Ο δρόμος των κομμάτων προς τις κάλπες

Με την ορκωμοσία της υπηρεσιακής κυβέρνησης και την υπογραφή του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος, η χώρα οδεύει επισήμως προς τις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου, με τους πολιτικούς συνδυασμούς, μέσα στο περιορισμένο χρονικό περιθώριο των 20 ημερών, εντός του οποίου οφείλουν να διαμορφώσουν την στρατηγική και τον πολιτικό τους λόγο.

Μία νέα εκλογική αναμέτρηση σε σύντομη χρονική περίοδο 8 μηνών, όπου οι πολίτες της χώρας θα κληθούν εκ νέου να αποφασίσουν για την τύχη των κομμάτων, τα οποία στοχεύουν πλέον αποκλειστικά στην ποσοστιαία τους βουλευτική δυναμική.

Οι πολιτικές εξελίξεις του τελευταίου οκταμήνου, είτε αυτές αφορούν στις κυβερνητικές αποφάσεις είτε τη δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών, αλλά ακόμα και τις απώλειες και φθορές των κοινοβουλευτικών κομμάτων, αποτελούν τα στοιχεία που θα καθορίσουν και τις πολιτικές διεργασίες που θα προηγηθούν των εκλογών, προκειμένου να επιτευχθεί η κατά το δυνατόν ισχυρότερη κομματική εκπροσώπηση στη Βουλή.

Το νέο δεδομένο της παρούσας εκλογικής αναμέτρησης είναι η εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν στην εκλογή των βουλευτών όχι με σταυρό προτίμησης, αλλά με λίστα, βάσει της οποίας θα καθοριστεί και η σειρά κατάληψης των εδρών του κοινοβουλίου.

Παρά τη δημοσιοποίηση ήδη των πρώτων δημοσκοπήσεων περί της δύναμης των κομμάτων, δεν είναι δυνατή η εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, καθώς οι κομματικές επιλογές στρατηγικής βρίσκονται ακόμα υπό διαμόρφωση, ενώ παράλληλα αυτές οι δημοσκοπικές έρευνες διενεργούνται κατά παραγγελία είτε των ίδιων των κομμάτων είτε των κέντρων που επιθυμούν τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης προς συγκεκριμένες πολιτικές κατευθύνσεις.

Σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η είσοδος ή ο αποκλεισμός κάποιων κομματικών συνδυασμών από την Βουλή, με τις προτάσεις ολοένα και περισσότερων πολιτικών προσώπων για πολιτικές συμμαχίες να πληθαίνουν, στοχεύοντας στην εξασφάλιση της ισχυροποίησης τους εντός του κοινοβουλίου.

Από την άλλη πλευρά, ο σκεπτικισμός των ψηφοφόρων εντείνεται, καθώς οι κυβερνητικές διασπάσεις, η φθορά των παλαιών κομματικών συνδυασμών και ο ασταθής ακόμη νέος κυβερνητικός αντίλογος, αποτελούν στοιχεία που προκαλούν στους εκλογείς ενδοιασμούς και επιφυλάξεις.

Η κομματική δυναμική

Ο μεγαλύτερος προβληματισμός φαίνεται να εκδηλώνεται στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι βρίσκονται αντιμέτωποι από τη μία με τη νέα μνημονιακή συμφωνία και από την άλλη με τη διάσπαση που αποσύνθεσε την κομματική του ενότητα.

Αν και είναι σαφής η υπεροχή του έναντι της Ν.Δ., με τις πολιτικές εκτιμήσεις να βλέπουν ότι μέχρι την 20η Σεπτεμβρίου θα υπάρξει αύξηση της διαφοράς των ποσοστών μεταξύ των δύο κομμάτων, αυτό δεν μειώνει την μεγάλη αμηχανία που καταγράφεται στην βάση των ψηφοφόρων του κόμματος.

Όσον αφορά δε στις κομματικές απώλειες, εξ αφορμής της κίνησης του Παναγιώτη Λαφαζάνη και της δημιουργίας του νέου κομματικού του συνδυασμού, δεν έχει παρουσιαστεί μέχρι στιγμής η δυναμική αυτή που να συσπειρώσει γύρω του μεγάλα ποσοστά ψηφοφόρων.

Κύριο στοιχείο υπεροχής για τον ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να αποτελεί ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος διατύπωσε την στρατηγική του στη βάση της επαναφοράς του «παλαιού» έναντι της επιλογής που οδηγεί «μπροστά» όταν ανέφερε στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του κόμματος ότι από την εκλογική αναμέτρηση της 20ης Σεπτέμβρη θα κριθεί «εάν θα πάμε μπροστά ή εάν θα επιτρέψουμε στο παλιό να επιστρέψει».

Στον αντίποδα, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, αν και μεταβατικός πρόεδρος της Ν.Δ., δείχνει να εμφανίζει μία δυναμική τέτοια που μπορεί να περιορίσει τις απώλειες του κόμματος, χωρίς όμως να έχει τη δυνατότητα να αποβάλει την φθορά που επιβαρύνει την παράταξη του, τόσο με την άσκηση της πολιτικής της κατά το πρόσφατο παρελθόν και την επιλογή κυβερνητικών συνεργασιών, όσο και με τα στελέχη του που συνηγόρησαν με την ενεργό κυβερνητική τους δράση προς αυτή την κατεύθυνση.

Στο σημείο εκείνο που ο Β. Μεϊμαράκης δείχνει να έχει επιτύχει έναντι της προηγούμενης κομματικής ηγεσίας, είναι τα μεγαλύτερα ποσοστά συσπείρωσης στη βάση των κομματικών ψηφοφόρων, ενώ προσπαθεί να αποκτήσει εκλογικό έρεισμα τόσο στους ψηφοφόρους των ΑΝ.ΕΛ. όσο και της Χρυσής Αυγής, όσο και εάν από την πλευρά του θέλησε να κατοχυρώσει στο κόμμα του τον χαρακτηρισμό του εκφραστή του «κεντρώου χώρου».

Οι άλλοι κομματικοί συνδυασμοί που έπονται, όπως το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη, δείχνουν να παραμένουν σταθεροί στον αριθμό των ψηφοφόρων τους, χωρίς όμως τη δυνατότητα περαιτέρω ανόδου, όσο και αν ο ρόλος του ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων που θέλησε να παίξει δεν του απέδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα από την πλευρά του συνεχίζει να επιζητά την ψήφο διαμαρτυρίας των ψηφοφόρων έναντι των ευρωπαϊκών δεδομένων που οδηγούν σε μνημονιακές πολιτικές, χωρίς όμως καμία προοπτική που να οδηγεί σε νέα ανοδική δυναμική.

Το ΠΑΣΟΚ συνεχίζει να μετρά τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση του, με τον πολιτικό λόγο της προέδρου του Φώφης Γεννηματά να στρέφεται κυρίως στις κομματικές συνεργασίες, που θα του εξασφαλίσουν μία άνετη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, χωρίς όμως ακόμα να έχει πείσει τόσο τους κομματικούς συνομιλητές της για την αναγκαιότητα της συνεργασίας, όσο και τους ψηφοφόρους για τον ρόλο του ως εκφραστής του κεντροαριστερού χώρου.

Οι ΑΝ.ΕΛ., μετά και τις τελευταίες αποκαλύψεις περί εμπλοκής των στελεχών του σε αμφιλεγόμενης νομιμότητας ενέργειες, δείχνουν να περιορίζουν κατά πολύ τις δυνάμεις τους, με τον ισχυρό αντιμνημονιακό τους λόγο να μην φαίνεται πλέον αρκετός για να πείσει σε βαθμό τέτοιο που θα του επιτρέψει την είσοδο του στη Βουλή με αυξημένα ποσοστά.

Όσο δεν για την πρωτοεμφανιζόμενη Λαϊκή Ενότητα του Παναγιώτη Λαφαζάνη, η υπεράσπιση του πολιτικού αντιλόγου στις ενέργειες του Αλ. Τσίπρα και η αποχωρήσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που πυροδότησε, δεν κρίνονται αρκετές για να πείσουν μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων, πέραν της αριστερής βάσης που συνηγόρησε στην πολιτική ρήξης που υιοθέτησε.