Τα νησιά με τη ματιά ενός καπετάνιου...

“Η αφοσίωση στη θάλασσα είναι αγάπη, αλλά δεν ξεπληρώνεται με κανέναν τρόπο” αναφέρει μεταξύ άλλων, ο Συριανός Πλοίαρχος, Ηλίας Βερβενιώτης στη συνέντευξη που παραχώρησε στην “Κοινή Γνώμη”.

Οι δυσκολίες του ναυτικού επαγγέλματος, η κατάσταση στα λιμάνια του νησιώτικου χώρου των Κυκλάδων, οι πρόσφατες κινητοποιήσεις της ΠΝΟ, καθώς όμως και οι δυνατότητες ακτοπλοϊκής και τουριστικής ανάπτυξης της Σύρου, μέσω της αξιοποίησης των φυσικών “προσόντων” της, αποτέλεσαν το βασικό περιεχόμενο όλων όσων είπε ο καπετάνιος, ο οποίος από το 2007 βρίσκεται από τη συγκεκριμένη θέση στην υπηρεσία των νησιών, με την παρουσία του στα πλοία της Blue Star Ferries και της Super Fast Ferries.

Αξίζει να υπενθυμιστεί, πως η ενασχόληση του ίδιου με την ακτοπλοΐα καταγράφεται από όταν ήταν μικρό παιδί, ενώ ήταν ο ίδιος που οδήγησε στη νέα οικογένειά του, το πλοίο Blue Star Ithaki.

· Καλημερίσατε τη Σύρο με έναν ιδιαίτερο τρόπο την Παρασκευή και ειδικότερα το χωριό του Φοίνικα μετά τη λήξη της απεργίας της ΠΝΟ. Ποια είναι η θέση σας αναφορικά με τα αιτήματα των ναυτεργατών και τις κινητοποιήσεις τους, οι οποίες μεταφράζονται κάποιες φορές σε αποκλεισμό των νησιωτών;

“Η “καλημέρα” στον Φοίνικα ήταν ένα πέρασμα επάνω στην πορεία του πλοίου καθώς ήταν προγραμματισμένο το δρομολόγιό μας από Πειραιά για Κω και Ρόδο. Ήταν ιδανική η ώρα, ιδανικές οι συνθήκες και ήταν η μοναδική στιγμή που περάσαμε ημέρα από εκείνο το σημείο. Μπόρεσα να δω και το σπίτι μου με τα κιάλια καθώς τόσον καιρό στο πλοίο, μου έχουν λείψει κάποια πράγματα. Σε ό,τι αφορά στην απεργία, είμαι κατά του να αποκλείονται οι συγκοινωνίες και να αποκλείονται ειδικά τα νησιά, στα οποία οι άνθρωποι δεν έχουν άλλο τρόπο μετακίνησης ή εναλλακτικό τρόπο διασύνδεσης. Θα ήταν πολύ διπλωματικό και πολύ όμορφο να υπήρχε ένας τρόπος έτσι ώστε οποιοσδήποτε θέλει να διαδηλώσει σε αυτήν τη χώρα, να το πράττει, χωρίς να επιβαρύνει κάποια άλλη ομάδα πληθυσμού. Δεν έχω σκεφθεί κάποιο τρόπο και δεν μπορώ να προτείνω κάτι. Προσωπικά όμως, με ενοχλεί το να αποκλείονται τα νησιά και ειδικά όταν υπάρχουν ανθρώπινες ανάγκες. Δεν εξετάζουμε το γεγονός αν θα λείψει μία ημέρα ένα περιοδικό για παράδειγμα, γιατί σίγουρα θα καλυφθούν αυτές οι ανάγκες τις επόμενες ημέρες. Όμως, το να κρίνεται η ανθρώπινη ακεραιότητα και ζωή είναι κάτι που θα πρέπει να μας αφυπνίσει όλους.

Σχετικά με τα αιτήματα, είναι εμφανές ότι βρισκόμαστε σε μία περίοδο που τα πράγματα είναι δύσκολα έως και πολύ εύθραυστα. Κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσουν όλες οι αδικίες που γίνονται εις βάρος όλων των εργαζομένων, καθώς αφορούν περισσότερο στην ηθική ανταμοιβή των κόπων των εργαζομένων και των θυσιών που κάνουν προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα μεροκάματο, αλλά και αξιοπρεπή γηρατειά.

Στον δικό μας κλάδο είναι δυσανάλογες οι συνθήκες, καθώς, συνταξιοδοτικά το τί αποκομίζουμε με το τί έχουμε μηνιαίως ως εισφορά και ως κρατήσεις απέχει πάρα πολύ. Η ψαλίδα είναι μεγάλη. Το επάγγελμα του ναυτικού είναι περισσότερο αδικημένο και θα έπρεπε ίσως να του δώσουμε μεγαλύτερη αξία γιατί ουσιαστικά είναι λειτούργημα. Αναμφισβήτητα, οι συνάδελφοι που ταξιδεύουν στους ωκεανούς, στα ποντοπόρα πλοία, αντιμετωπίζουν πολύ δυσκολότερες συνθήκες και για πολύ περισσότερο χρονικό διάστημα. Δεν περνούν τον κάβο ντόρο μέσα σε μισή ώρα, αλλά έχουν να αντιμετωπίσουν τον ωκεανό για ημέρες. Λείπουν από τα σπίτια τους και είναι αναγκασμένοι να στερούνται πράγματα, συναισθήματα και αξίες, τα οποία δεν αναπληρώνονται και ούτε ξεπληρώνονται με κάποιον τρόπο. Γενικά είναι ένα επάγγελμα που έχει ιδιαιτερότητες. Το έχουμε επιλέξει συνειδητά και κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να στεκόμαστε αξιοπρεπώς στα καθήκοντά μας και σε αυτό που έχουμε επιλεγεί να κάνουμε από τις εταιρείες.”.

· Έχετε πολυετή εμπειρία στη θάλασσα και σαφή γνώση για την κατάσταση των λιμανιών των Κυκλάδων και κυρίως και στα μικρότερα νησιά. Τί βιώνετε εσείς ως καπετάνιος και ποια είναι τα προβλήματα που έχει ο νησιώτικος χώρος;

“Σίγουρα αντιμετωπίζουμε πολλές δυσκολίες σε ότι αφορά τη μορφολογία και τη γεωγραφική θέση του κάθε λιμανιού και του κάθε νησιού. Ωστόσο, είναι και θέμα ικανοτήτων, είναι θέμα του τί εξοπλισμό έχουμε διαθέσιμο και ποιο πλοίο έχουμε στα χέρια μας, ώστε να μπορούμε να αντεπεξέλθουμε. Είναι συγκινητικό να βλέπεις ανθρώπους στα νησιά της άγονης γραμμής που να περιμένουν πώς και πώς να φθάσει το πλοίο προκειμένου να πάρουν έστω κι ένα κουτί φάρμακα, ή την αλληλογραφία τους. Πόσο μάλλον όταν περιμένεις τους αγαπημένους σου ανθρώπους. Είναι ρίσκο πολλές φορές για εμάς, αλλά το κάνουμε πολύ συνειδητά, να πηγαίνουμε με αντίξοες συνθήκες και να προσπαθούμε να προσεγγίσουμε την προβλήτα μόνο και μόνο για να δώσουμε ζωή στο νησί, για να το συνδέσουμε με την ηπειρωτική χώρα. Αυτό, σχετίζεται με το φιλότιμο που υπάρχει στη ράτσα αυτή που λέμε “Έλληνας ναυτικός”. Υπάρχει φιλότιμο. Γι αυτό και προσπαθούμε να κάνουμε πάντα το καλύτερο δυνατό. Οι δυσκολίες που υπάρχουν στα λιμάνια θα έπρεπε κάποια στιγμή να προβληματίσουν τους κυβερνώντες γιατί αν υπάρξει δυσλειτουργία ή ζημιά σε κάποια προβλήτα, δε θα μπορέσουμε να προσεγγίσουμε. Άρα, δε θα υπάρξει ζωή στο νησί κι αυτό, μπορεί να γίνει οποιαδήποτε εποχή, χειμώνα ή καλοκαίρι. Φανταστείτε το καλοκαίρι σε ένα νησί που δουλεύει με τον Τουρισμό και μοιάζει με μία επιχείρηση, να μην μπορεί να έρθει ο κόσμος. Πρέπει να εξετάσουμε σοβαρά κάποια πράγματα. Είναι αδιανόητο να συναντάμε μικρά νησιά σε επίπεδο πληθυσμιακής κάλυψης, τα οποία έχουν δύο λιμάνια όπως για παράδειγμα η Αστυπάλαια ή η Αμοργός και κάποια άλλα να μην έχουν. Η Νάξος δε, που είναι το μεγαλύτερο νησί στις Κυκλάδες, δεν μπορεί να έχει ένα λιμάνι και μάλιστα αυτό, να μην εμπνέει ασφάλεια σε όλους τους καιρούς. Επίσης, η Πάρος με τη Νάξο, δεν μπορούν να μην έχουν μία σύνδεση που βρίσκονται πολύ κοντά και η Σύρος ακόμη, να μην έχει ένα εναλλακτικό λιμάνι, τη στιγμή που έχει τόσες απαιτήσεις, τέτοια κίνηση και τόση χρήση και από εμπορικά πλοία και από κάποια κρουαζιερόπλοια. Είναι κάτι το οποίο αποτελεί την ιδιαιτερότητα του συμπλέγματος του Αιγαίου. Σε άλλα κράτη που ταξίδεψα και είχα πρόσφατη εμπειρία όπως στον Καναδά λόγω του Blue Star Ithaki, δεν μπορούσαν να διανοηθούν ότι υπάρχουν αυτά τα λιμάνια και οι συνθήκες που προσεγγίζουμε. Εκεί, πάντα οι άνθρωποι λειτουργούν με άξονα την ασφάλεια και δεν ρισκάρουν”.

· Η ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών διαμορφώνεται ιδιαίτερα δύσκολη κυρίως τους χειμερινούς μήνες και το πρόβλημα το αντιμετωπίζουν κυρίως μικρά νησιά. Θεωρείτε ότι μπορεί να υπάρξει λύση σε αυτό το θέμα που απασχολεί τόσο τις τοπικές κοινωνίες, όσο και την πλευρά της Αυτοδιοίκησης;

“Στην εποχή που έχουμε φτάσει κι επειδή πλέον οι εταιρείες κρέμονται από μία κλωστή και υπολογίζουν - και ορθά κάνουν - ακόμη και το παραμικρό ευρώ, το σίγουρο είναι ότι δεν γίνεται τίποτα τυχαία. Εξετάζουν οι εταιρείες και ιδιαίτερα εκείνες που έχουν παραπάνω από δύο πλοία πως θα εκμεταλλεύονται όσο το δυνατόν καλύτερα τα πλοία τους σε κατάλληλες γραμμές, με κατάλληλα ωράρια και με κατάλληλες χωρητικότητες. Οπότε το χειμώνα για παράδειγμα, δεν γίνεται να ταξιδεύουν το μεγάλο Blue Star 1 και το Blue Star 2 και να κάνουν τη γραμμή της Σύρου, Τήνου, Μυκόνου όπως έκανε το καλοκαίρι και να ταξιδεύουν με 100 επιβάτες. Το καλοκαίρι αντίστοιχα χρειάζεται μεγάλο πλοίο, μεγάλης χωρητικότητας για να καλυφθούν οι ανάγκες. Οι εταιρείες δεν παίζουν κάποιο παιχνίδι σε βάρος των νησιωτών, αλλά θέλουν μόνον να εξυπηρετούν και μιλάω για σοβαρές εταιρείες που σέβονται και το όνομά τους και τον επιβάτη και θέλουν πάντοτε με γνώμονα το καλύτερο δυνατό, να έχουν τα κατάλληλα πλοία στις κατάλληλες γραμμές ώστε να υπάρχει και μία σωστή εκμετάλλευση. Να μην ταξιδεύουν άδεια τα πλοία και ζημιώνονται οι εταιρείες καθώς αυτό σίγουρα μετακυλά κι επιβαρύνει τον επιβάτη.

Όταν ένα νησί υποστηρίξει μία γραμμή κι ένα πλοίο, οι εταιρείες ανταποκρίνονται. Εάν για παράδειγμα η Σύρος αυτήν τη στιγμή ζητήσει ένα πλοίο μεγαλύτερο και το υποστηρίξει, με την κίνηση, με τα εμπορεύματα, με την προτίμηση του κόσμου, σίγουρα η εταιρεία αυτό το ανταμείβει με το ότι διατηρεί το πλοίο όλο το χρόνο στη γραμμή. Αυτό σε βάθος χρόνου αποδίδει. Οι εταιρείες σκέφτονται οικονομικά κι όχι συναισθηματικά και πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα. Οι εταιρείες θέλουν να επιβιώσουν. Και για να το επιτύχουν, πρέπει να πάρουν κάποια μέτρα, έτσι ώστε να έχει διάρκεια. Δεν μπορούν να έχουν σύνδεση τρεις μήνες τον χρόνο και τους υπόλοιπους εννέα να μην έχουν.”.

· Κάνατε ήδη αναφορά στις αυξημένες ανάγκες που καταγράφονται στο λιμάνι της Ερμούπολης. Μία απόφαση μελλοντικής ανάπτυξης κι αξιοποίησης του Φοίνικα, κρίνετε ότι είναι εφικτή κι αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις;

“Έχω μάθει να μιλάω με επιχειρήματα και όχι με το προσωπικό συμφέρον – που μπορεί να καταλογίσει κάποιος - αναφορικά με τη Σύρο, που είναι ένας τόπος τον οποίο και αγαπώ και μου έχει δώσει αγάπη. Το προσωπικό συμφέρον μου είναι να δω αυτό το νησί να φθάνει σε επίπεδα άλλων προορισμών, καθώς δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από εκείνους. Πιστεύω ότι αν υπάρξει μία γενικότερη συνεννόηση και καλή θέληση, μπορεί αυτό το νησί να αναδειχθεί. Έχει φυσική ομορφιά, “έτοιμες” γεωγραφικές αναλογίες και μπορεί κάλλιστα να αναπτυχθεί ποικιλοτρόπως. Είχα κάνει παλαιότερα μία αναφορά για το λιμάνι του Φοίνικα. Ο μόνος λόγος που το έκανα είναι επειδή γνωρίζω καλά το μέρος από παιδί. Για να μην επικεντρωθώ στον Φοίνικα μόνο, να πω ότι και ο Μέγας Γιαλός προσφέρεται αφού έχει μία φυσική ομορφιά. Η αναφορά μου στον Φοίνικα ωστόσο, έχει να κάνει με επιχειρήματα τα οποία αφορούν στη σύνδεση με τον Πειραιά που βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη από την Ερμούπολη, στη δυνατότητα σύνδεσης με τις Δυτικές Κυκλάδες που είναι πολύ κοντά (απέναντι), αλλά και με τα δρομολόγια των πλοίων που προσεγγίζουν Νάξο, Πάρο, Σαντορίνη, Δωδεκάνησα και περνούν έξω από τον Φοίνικα. Η χρονική καθυστέρηση γι αυτά, δε θα ήταν περισσότερο από 15 – 20 λεπτά. Αυτή η απόφαση είναι ένας εναλλακτικός τρόπος σκέψης, διότι πλέον, όταν μόνον η Ερμούπολη δεν “φτάνει” για τους Συριανούς, δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να επαρκεί για τον Τουρισμό. Θα μπορούσε λοιπόν να αποσυμφορηθεί με έναν τρόπο η Ερμούπολη από το θέμα του κυκλοφοριακού έτσι ώστε να δοθεί χώρος και δυνατότητες να έρθουν κρουαζιερόπλοια.

Σε ό,τι αφορά δε, σε κάποιο σενάριο μόλυνσης ή ρύπανσης, να πω ότι βρισκόμαστε στο 2015 και οι κανονισμοί για τα πλοία είναι πέρα από αυστηροί. Πλέον, δεν πετιέται τίποτα στη θάλασσα. Είμαστε σε μία εποχή, η οποία επιβάλλει την ανακύκλωση, την επεξεργασία του οτιδήποτε υπάρχει σαν απόβλητο στο πλοίο και το οποίο παραδίδεται υποχρεωτικά στη στεριά. Αυτά ελέγχονται πλέον. Υπάρχει η πιστοποίηση για κάθε πλοίο από επίσημο φορέα. Υπάρχουν παραδείγματα δε, που οι προβλήτες βρίσκονται δίπλα στους λουομένους, όπως στην Άνδρο, στην Αιγιάλη, στα Κατάπολα Αμοργού και δεν έχουν κινδυνεύσει ποτέ αυτοί οι άνθρωποι. Το βασικότερο όμως είναι ότι δεν έχουν διαμαρτυρηθεί και ποτέ. Κι αυτό, διότι ξέρουν πως ό,τι γίνεται είναι για το καλό του νησιού.”.

· Ως στόχος για τη Σύρο υπάρχει στο πλάνο η ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού, της κρουαζιέρας. Συμμερίζεστε αυτή την απόφαση;

“Διαπιστώνω ότι υπάρχουν εταιρείες αυτήν τη στιγμή που ποντάρουν στη Σύρο, επενδύουν στη Σύρο κι έχουν ελπίδες από τη Σύρο για να την αναδείξουν, αλλά και να αναδειχθούν οι ίδιες οι εταιρείες, αφού όποιος ασχολείται με τον Τουρισμό, στοχεύει στο να πουλήσει το προϊόν του. Αν μπορούμε να “πουλήσουμε” τη Σύρο σαν όνομα έστω και σε “κονσέρβα”, αυτό είναι κάτι πολύ ενθαρρυντικό και πολύ προσοδοφόρο. Αρκεί μόνον να αποκτήσουμε τη νοοτροπία που έχουν αυτές οι εταιρείες, τη νοοτροπία του Τουρισμού, ότι ο επισκέπτης, θα έρθει γιατί θέλει να περάσει καλά. Μπορούμε να του προσφέρουμε τις δυνατότητες να περάσει καλά. Συμμερίζομαι τον στόχο για ανάπτυξη της κρουαζιέρας και χαίρομαι που το νησί έχει αρχίσει να μπαίνει σε αυτήν τη διαδικασία. Θεωρώ ότι έχει αργήσει αρκετά, αλλά με καλή προσπάθεια μπορεί να υπάρξει αποτέλεσμα. Να πω χαρακτηριστικά μόνον, επειδή έχω υπηρετήσει σε εταιρείες με κρουαζιερόπλοια, ότι αυτές οι εταιρείες σχεδιάζουν τα πλάνα τους σε επίπεδο διετίας και μετά. Όποια νησιά έχουν ζήτηση για την κρουαζιέρα, γνωρίζουν από σήμερα για το 2017 ποια πλοία θα έρθουν, ποιες ημερομηνίες και ποιες ώρες. Όταν βλέπουμε ότι η βιομηχανία κρουαζιέρας αυτήν τη στιγμή έχει περίπου 22 καινούργια πλοία να ναυπηγούνται, τα οποία έχουν από 3.000 άτομα και πάνω, έως και 5.500, φανταστείτε τί ανταγωνισμός υπάρχει, τί ζήτηση υπάρχει και τι επενδύσεις γίνονται. Μιλάμε για δισεκατομμύρια δολάρια. Όταν η Σύρος μπορέσει και υποστηρίξει την υποδοχή τέτοιων πλοίων, κι ας μην είναι και τόσο μεγάλα, και οι αφίξεις αυτών των πλοίων, ολοένα περισσότερο, χρόνο με τον χρόνο γίνονται και περισσότερες, σκεφθείτε τί επενδύσεις μπορούν να υπάρξουν στο νησί, τί ζήτηση θα υπάρξει, πόση απήχηση μπορεί να έχει το νησί προς τα έξω και πόσο όλο αυτό θα βοηθήσει την οικονομία του νησιού, τη ζωή των κατοίκων.

· Βάσει της δικής σας εμπειρίας στη θάλασσα, παρατηρείτε ότι η νέα γενιά αγκαλιάζει το ναυτικό επάγγελμα ή αποστασιοποιείται, εκτιμώντας ότι θα συναντήσει μεγάλες δυσκολίες;

“Οι δυσκολίες στο επάγγελμα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Είναι αυτή η φύση του. Οι απαιτήσεις ολοένα και αυξάνονται διότι έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινες ζωές, με επιβατικό κοινό, το οποίο είναι το πιο ευπαθές “φορτίο” που μπορεί να έχει κάποιος. Δεν είναι κάτι άψυχο. Οι απαιτήσεις είναι ολοένα και περισσότερες, γιατί πολύ απλά και οι επιβάτες που επιλέγουν είτε την κρουαζιέρα, είτε την ακτοπλοϊκή μετακίνηση, έχουν αυξημένες απαιτήσεις. Δικαιολογημένα πολλές φορές, διότι οι επιβάτες πληρώνουν ένα μεγάλο αντίτιμο για να μετακινηθούν, οπότε είναι λογικό, να θέλει να απολαμβάνει ο επιβάτης κάποια πράγματα και να θέλει να τα απολαμβάνει σε σωστό επίπεδο. Πέραν αυτού, πρέπει κι εμείς οι επαγγελματίες να εξελισσόμαστε γιατί δε μένει τίποτα στάσιμο. Το ρολόι συνεχίζει να γυρίζει και χτυπά για όλους. Πρέπει να εξελισσόμαστε. Θεωρώ ότι η νέα γενιά θα πρέπει να μπει στο κλίμα και στο σκεπτικό αυτό, γιατί βασική προϋπόθεση είναι όταν κάνεις κάτι να το αγαπάς. Εάν δεν το αγαπάς, δεν το κάνεις καθόλου. Έχω ελπίδες ότι υπάρχουν νέα παιδιά τα οποία αν δεν το αγαπάνε ήδη, θα το αγαπήσουν αυτό που επιλέγουν. Δυστυχώς η εμπειρία μέχρι τώρα δείχνει ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι λίγοι. Ευθύνη έχουμε κι εμείς, καθώς πρέπει κάποια πράγματα να τα μεταφέρουμε όπως τα έχουν διδάξει σε εμάς, χωρίς να κρατάμε κάτι για τον εαυτό μας.”.