«Είμαστε ταγμένοι στο πλευρό του πολίτη»

Για τα φαινόμενα έξαρσης των πυρκαγιών, τον επιχειρησιακό σχεδιασμό, εκ μέρους του Πυροσβεστικού Σώματος, αλλά και τις ευθύνες των πολιτών, για την πρόληψη καταστροφικών φαινομένων, μίλησε στην εφημερίδα, ο Διοικητής της Περιφερειακής Πυροσβεστικής Διοίκησης Νοτίου Αιγαίου, Αρχιπύραρχος Άγγελος Τριπολιτσιώτης.

Σε μία περίοδο, όπου η επικινδυνότητα, σχετικά με την εμφάνιση πυρκαγιών είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, σύμφωνα και με τους σχετικούς χάρτες επικινδυνότητας, που εκδίδει καθημερινά η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, οι πρώτες πυρκαγιές έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους, όπως στο νησί της Τήνου, η οποία την Κυριακή αντιμετώπισε την τρίτη πυρκαγιά, μέσα σε διάστημα λίγων ημερών.

«Πυρκαγιές μπαίνουν εσκεμμένα»

Ωστόσο, η έξαρση των φαινομένων αυτών σε ένα μόνο νησί, προκαλεί ερωτηματικά, σχετικά και με τον ανθρώπινο παράγοντα και το ρόλο του, στην καταστροφή τεράστιων εκτάσεων.

Ειδικά για την περίπτωση της Άνδρου, όπου έχουν διαπιστωθεί από τις Αρχές περιπτώσεις εμπρησμού, η WWF έχει ξεκινήσει ευρύτατη εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του τοπικού πληθυσμού, ενώ διενεργεί και σχετική έρευνα. Σε άρθρο του για λογαριασμό της Οργάνωσης, ο κ. Αλέξανδρος Κανδαράκης, συνομίλησε με όλους τους υπεύθυνους, αναφορικά με το ζήτημα, σε μία προσπάθεια να ερμηνευτούν τα αίτια των πυρκαγιών, που ξεκινούν από απομακρυσμένες βουνοκορφές, φωτιές που ξεσπούν το χειμώνα και παρ’ όλα αυτά καίνε χιλιάδες στρέμματα, φωτιές, που ξεκινούν τις βραδινές ώρες.

Ο Διοικητής του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Άνδρου, κ. Χρήστος Παπαϊωάννου, εξέφρασε την πεποίθηση, ότι είναι σχεδόν απίθανο κάποιος να καθαρίσει το χωράφι του στις 8 ή 9 το βράδυ. «Οι ενδείξεις που έχουμε είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό αφορά πυρκαγιές που μπαίνουν εσκεμμένα για να καθαριστούν βοσκοτόπια», σημείωσε.

«Πολλοί αναρωτιούνται, ‘γιατί οι βοσκοί βάζουν φωτιές;’ Αυτό που δεν γνωρίζουν είναι ότι η χρήση της φωτιάς από τους βοσκούς είναι μια παραδοσιακή πρακτική», ανέφερε ο κ. Απόστολος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεμιστήμιο Θράκης, ειδικός στη διαχείριση και βελτίωση λιβαδιών. «Όταν η βλάστηση πυκνώσει, για παράδειγμα με πυκνά πουρνάρια, γίνεται ακατάλληλη για βοσκή και η φωτιά χρησιμοποιείται για να την ‘καθαρίσει’», ενώ συνεχίζοντας, σημείωσε πως «σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, ο καθαρισμός των βοσκοτόπων παλιότερα γινόταν πιο προσεκτικά και πιο αειφορικά. Υπάρχουν περιοχές όπου οι βοσκοί έδειχναν τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή, καίγοντας έναν-έναν τους ανεπιθύμητους θάμνους και μετά σβήνοντας τη φωτιά ώστε να μην επεκταθεί».

Σύμφωνα με τον κ. Κανδραράκη, «οι αυτοψίες που έκανε η δασική ομάδα του WWF αποκάλυψαν έντονη βόσκηση στα καμένα. Σε συνδυασμό με τις επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές, έχουμε μια σίγουρη συνταγή ότι το έδαφος αυτό δεν θα ανακάμψει ποτέ. Πράγματι, σε αρκετές περιοχές του νησιού αντικρίσαμε έντονα σημάδια διάβρωσης και ερημοποίησης».

Ο Διοικητής του Πυροσβεστικού Κλιμακίου τόνισε, πως πρέπει να υπάρξει ενημέρωση των κτηνοτρόφων, ότι «αν μια περιοχή καεί μία, δυο, τρεις φορές… την τέταρτη φορά το μόνο που θα φυτρώσει είναι τα βράχια! Δεν μιλάμε μόνο για το μέλλον της φύσης της Άνδρου, αλλά και για το μέλλον της ίδιας της κτηνοτροφίας».

Όπως επισημαίνει ο κ. Κανδαράκης, που διεξήγαγε και τη σχετική έρευνα, σε αρκετές περιπτώσεις, οι πολίτες γνώριζαν τον υπεύθυνο των πυρκαγιών, ωστόσο κανείς δεν έπαιρνε την πρωτοβουλία να απευθυνθεί στις Αρχές.

Εμπεριστατωμένος σχεδιασμός και πλάνο “μέρα με τη μέρα”

Μιλώντας στην «Κοινή Γνώμη», ο Διοικητής της Περιφερειακής Πυροσβεστικής Διοίκησης Νοτίου Αιγαίου, Αρχιπύραρχος Άγγελος Τριπολιτσιώτης, αναφέρθηκε στον προγραμματισμό του Σώματος, για την αντιπυρική περίοδο.

«Κάθε χρόνο φτιάχνουμε Σχέδια Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών, για το τρέχον έτος, στο οποίο λαμβάνεται υπόψιν η υφιστάμενη δύναμη, όσον αφορά στο στόλο μας και το έμψυχο δυναμικό, σε συνδυασμό και συνεργασία πάντα με τους Δήμους, τις Κοινότητες, αλλά και τις εθελοντικές ομάδες, που υπάρχουν ανά περιοχή. Στις Κυκλάδες συγκεκριμένα δίδεται ιδιαίτερη σημασία, καθώς λόγω της νησιωτικότητας, υπάρχει δυσκολότερη πρόσβαση. Ως εκ τούτου η αντιμετώπιση των συμβάντων και τα σχέδια τα οποία φτιάχνουμε, είναι πάντα σε συνάρτηση με τις ιδιαιτερότητες, που προκύπτουν για κάθε νησί. Αυτή η διαδικασία γίνεται κάθε χρόνο και είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες και τις συνθήκες της συγκεκριμένης περιόδου», σημείωσε.

Παράλληλα, υπάρχει σχεδιασμός “μέρα με τη μέρα”, καθώς, όπως εξήγησε ο Αρχιπύραρχος «σε καθημερινή βάση, στο διάστημα από 1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου, η Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας εκδίδει χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς, ο οποίος μας δίνει τη δυνατότητα, να προσαρμοστούμε, βάσει και του σχεδίου, που έχουμε αποτυπώσει εμείς».

Σύμφωνα με τον κ. Τριπολιτσιώτη, σε μερικά νησιά, υπάρχουν μόνο πυροσβεστικά οχήματα, «τα οποία τα επανδρώνουμε με 5ετείς πυροσβέστες ή και εποχικούς πυροσβέστες, όταν αυτό κριθεί αναγκαίο, πάντα υπό την εποπτεία του Αρχηγείου, προκειμένου να καλύψουμε τις υπηρεσιακές μας ανάγκες».

Αναφερόμενος στις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης, ο Διοικητής σημείωσε, ότι «στην Περιφέρεια τη δική μας, το μόνο οργανωμένο πεζοπόρο τμήμα που υπάρχει είναι στη Ρόδο. Εκεί έχει δοθεί η μεγαλύτερη βαρύτητα, λόγω της επικινδυνότητας στα εδάφη της Ρόδου. Στις Κυκλάδες, όταν και εφόσον χρειαστεί, σε συνεννόηση με το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, οποτεδήποτε εκδηλωθεί πυρκαγιά στα νησιά των Κυκλάδων, οι δυνάμεις κατευθύνονται όσο πιο γρήγορα μπορούν στο συμβάν. Η μεταφορά γίνεται συνήθως με ελικόπτερο, ωστόσο στην περίπτωση που αυτό δεν καταστεί δυνατόν, οι δυνάμεις μεταφέρονται με πλωτό μέσο του Λιμενικού Σώματος, ή στην εσχάτη των περιπτώσεων με το κοντινότερο πλοίο της γραμμής, το οποίο σε έκτακτη ανάγκη, παρεκκλίνει της ρότας του, προκειμένου να εξυπηρετήσει το νησί, όπου υφίσταται το πρόβλημα».

«Για τα νησιά, που δεν διαθέτουν πυροσβεστικές δυνάμεις, είμαστε υποχρεωμένοι να βρίσκουμε λύσεις, σε συνεργασία πάντα με τις Αρχές, την τοπική αυτοδιοίκηση και την τοπική κοινωνία. Ωστόσο, στα περισσότερα μικρά, ως συνήθως, νησιά, που δεν διαθέτουν πυροσβεστικές δυνάμεις, υπάρχουν εθελοντικές ομάδες, οι οποίες κι αυτές με τη σειρά τους, σε συνεργασία μαζί μας, συνεισφέρουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στα θέματα πυρόσβεσης», τόνισε, ενώ εξήρε τη συμβολή των εθελοντών, στις επιχειρήσεις καταστολής του Σώματος. «Προσωπικά, καθώς τυγχάνει να προέρχομαι από το Αρχηγείο, όπου θήτευσα ως Διευθυντής Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων και γνωρίζω πάρα πολύ καλά εκ των έσω τι σημαίνει εθελοντισμός, θεωρώ, ότι είναι το Α και το Ω, για την Πυροσβεστική Υπηρεσία».

«Ό,τι διαθέτουμε, με αυτό δουλεύουμε»

Όσον αφορά δε, στις ελλείψεις, που αντιμετωπίζει το Πυροσβεστικό Σώμα, ο κ. Τριπολιτσιώτης υπογράμμισε, πως παρά τις σοβαρές ανάγκες, οι άνθρωποι, που βρίσκονται στις Υπηρεσίες, καταφέρνουν να ανταποκρίνονται στα καθήκοντά τους με επιτυχία, λόγω “ψυχής”.

«Πάντα υπάρχουν ανάγκες στελέχωσης. Έχουν καταγραφεί αυτά τα προβλήματα, βεβαίως υπάρχουν ελλείψεις», παραδέχτηκε. «Εμείς, ό,τι διαθέτουμε, με αυτό δουλεύουμε. Προσπαθούμε να συντηρούμε και να έχουμε σε εγρήγορση όλα τα οχήματα, ενώ ακόμη και στο προσωπικό υπάρχει μεγάλη υποστελέχωση. Τα προβλήματα δε σταματούν ποτέ. Είμαστε ένα Σώμα, το οποίο δίνει καθημερινά μάχες με τις πυρκαγιές και όχι μόνο. Ποτέ δεν υπήρχε, ούτε υπάρχει, πλήρης κάλυψη», υποστήριξε.

Όπως υπογράμμισε, «με ό,τι δυνάμεις έχουμε, με αυτές προσπαθούμε να παλέψουμε ενάντια σε αυτό το φαινόμενο. Δεν μπορεί να γίνει κάτι άλλο. Δεν είναι στις αρμοδιότητές μας και στο χέρι το δικό μου, ειδικά, να μπορέσουμε να στελεχώσουμε τις Υπηρεσίες και τα Κλιμάκια. Αυτό είναι αρμοδιότητα της κεντρικής εξουσίας και του Αρχηγείου».

«Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, οι πυροσβέστες, είμαστε ταγμένοι σε αυτό που κάνουμε. Είτε είμαστε 2 άτομα, είτε 8, είτε 10, τη δουλειά μας θα την κάνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Είμαστε ταγμένοι στο πλευρό του πολίτη, να προσπαθούμε καθημερινά να προασπίζουμε την περιουσία του, τη ζωή του, αλλά και το φυσικό μας περιβάλλον», τόνισε, ενώ πρόσθεσε, ότι «το πυροσβεστικό επάγγελμα πρέπει να το αγαπάς για να το κάνεις. Δεν γίνεται να είσαι καλός, αν σκοπεύεις να είσαι ένας απλός υπάλληλος, διότι εμείς δεν δουλεύουμε με την ώρα, δεν δουλεύουμε το οχτάωρό μας και μετά πάμε σπίτι μας. Τυχαίνει να δουλεύουμε συνεχώς για 24ωρα και σε επικίνδυνες συνθήκες».

«Θα πρέπει να συνεισφέρουν και οι ίδιοι οι πολίτες»

Με τη σειρά του, σχολιάζοντας τα φαινόμενα των συνεχόμενων πυρκαγιών, με αφορμή τις πρόσφατες πυρκαγιές στην Τήνο, ο Αρχιπύραρχος ανέφερε, πως «στην Τήνο υπήρξε μία έξαρση των πυρκαγιών και ειδικά τις βραδινές ώρες. Μιλώντας με τον προϊστάμενο του Κλιμακίου, κ. Μαυραγάνη, που κι εκείνος παρακολουθεί στενά το θέμα, η έξαρση αυτή μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Αυτή τη στιγμή διενεργείται προανάκριση. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις και το τμήμα έχει μπει στη διαδικασία να ψάξει το τι ακριβώς γίνεται. Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι τυχαίο, καθώς οι πυρκαγιές εκδηλώνονται σε βραδινές ώρες, που δεν κυκλοφορεί κόσμος, οπότε η πρόκληση από φυσικά αίτια είναι σχεδόν αδύνατη».

«Και στην Άνδρο υπάρχει αντίστοιχο, μεγάλο πρόβλημα. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν την τάση να ξεκινούν πυρκαγιές, ενώ μερικοί εξ’ αυτών έχουν εντοπιστεί», αναφέρει ο κ. Τριπολιτσώτης, εξηγώντας, πως η σύλληψη ενός εμπρηστή, χρειάζεται να γίνει επ’ αυτοφώρω, όταν δεν υπάρχουν μαρτυρίες. «Δεν είναι καθόλου εύκολο αυτό», παραδέχεται, καλώντας τους πολίτες, στην περίπτωση που αντιλαμβάνονται τέτοιες περιπτώσεις, να απευθύνονται άμεσα στην οικεία πυροσβεστική υπηρεσία, προκειμένου οι εμπρηστές να συλλαμβάνονται και να αποτρέπονται μελλοντικές ενδεχόμενες επαναλήψεις του φαινομένου, με κίνδυνο απώλειας ζωών και περιουσιών. «Στις περιπτώσεις αυτές, μπορούν να βοηθήσουν οι πολίτες σε μεγάλο βαθμό το ανακριτικό έργο των συναδέλφων και να βοηθήσουν κι εκείνοι από την πλευρά τους τον τόπο τους. Το να αποκρύπτουμε γεγονότα, δεν λειτουργεί προς όφελος του συνόλου. Το Πυροσβεστικό Σώμα είναι μία Αρχή αγαπητή από τον κόσμο, προστατεύοντας τον πολίτη, ωστόσο ταυτόχρονα, θα πρέπει να συνεισφέρουν και οι ίδιοι οι πολίτες», κατέληξε.

Όπως τόνισε ο Περιφερειακός Διοικητής, στο μείζον ζήτημα της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, την μεγαλύτερη ευθύνη φέρουν οι ίδιοι οι πολίτες, με το να μεριμνούν για τις πράξεις τους και να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς. Πόσο δε μάλλον, δεδομένου, ότι οι περισσότερες πυρκαγιές, τουλάχιστον στις Κυκλάδες, ξεκινούν από αμέλεια.

«Τις περισσότερες φορές δεν είμαστε προσεκτικοί. Νομίζουμε, ότι τα ξέρουμε όλα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προχωράμε σε πράξεις αμέλειας και παραλήψεις, οι οποίες είναι εις βάρος όλων των πολιτών και του περιβάλλοντος. Νομίζουμε ότι τα ξέρουμε όλα, μέχρι να την “πατήσουμε” στο τέλος και να κατηγορηθούμε. Χρειάζεται εγρήγορση από όλους τους πολίτες και κυρίως από το Πυροσβεστικό Σώμα, ώστε να μειώσουμε τις πυρκαγιές», συμπλήρωσε.

Όπως τόνισε, «το σημαντικότερο κομμάτι σε μία πυρκαγιά, δεν είναι η έναρξή της. Από την έναρξη και μετά, αναλαμβάνει η Πυροσβεστική. Το μείζον ζήτημα είναι η πρόληψη, προτού υπάρξει φωτιά και πάνω σε αυτό το ζήτημα πρέπει να επικεντρωθούμε. Από την έναρξη της πυρκαγιάς έως και την ενεργοποίηση των Υπηρεσιών, ίσως και να έχει “χαθεί το παιχνίδι”, καθώς αν δεν υπάρξει παρέμβαση μέσα στα πρώτα 5 λεπτά, δημιουργείται μεγάλος κίνδυνος».

Τέλος, ο κ. Τριπολιτσιώτης ευχήθηκε «να έχουμε μία καλή αντιπυρική περίοδο, να μην κινδυνεύσει κανένας άνθρωπος και καμία περιουσία», ενώ δεσμεύτηκε πως «το Πυροσβεστικό Σώμα θα είναι δίπλα στον πολίτη και παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, όπως προείπα, τόσο με τις ελλείψεις προσωπικού, όσο και με την παλαιότητα των οχημάτων και υλικών, είμαστε έτοιμοι, με τα Σχέδια, που έχουμε καταρτίσει να αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε συμβάν».