Προς την επίλυση του “Μακεδονικού” Ελλάδα – Σκόπια

“Η Μακεδονία είναι γεωγραφικός όρος! Ιστορικά και εθνικά συνδέεται με τους Έλληνες και τους Βούλγαρους. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η περιοχή, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, έχει κατοικηθεί από μια Μακεδονική εθνότητα. Δεν υπήρχε Μακεδονικό έθνος...”. Έγραψε πριν δέκα χρόνια ένας από τους καλύτερους γνώστες του θέματος ο Ε. Κωφός, πρεσβευτής του Υπουργείου Εξωτερικών. Κατέγραψε την πολύχρονη εμπειρία του, τις απόψεις και τις εκτιμήσεις του για το Μακεδονικό θέμα.

Στο κείμενό του περιλαμβάνει και άγνωστες στιγμές των κρίσιμων χρόνων από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Από την πλευρά των Σκοπίων, κυρίως από τους πρώτους μήνες που απέκτησαν ανεξάρτητη ζωή με την ονομασία ΠΓΔΜ (Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας), είχε γίνει φανερό ότι αναζητούσαν την... ιδιαίτερη εθνική και κρατική “ταυτότητα”, την οποίαν στήριζαν στη βάση της γεωγραφικής θέσης τους της Μακεδονίας! Στο γεωγραφικό της σύνολο προβαλλόταν ως “taktovina” (πατρίδα) του σλαβομακεδονικού λαού και φυσικά υπήρχε η σκέψη αλλά και η θέση, αυτή η νέα και ελεύθερη “περιοχή” να πάρει το όνομα “Ελληνική Μακεδονία”. Κάτι ανάλογο είχε επιχειρηθεί και παλαιότερα, στα μέσα της δεκαετίας του 1950, να αποκτήσουν μακεδονική ταυτότητα οι κάτοικοι ενώ υπήρχε η βουλγαρική ταυτότητά τους. Βέβαια η Ελλάδα δεν αποδέχθηκε το θέμα της ταυτότητας των κατοίκων, όπως επίσης δεν δέχθηκε τα Σκόπια να πάρουν το όνομα που ζήτησαν. Έκαναν πολλές και διάφορες προτάσεις για ένα μακεδονικό όνομα όπως: “Σλαβικη Μακεδονία”, “Βόρεια” ή “Άνω” ή “Νέα” ή “Μακεδονία του Βαρδάρη” ή... αλλά βέβαια όλες οι προτάσεις δεν έγιναν αποδεκτές. Η Αθήνα όμως, μετά από μακρά πορεία διαπραγματεύσεων μεταξύ των αρχηγών των κομμάτων κ.α. αποδέχθηκε μια σύνθετη ονομασία που θα εμπεριείχε και το μακεδονικό όνομα και μέχρι σήμερα εξακολουθεί το όνομα ΠΓΔΜ (Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας).

Σκόπια

Πέρασαν 10 ολόκληρα χρόνια από τότε που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα το εθνικιστικό παραλήρημα, που είχε στόχο να μην ονομασθεί η Μακεδονία (Άνω ή Βόρεια) η περιοχή των Σκοπίων. Φυσικά, είναι γνωστό ότι αρκετοί Έλληνες εκφράζονται με μίσος για τους γείτονες, αλλά και αρκετοί γείτονες κάνουν το ίδιο για μας. Καταλαβαίνω τον Έλληνα Μακεδόνα για την αγάπη τους στην Ελληνική Μακεδονία, αλλά και ο Σκοπιανός έτσι μεγάλωσε αυτοαποκαλούμενος Μακεδόνας. Οι δύο χάρτες που συνοδεύουν το άρθρο και μάλιστα διαφορετικών εποχών, με αιώνες διαφορά ο ένας απ' τον άλλον, δείχνουν καθαρά ότι τόσο η Θεσσαλονίκη και άλλες ελληνικές πόλεις, όσο και τα Σκόπια βρίσκονται μέσα στο ίδιο γεωγραφικό χώρο που λεγόταν Μακεδονία από την αρχαία εποχή, όπως γράφουν οι ιστορικοί...

Εκδρομή στα Σκόπια

Ήταν... το 1988 (νομίζω) όταν μια συντροφιά Συριανών φίλων πήγαμε μια εκδρομή, ένα οδοιπορικό στα Σέρβικα Ορθόδοξα Μοναστήρια. Αντιγράφω ένα κομμάτι από το ημερολόγιό μου, 8 Απριλίου 1988: “... Τα Γιουγκοσλαβικά εδάφη μπορεί σε μορφολογία να μην διαφέρουν από τα Μακεδονικά, αλλά... βλέπεις τόσο έντονη τη διαφορά στα χωριά, στους ανθρώπους, στους δρόμους, στην ατμόσφαιρα γενικά. Αληθινή θλίψη!... Φθάσαμε στα Σκόπια. Η τρίτη σε πληθυσμό πόλη της Γιουγκοσλαβίας με 400.000 κατοίκους, πρωτεύουσά της HOBA MACEDONIA! Είδα την πινακίδα που έγραφε το όνομα και δεν το πίστευα. Και άρχισα τότε να ψάχνω, να ερευνώ, να ρωτώ ιστορικούς και πολιτικούς. Βρήκα, βέβαια, τους χάρτες που δείχνουν ποια ήταν η Μακεδονία τότε. Διάβασα σε κείμενα τι συνέβαινε κατά καιρούς και όταν το 1945, νομίζω, επί Τίτο δημιουργήθηκε η Λαϊκή Σλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, κανείς δεν αντέδρασε και δημιουργήθηκε μια ιδιαίτερη εθνική οντότητα. Φυσικά οι σημερινοί εξηντάρηδες Σκοπιανοί γεννήθηκαν και μεγάλωσαν ως Μακεδόνες, άρα έχουν Έλληνες προγόνους. Άντε να τους πείσεις να αλλάξουν όνομα. Είναι δε τόσοι πολλοί οι δρόμοι με Ελληνικά και Ρωμαϊκά ονόματα, όσο για μας... εδώ κοντεύει να Ελληνοποιηθεί η ΠΓΔΜ. Επιχειρήσεις, εμπόριο, ελληνικές κατασκευές και τόσες άλλες ελληνικές δραστηριότητες υπάρχουν εκεί. Ας φροντίσουμε να κάνουμε και ένα ελληνικό Πανεπιστήμιο και λίγο – λίγο θα γίνει μια δεύτερη Ελληνική Μακεδονία. Θα γίνει; Ποιος ξέρει. Ας είμαστε φιλικοί εμείς οι Έλληνες με τις χώρες που μας περιβάλλουν, όσο για τα ονόματα;

Ελληνικές ονομασίες

Πόσοι Έλληνες άραγε γνωρίζουμε ότι το υπέροχο και μοναδικό όνομα ΑΘΗΝΑ ή ΑΘΗΝΑΙ το έχουν 12 πόλεις και κομητείες στην Αμερική (Βιρτζίνια, Τέξας, Μίτσιγκαν, Πενσυλβάνια κ.α.). Το ίδιο όνομα υπάρχει και στη Βαγδάτη και στη Γερμανία (Βαϊμάρη), στην Ιρλανδία και σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Αλλά και το όνομα Ερμούπολις, είχε δοθεί στην αρχαιότητα σε πόλεις της Αιγύπτου, τις αφιερωμένες στον θεό Θωτ (ήταν ο ταυτιζόμενος προς τον Ερμή). Υπήρχε όμως και η Ερμούπολις η Μεγίστη! Ήταν πρωτεύουσα της Θηβαϊδος με πολλά αρχαιολογικά ευρήματα.

Εύχομαι όποια κι αν είναι η λύση, να είναι ειρηνική για τις δύο... Μακεδονίες. Το όνομα Μακεδονία υπάρχει αιώνες τώρα, σε 8 σημεία του πλανήτη.

Τιμή μας και καμάρι μας να χρησιμοποιούν ελληνικά ονόματα οι ξένες χώρες.

Πιστεύω ότι δεν είναι έξυπνο, από μέρους μας, το να ανακινούμε και να δημοσιοποιούμε παγκοσμίως αυτή τη διαμάχη, διότι εκτός από την αντιπάθεια που προκαλούμε, αφού τα βάζουμε μ' ένα διπλανό κράτος, ας μην γίνονται εχθροί μας ή απλά να γινόμαστε αντιπαθητικοί.

Ας καμαρώσουμε που επιθυμούν να έχουν ονόματα της δικής μας ιστορικής χώρας.

Οι πολιτικοί μας άραγε θα κάνουν αυτό που νομίζουν ή αυτό που... επιθυμούν και “φωνάζουν” οι ψηφοφόροι τους. Φτάνει ότι γίνει να είναι καλό για τη χώρα μας.