«Ας αξιοποιήσουμε την εμπειρία της πανδημίας για επαναπροσδιορισμό»

Με τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, τους νέους ενηλίκους και τους εφήβους των Κυκλάδων συνδέεται και φέτος το Κέντρο Πρόληψης «Θησέας Κυκλάδων» τόσο με τη χρήση της τεχνολογίας που προσφέρεται για να γεφυρώσει τα γεωγραφικά χάσματα, διαμορφώνοντας παράλληλα ένα ασφαλές περιβάλλον για τους συμμετέχοντες, όσο και μέσα από δια ζώσης συναντήσεις, τηρουμένων των προβλεπόμενων υγειονομικών πρωτοκόλλων.

Η γόνιμη και δημιουργική διαδικτυακή λειτουργία των ομάδων, κατά την περσινή χρονιά, οδήγησε στον προγραμματισμό νέων online δράσεων που πραγματοποιούνται ήδη με ιδιαίτερη επιτυχία. Επιπλέον, οι παρεμβάσεις στα σχολεία, στο πανεπιστήμιο με τους φοιτητές, οι ομάδες εφήβων γίνονται ξανά δια ζώσης σύμφωνα με τα ισχύοντα μέτρα του κάθε πλαισίου, ενώ έχουν ξεκινήσει και οι συνεργασίες με τα σχολεία.

Για τις δράσεις του «Θησέα Κυκλάδων» αλλά και τα αποτυπώματα που άφησε η πανδημία στη ζωή και την ψυχολογία των πολιτών μίλησε στην «Κοινή Γνώμη» η επιστημονικά υπεύθυνη του «Θησέα Κυκλάδων», Αναστασία Προκοπίου.

O «Θησέας», προσαρμοζόμενος στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν από την πανδημία, ξεκίνησε πέρυσι έναν κύκλο διαδικτυακών εργαστηρίων προκειμένου να διατηρήσει την επαφή του με τους εφήβους, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Ποια αποτελέσματα που καταγράψατε αυτή την πρώτη περίοδο;

«Πραγματικά, την περσινή χρονιά σχεδιάσαμε πολλές και διαφορετικές δράσεις για παιδιά, εφήβους, νέους, γονείς και εκπαιδευτικούς στην προσπάθεια μας να ανταποκριθούμε σε όσο το δυνατόν περισσότερες και διαφορετικές ανάγκες, αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα για τους ανθρώπους των Κυκλάδων. Έτσι, υλοποιήθηκαν βραχείες παρεμβάσεις 1-3 συναντήσεων για γονείς και εκπαιδευτικούς, συστηματικές παρεμβάσεις 10-12 συναντήσεων για γονείς, μηνιαίες Κυριακάτικες συναντήσεις για εφήβους μαθητές Λυκείου, συναντήσεις για εφήβους μαθητές Γυμνασίου σε εβδομαδιαία βάση, παρεμβάσεις για γονείς που έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με το Κέντρο Πρόληψης, αλλά και παρεμβάσεις για γονείς που θέλουν να κρατήσουν τη σύνδεσή τους με αυτό, νέους των Κυκλάδων που σπουδάζουν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, παρεμβάσεις σύνδεσης για γονείς με τα παιδιά τους με εορταστικό χαρακτήρα (Χριστούγεννα, Απόκριες, Πάσχα, παγκόσμια ημέρα ποίησης κ.λπ.)

Η συμμετοχή υπήρξε ιδιαίτερα υψηλή το ίδιο και ο βαθμός ικανοποίησης των συμμετεχόντων. Αυτό μας έδειξε ότι,  πέρα από τις ανάγκες του κάθε ρόλου που δεν μεταβάλλονται από τις εξωτερικές αλλαγές, αυξήθηκαν οι ανάγκες για κοινωνική συνεύρεση, κοινωνικοποίηση, φροντίδα και υποστήριξη.

Επίσης, η διαδικτυακή λειτουργία του Κ.Π. έδωσε τη δυνατότητα συμμετοχής σε κάθε πολίτη των Κυκλάδων, όπου κι αν βρισκόταν (π.χ. μικρά και απομακρυσμένα νησιά) και αποτέλεσε ευκαιρία διεύρυνσης και σύνδεσης. Διεύρυνσης μέσα από τη ματιά και επαφή με το ευρύτερο πλαίσιο, με τα άλλα νησιά και σύνδεσης των νησιών μεταξύ τους σε κάτι ενιαίο.

Τέλος, το αποτέλεσμα του μέσου ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας. Χωρίς σε καμία περίπτωση να μπορεί να υποκαταστήσει τη δια ζώσης επαφή, η διαδικτυακή λειτουργία των ομάδων υπήρξε ιδιαίτερα γόνιμη και δημιουργική».

Οι διαδικτυακές δράσεις σας συνεχίζονται και φέτος. Το κοινό είναι πλέον πιο εξοικειωμένο με αυτή τη διαδικασία; Η παρατεταμένη απόσταση έναντι των συνθηκών θα μπορούσε να αποκτήσει τη μορφή συνήθειας, μειώνοντας σταδιακά το ενδιαφέρον για διά ζώσης επικοινωνία;

«Δεν έχουμε καμία τέτοια ένδειξη, αντιθέτως οι άνθρωποι θέλουν τη δια ζώσης επαφή και όπου αυτό είναι δυνατό να λειτουργήσει με ασφάλεια, γίνεται. Για παράδειγμα οι παρεμβάσεις στα σχολεία, στο πανεπιστήμιο με τους φοιτητές, οι ομάδες εφήβων γίνονται ξανά δια ζώσης σύμφωνα με τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα του κάθε πλαισίου».

Κατά την περσινή χρονιά, το βασικό ζητούμενο για όλες τις κοινωνικές ομάδες ήταν η προσαρμογή στα καινούρια δεδομένα και η διαχείριση του φόβου και τις ανασφάλειας. Έχουν αλλάξει οι ανάγκες και οι προτεραιότητες σήμερα που όλοι προσπαθούν να ανακτήσουν ρυθμούς κανονικότητας;

«Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια ασάφεια, προσπαθούμε να γυρίσουμε στην κανονικότητα παρόλο που δεν υπάρχει κανονικότητα όπως την ξέραμε… και πώς θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε στην πρότερη κανονικότητα μετά από μια πανδημία όπως τη ζήσαμε… Δεν είμαι σίγουρη ότι γνωρίζουμε ή μπορούμε να μιλήσουμε με ακρίβεια για τις ανάγκες των ανθρώπων σήμερα. Δύο πράγματα μπορούμε ίσως να πούμε με σχετική βεβαιότητα.. το ένα είναι ότι χρειάζεται να μάθουμε να ζούμε με τον ιό και να αξιοποιήσουμε την εμπειρία της πανδημίας για έναν επαναπροσδιορισμό σε προσωπικό επίπεδο, οικογενειακό, κοινοτικό, πλανητικό. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι αναγνώρισαν τη σημασία της μείωσης της ταχύτητας στην καθημερινότητα, των παύσεων και του αναστοχασμού. Επίσης, πολλοί γονείς διαπίστωσαν τη σημασία του να ‘’είναι’’ με τα παιδιά τους, αντί να κάνουν πράγματα γι’ αυτά ή να δουλεύουν πολλές ώρες για να παρέχουν αγαθά και δυνατότητες. Όλα αυτά λοιπόν, χρειάζεται να δούμε πώς θα τα εντάξουμε στη νέα κανονικότητα. Και το άλλο είναι, ότι οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οι θεραπευτές, ο γονιός, ο δάσκαλος … δεν αποτελούν πια τις αυθεντίες που γνωρίζουν τις ανάγκες των ανθρώπων και έχουν τις απαντήσεις και τις λύσεις. Εφόσον και οι ίδιοι αποτελούν αναπόσπαστα μέρη της κοινωνίας, που βιώνουν τις αλλαγές και τις δυσκολίες που αυτές προκαλούν, χρειάζεται να δημιουργούν τις διεργασίες εκείνες, που θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να εκφράσουν τις ανάγκες τους και να βρουν τις δικές τους απαντήσεις και λύσεις στις δυσκολίες και γενικότερα στα ζητήματα της ζωής τους. Να δημιουργούν δηλαδή πλαίσια, όπου θα ακούγονται όλες οι φωνές ως έγκυρες και οι άνθρωποι θα μπορούν με ασφάλεια και εμπιστοσύνη να μοιραστούν τα συναισθήματα τους, να εκφράσουν την ευαλωτότητα τους και να αναζητήσουν τις δυνάμεις τους στις αφηγήσεις, στις ιστορίες, στο παρελθόν».  

Εκτός από τα διαδικτυακά εργαστήρια, με ποιες άλλες δράσεις προγραμματίζεται να διατηρήσετε τη σύνδεσή σας με τους ανθρώπους των νησιών;

«Ήδη έχουμε επανασυνδεθεί με τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων για τις δράσεις που αφορούν την οικογένεια, έχουμε ξεκινήσει τις συνεργασίες με τα σχολεία, ενώ παράλληλα οργανώνουμε και δια ζώσης παρεμβάσεις, εφόσον τηρούνται τα υγειονομικά πρωτόκολλα».