Παραγωγή χρυσού σε Χαλκιδική και Θράκη: Επιχειρήματα και ενστάσεις υπέρ ή κατά της επένδυσης

Συνέντευξη τύπου στην Αθήνα από τις εταιρείες Ελληνικός Χρυσός & Χρυσωρυχεία Θράκης. Τι ειπώθηκε για τις επενδύσεις στην Βόρειο Ελλάδα αναφορικά με τους κινδύνους στο περιβάλλον και την ζωή των κατοίκων, τα οφέλη από τις θέσεις εργασίας και την τόνωση της ρευστότητας. Ποια τα επιχειρήματα των εκπρόσωπων των εταιρειών απέναντι στις ενστάσεις των τοπικών φορέων και κατοίκων των γύρω περιοχών αλλά και πολλών άλλων πολιτών μιας και οι κινητοποιήσεις κατά των επενδύσεων έχουν λάβει περίπου πανελλαδικό χαρακτήρα

Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)

Την δική τους εκδοχή για τις επενδύσεις στην Χαλκιδική των εταιρειών Ελληνικός Χρυσός και Χρυσωρυχεία Θράκης έδωσαν τα διοικητικά στελέχη τους κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου στα ΜΜΕ στα Αθήνα, την Τρίτη 19/3/2013. Στην συνάντηση με τους δημοσιογράφους, τα στελέχη ανέλυσαν τα οφέλη από τις εν λόγω επενδύσεις για την ελληνική οικονομία, απαντώντας στις ερωτήσεις για τα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, τα κόστη της επένδυσης, τις δεσμεύσεις και τις συμφωνίες, τις μελέτες που έχουν γίνει, αλλά και σε ότι αφορά τις αιτιάσεις και ενστάσεις των πολιτών. Οι επενδύσεις αυτές απασχολούν για πολύ καιρό την επικαιρότητα, καθώς οι διαμαρτυρίες των κατοίκων των γύρω περιοχών, που σύμφωνα με τις εταιρείες είναι «μειοψηφία», αλλά και οι βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία δείχνουν ότι το θέμα είναι αρκούντως σοβαρό, που δεν επιλύεται φυσικά με την όποια αστυνομική καταστολή. Οι παριστάμενοι εκπρόσωποι των ΜΜΕ έθεσαν επί τάπητος τα σοβαρά θέματα που σχετίζονται με τις επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον αλλά και την ζωή των κατοίκων γύρω από τις επίμαχες επενδυτικές περιοχές. Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι τα στελέχη των εταιρειών απαντώντας στις σχετικές ερωτήσεις, κατέληγαν συνήθως με το χαρακτηριστικό «αν είναι να ματαιωθούν οι επενδύσεις, αυτό τουλάχιστον να γίνει γνωστό κάποια στιγμή και να παρθούν οι τελικές αποφάσεις για να ξέρει τι θα κάνει και η εταιρεία». Με λίγα λόγια, «υπάρχουν και αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια», κοινώς υπάρχουν και αλλού αποθέματα χρυσού, όπου η Eldorado Gold θα μπορούσε να επενδύσει. Οι συνολικές επενδύσεις της εταιρείας στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσαν οι εταιρείες, αναμένεται να ξεπεράσουν τα 1 δις δολάρια τα προσεχή πέντε χρόνια, οδηγώντας σε αύξηση των εξαγωγών της χώρας κατά 1 δις δολ. ετησίως, από την παραγωγή χρυσού, χαλκού, μολύβδου, ψευδαργύρου και αργυρού στα μεταλλεία Χαλκιδικής και Θράκης. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, θα μπουν στα ταμεία του ελληνικού κράτους περίπου 1,6 δις. ευρώ από άμεσους φόρους τα επόμενα είκοσι χρόνια, ενώ θα αυξηθεί η ρευστότητα στην Βόρεια Ελλάδα κατά 800 χιλ. ευρώ ημερησίως. Για το έργο Χρυσού στην Θράκη, ο γενικός Διευθυντής των Χρυσωρυχείων Θράκης, Γιώργος Μαρκόπουλος, τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι πρόκειται για μια πολύ σημαντική παραγωγική επένδυση στην Θράκη, με ιδιαίτερη συνεισφορά στην οικονομία της περιοχής αλλά και την εθνική οικονομία. Ο Διευθύνων σύμβουλος της Εταιρείας Ελληνικός Χρυσός, Πέτρος Στρατουδάκης, δήλωσε από την πλευρά του, ότι η επένδυση ωφελεί σημαντικά την τοπική κοινωνία και είναι συμβατή με όλους τους τοπικούς παραγωγικούς τομείς. Οι αντιδράσεις όμως για τις εν λόγω επενδύσεις συνεχίζονται. Και πολλοί είναι αυτοί που εκφράζουν με τις απόψεις τους μεγάλες επιφυλάξεις και ενστάσεις, προειδοποιώντας παράλληλα για άμεσους κινδύνους στο περιβάλλον. Οι εκπρόσωποι των εταιρειών απαντώντας σε σχετική ερώτηση για την άποψη του ΑΠΘ αλλά και άλλων επίσημων φορέων σχετικά με την επένδυση, απάντησαν λέγοντας ότι «οι μελέτες είναι αυτές που χρήζουν προσοχής και όχι οι εκπεφρασμένες απόψεις». Θεωρώντας ότι έχουν με το μέρος τους τις τοπικές κοινωνίες που είναι θετικές για το έργο, υποστήριξαν ότι η χώρα μας είναι η μόνη που δεν έχει εκμεταλλευτεί μέχρι τώρα τα αποθέματα χρυσού και δεν θα έπρεπε να είναι η μόνη στον κόσμο χωρίς την αξιοποίησή τους. Το ερώτημα βέβαια, που έθεσαν και πολλοί συνάδελφοι από τα αθηναϊκά ΜΜΕ, είναι ποιο θα είναι το κόστος στην ζωή των κατοίκων από την εκμετάλλευση των μεταλλευτικών αποθεμάτων αλλά και κατά πόσο θα υπάρξει μη αναστρέψιμη περιβαλλοντική καταστροφή, κάτι που απαντήθηκε με το επιχείρημα της «αποκατάστασης» των περιοχών. Οι εκπρόσωποι των εταιρειών δήλωσαν απερίφραστα ότι αναφορικά με την ποσότητα και ποιότητα του νερού, αυτή θα παραμείνει αναλλοίωτη, επικαλούμενοι μάλιστα μελέτες του Ινστιτούτου Γεωλογικών και μεταλλευτικών Ερευνών. Ένα άλλο θέμα που προέβαλλαν οι εκπρόσωποι των εταιρειών αφορούσε την εξασφάλιση θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, αυτές θα φθάσουν μέχρι και τις 5 χιλ., άμεσες και έμμεσες. Μέσα σε ένα χρόνο, η εταιρεία τριπλασίασε το άμεσο εργατοτεχνικό δυναμικό της από 400 σε 1200 υπαλλήλους. Αυτό είναι προφανώς ένα ακόμη δέλεαρ που προβάλλεται δεόντως από την Eldorado Gold. Οι κάτοικοι όμως των περιοχών, και ειδικά ως τώρα στην Χαλκιδική, έχουν αντίθετη άποψη. Ο κος Στρατουδάκης θεωρεί ότι «πρέπει να υπάρξουν διαφωνίες αλλά με προτάσεις». Αναφορικά με τις διαμαρτυρίες, μάλιστα, υποστήριξε ότι «εδώ και 15 χρόνια βλέπει κανείς τα ίδια πρόσωπα στις κινητοποιήσεις», κάνοντας λόγο παράλληλα για «μικροπολιτικά συμφέροντα», «τοπικές διαχειρίσεις», «υπερβολές» και «κινδυνολογία». Ποια είναι όμως αυτά τα συμφέροντα και από ποιους εκπορεύονται, δεν κατονομάστηκε. Το δε επιχείρημα περί «ίδιων προσώπων» που διαμαρτύρονται, μάλλον δεν έπεισε. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, σύμφωνα πάντα με τον κο Στρατουδάκη, τα συνολικά οφέλη στις Σκουριές θα ανέλθουν συνολικά στα 11.δις δολάρια, σε χρυσό (55%), άργυρο, μόλυβδο και ψευδάργυρο. Ξεκαθάρισε επίσης ότι κατά την διάρκεια της εξόρυξης στην Χαλκιδική δεν θα χρειαστεί η χρήση κυανίου, ενώ μάλλον αυτό θα γίνει στο Πέραμα Θράκης. Πάντως, εις ότι αφορά την χρήση κυανίου έγινε σαφές ότι στο 95% των εκμεταλλεύσεων παγκοσμίως χρησιμοποιείται κυάνιο. Για την Θράκη, έγινε λόγος για 1 εκ. ουγκιές και 1,5 δις δολάρια. Να σημειώσουμε, τέλος, ότι για την Χαλκιδική και συγκεκριμένα για το θέμα των δασών, ειπώθηκε ότι η εταιρεία θα περιορίσει την επέμβασή της στην απολύτως αναγκαία δασική έκταση των 1.800 στρεμμάτων για το έργο των Σκουριών, που καταλαμβάνει συνολικά το 0,09% της συνολικής δασοκάλυψης της Χαλκιδικής και το 0,24% της αντίστοιχης του Δήμου Αριστοτέλη. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, στην Βόρεια Ελλάδα υπάρχουν περίπου 450 τόνοι βεβαιωμένων κοιτασμάτων χρυσού. Στην συνέντευξη τύπου στην Αθήνα, οι εκπρόσωποι των εταιρειών Ελληνικός Χρυσός και Χρυσωρυχεία Θράκης, προσπάθησαν να διαλύσουν με ποικίλα επιχειρήματα τις φήμες για τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ζωή των κατοίκων από τις προαναφερόμενες επενδύσεις. Οι αντιδράσεις όμως λαμβάνουν πλέον πανελλαδικό χαρακτήρα. Αυτό το έχουν αντιληφθεί ήδη στην Eldorado και οι απειλές για αποχώρηση και ακύρωση της επένδυσης δίνουν και παίρνουν. Στις συγκεκριμένες επενδύσεις, σε Χαλκιδική και Θράκη, και ειδικά μέχρι τώρα στις Σκουριές, οι αντιδράσεις έχουν λάβει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Υπάρχει βέβαια και η άλλη πλευρά που διακηρύττει σε όλους τους τόνους ότι η επένδυση θα ωφελήσει τις τοπικές κοινωνίες, κάτι που τόνισαν χαρακτηριστικά οι εκπρόσωποι των εταιρειών. Απομένει να δούμε ποια θα είναι η κατάληξη της όλης ιστορίας. Αν τελικά τα προβαλλόμενα οφέλη υπερισχύσουν των αντιδράσεων. Και φυσικά αν το επιχείρημα περί περιβαλλοντικής αποκατάστασης θα λύσει το πρόβλημα. Πάνω απ΄όλα όμως αν τηρηθούν στην πράξη οι όροι των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τις εν λόγω επενδύσεις, που ενδιαφέρει πρώτιστα τους κατοίκους των γύρω περιοχών. Και αυτό φυσικά πέρα από κάθε αστυνομική καταστολή για την βίαια επιβολή της επένδυσης που περιπλέκει τα πράγματα.