Από τη θεωρία στην πράξη

Με σημαντικές ομιλίες και παρουσιάσεις, καθώς και μεγάλη συμμετοχή ολοκληρώθηκε το διήμερο συνέδριο με θέμα «Βιώσιμες Ενεργειακές Εφαρμογές στα Νησιά», συνδιοργανωτής φορέας στο οποίο ήταν και το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων Αιγαίου και Ιονίου «Δάφνη».

Μία συνάντηση ιδιωτικών φορέων και φορέων της πολιτείας, προκειμένου να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα, αλλά και να οργανωθούν ενέργειες, στην κατεύθυνση της αναβάθμισης των ενεργειακών υποδομών στα νησιά, έλαβε χώρα στην Αθήνα, την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου, υπό την αιγίδα του Δικτύου «Δάφνη», της αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία η οποία μέσω των οργάνων και της λειτουργίας της επιθυμεί να συμβάλει στη διατήρηση και προστασία του αιγαιοπελαγίτικου περιβάλλοντος το οποίο αποτελεί βασικό οικονομικό πόρο σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, στην ενδυνάμωση του ρόλου της τοπικής κοινωνίας και της αυτοδιοίκησης των νησιών, στη διαμόρφωση μέσα από το διπλό σύστημα στοχοθετήσεων και ελέγχων, των προϋποθέσεων για υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των νησιών εκείνων που στοχεύουν στην πιστοποίηση της ποιότητας, ιδιαίτερα στον τομέα του τουρισμού, καθώς και στη δημιουργία των βάσεων για επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των νησιών του Αιγαίου σε θέματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων.

Συντονισμένες ενέργειες από ΔΕΗ και ΔΕΔΔΗΕ

Μεταξύ των συμπερασμάτων, που εξήχθησαν και των ενεργειών, οι οποίες αποφασίστηκαν στο πλαίσιο του συνεδρίου, ήταν και η απόφαση η απόφαση του ΔΕΔΔΗΕ να προχωρήσει άμεσα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων για «έξυπνα» δίκτυα στα νησιά καθώς και η υποστήριξη/συντονισμός ενός πιλοτικού  έργου  με τίτλο «Έξυπνο Νησί», που θα περιλαμβάνει ολοκληρωμένες ενεργειακές λύσεις/τεχνολογίες σε ένα μη διασυνδεδεμένο νησί του Αιγαίου.

Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στον τοπικό αειφόρο ενεργειακό σχεδιασμό μέσω των Ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών Σύμφωνο των Νησιών και Σύμφωνο των Δημάρχων αλλά και στην νέα εποχή των έξυπνων δικτύων, αναλύθηκε από τον κ. Κ. Κομνηνό, διαχειριστή του δικτύου Δάφνη. Παρουσιάσθηκε επίσης το υπό ανάπτυξη Master Plan του Δήμου Κύθνου για την υλοποίηση σειράς επιδεικτικών έργων στις υποδομές του νησιού στους τομείς ενέργειας, υδατικών πόρων, απορριμμάτων και μεταφορών αξιοποιώντας το πλούσιο ιστορικό των καινοτόμων ενεργειακών εφαρμογών (πρώτο αιολικό πάρκο, υβριδικός σταθμός και μικροδίκτυο) του παρελθόντος. Το Δίκτυο ΔΑΦΝΗ και το ΕΠΕΓΑ στηρίζουν το Δήμο στο σχεδιασμό, ενώ κρίσιμη είναι η συνεργασία με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. και τους λοιπούς εμπλεκόμενους

Από εκπροσώπους της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, τονίστηκε πως οι διασυνδέσεις των νησιών μεταξύ τους και με την ηπειρωτική χώρα αποτελούν στρατηγικό στόχο που συναρτάται με τόσο με την ενεργειακή ασφάλεια όσο και με την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στα νησιά. Σε κάθε περίπτωση θα προηγηθούν οι διασύνδεση των Κυκλάδων και η Κρήτη. Το πολύ θετικό στην περίπτωση των διασυνδέσεων είναι η ικανότητα που αποκτούν Ελληνικές πλέον εταιρείες όπως τα «Ελληνικά Καλώδια», να είναι σε θέση να παρέχουν όλη την αλυσίδα των απαιτούμενων υπηρεσιών, από την κατασκευή ώς την εγκατάσταση.

Από την πλευρά της, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ανακοίνωσε πως θα προχωρήσει άμεσα με αναθέσεις/διαγωνισμούς τα έργα ανακατασκευής (repowering) των παλαιών σταθμών στα νησιά συνολικής ισχύος άνω των 100MW. Παράλληλα, η ΔΕΗ είναι αναγκασμένη από το Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για τις εκπομπές από θερμικούς σταθμούς, να προχωρήσει εντός των αμέσως επομένων ετών σε ανασχεδιασμό ή και αντικατάσταση των σημερινών μονάδων στα ΜΔΝ είτε με συστήματα αντιρύπανσης, είτε με νέο καύσιμο (π.χ φυσικό αέριο) είτε με κατάργηση ορισμένων εξ αυτών. Αυτή η προοπτική φέρνει με έμφαση στο προσκήνιο την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ.

Προς την κατεύθυνση αυτή, η προοπτική του μεταφερόενου φυσικού αερίου με πλοία από την ηπειρωτική χώρα προς τα νησιά, μπορεί να αποτελέσει μια παράλληλη εναλλακτική δυνατότητα, τόσο για οικιακές εφαρμογές και εφαρμογές μικρής κλίμακας, όσο και για ορισμένους θερμικούς σταθμούς υπό την προϋπόθεση της στάθμισης των ωφελειών και της δυνατότητας χρηματοδότησης των σχετικών υποδομών.

Δυνατότητες παρά την κρίση

Όπως τονίστηκε, από εκπρόσωπο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η επίλυση του ενεργειακού των νησιών (και των πόλεων) θα συμβάλει και στην δρομολόγηση περιφερειακών έργων και εφαρμογών όπως π.χ. ο εκσυγχρονισμός του δημοτικού ηλεκτροφωτισμού με εξοικονόμηση ενέργειας, κυρίως  σε ότι αφορά την δυνατότητα ανάμειξης Εταιρειών Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCOs) που σήμερα είναι εξαιρετικά περιορισμένη ή μηδενική. 

Παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, οι δυνατότητες χρηματοδότησης ενεργειακών έργων στα νησιά είναι υπαρκτές είτε μέσω της δανειοδότησης / επιδότησης των δήμων, είτε μέσω των αναπτυξιακών τραπεζών.

Οι προθέσεις να υπηρετούν το στόχο

Βεβαίως παραμένουν ανοιχτά πολλά ζητήματα, όπως αυτό της έκδοσης των κανονιστικών αποφάσεων που απαιτούνται για να ξεκινήσει η εφαρμογή  του ν.4414/2016 και της διευκρίνισης του καθεστώτος εντός του οποίου θα κληθούν να συμμετέχουν οι ιδιωτικές εταιρείες, είτε πρόκειται για τη λιανική αγορά ενέργειας, είτε πρόκειται για την συνολική ανάπτυξη των λεγομένων μεγάλων έργων τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται εν αναμονή στην κατάψυξη. Πάντως, ακόμα και στις δύσκολες σημερινές συνθήκες, υπάρχουν εταιρείες που αισιοδοξούν και επιχειρούν.

Στην ανάγκη ευρύτερων συναινέσεων επικεντρώθηκε η παρέμβαση του κ. Γιάννη Φλεβάρη, Αντιπεριφερειάρχη στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, υπεύθυνου για την ενέργεια και τη βιομηχανία, που δήλωσε ότι η ΠΝΑ επιθυμεί να είναι παρούσα και στο σχεδιασμό και στο συντονισμό των εμπλεκομένων φορέων αρκεί οι πρωτοβουλίες και οι προθέσεις να υπηρετούν το στόχο και όχι άλλες σκοπιμότητες.