τεράστια μεγαλύτεροι από τους κινδύνους ανεπιθύμητων παρενεργειών. Με άλλα λόγια, είναι ευθύνη των πολιτών να εφαρμόζουν τα δέοντα μέτρα για την αποτροπή του δεύτερου και επόμενων κυμάτων της πανδημίας. Ωστόσο, πρέπει να πεισθούν. Και αυτό είναι υπόθεση των πολιτικών, της εξουσίας.

Τα αναγκαία μέτρα είναι άμεσα: (σωστή) χρήση μάσκας από όλους, καθαριότητα, τήρηση αποστάσεων από όλους, εμβολιασμός όλων όταν διατεθούν τα εμβόλια· μακροπρόθεσμα, για προφύλαξη και από μελλοντικές πανδημίες, που είναι βέβαιο πως θα παρουσιασθούν, η αραίωση του πληθυσμού. Όταν τα αναγκαία μέτρα συνοδεύονται από γιγάντιες οικονομικές συνέπειες, δεν πείθουν εύκολα. Οι φαρμακοβιομηχανίες που θα παραγάγουν τα εμβόλια θα γίνουν παγκόσμιοι οικονομικοί κολοσσοί, μαζί βέβαια με τις βιομηχανίες που παράγουν απλούστερα μέσα με υγειονομικές εφαρμογές, παραγωγούς μασκών, κατασκευαστές αναπνευστήρων κλπ. Και όλα αυτά σε βάρος των λοιπών οικονομικών δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα των μικροεπιχειρήσεων, όπως στα μαγαζάκια που προσφέρουν σουβλάκια ή καφέδες στις ακρογιαλιές, αλλά και σε μεγάλες μονάδες, όπως οι εταιρείες συγκοινωνιών, ξενοδοχείων, τράπεζες κλπ. Όταν πίσω από τις πολιτικές αποφάσεις υποκρύπτονται τέτοια συμφέροντα, γιατί να τις πιστέψω; Μόνη η καταστολή δεν επαρκεί. Όπως, μόνη η καταστολή δεν επαρκεί για να κάνει όλους τους πεζούς να διασχίζουν το δρόμο από τις διαβάσεις ή όλους τους δικυκλιστές να φορούν κράνος.

Τα μέτρα γίνονται πολύ πιο πειστικά, όταν λαμβάνονται από εμάς τους ίδιους και όχι από άλλους. Μα τα μέτρα που λαμβάνονται αποφασίζονται από εκείνους που εμείς οι ίδιοι ψηφίσαμε! Όχι, δεν είναι έτσι. Οι πολιτικοί μας είναι αυτοί που εξέλεξαν τα κόμματα να μας εκπροσωπήσουν, εμείς απλώς διαλέξαμε ποιοι από αυτούς τους προεπιλεγμένους θα μας άρχουν. Κι αυτό είναι επικίνδυνο. "Ἒχει δὲ καὶ περὶ τὴν αἳρεσιν τῶν ἀρχόντων τὸ ἐξ αἱρετῶν αἱρετούς ἐπικίνδυνον" (Αριστοτέλης). Τα γενναία μακροπρόθεσμα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, όπως η δημιουργία κινήτρων και αντικινήτρων για να επιτευχθεί αραίωση του πληθυσμού, είναι πρακτικά αδύνατο να αποφασισθούν από πολιτικούς εκλεγμένους για μια συγκεκριμένη περίοδο, βραχύτερη των 4 ετών. Τέτοια μέτρα έχουν βαρύ κόστος, όχι μόνο σε χρήματα, αλλά και, προπάντων, σε ψήφους. Αν τα ποικίλα αναγκαία μέτρα τα είχε εισηγηθεί μια εκλεγμένη κυβέρνηση, μετά από προτάσεις των ειδικών και είχαν αποφασισθεί, δηλαδή αν είχαν γίνει νόμος, από μια βουλή που αντιπροσωπεύει τους πολίτες και όχι τα κόμματα, δηλαδή από ενόρκους με κλήρωση μεταξύ όλων των πολιτών, προσδοκάται πως θα είχε μεγαλύτερη πειθώ και η ανάγκη κατασταλτικών, αστυνομικών μέτρων, θα ήταν λιγότερο αναγκαία. Η προσπάθεια να μη γίνει συνάθροιση πολιτών είτε για πολιτικούς είτε για θρησκευτικούς είτε για άλλους λόγους, δεν θα ήταν η επιθυμία της κυβέρνησης ή της αντιπολίτευσης, αλλά της πλειοψηφίας όλου του λαού. Επομένως πιο πειστική. Και η υποχρεωτική χρήση μάσκας, οι περιορισμοί στις κινήσεις και στις συγκεντρώσεις δεν θα γίνονταν αποδεκτά ως εκδηλώσεις ενός κράτους που γίνεται ολοένα πιο αυταρχικό, ή που πάει να μας φιμώσει ή να διαβάζει τις σκέψεις μέσα μας με τσιπάκια, αλλά ως η πατρική προστασία που ασκεί ο σύνολος πληθυσμός πάνω σε κάθε μέλος του. Η δημοκρατία δεν είναι πανάκεια, αλλά αυξάνει την αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων δυνατοτήτων.