“Διχάζει” το φράγμα

Αντικρουόμενα είναι τα επιχειρήματα της ΠΕΚΙΝ (Περιβαλλοντική Κίνηση Νάξου) και του δημάρχου, Μανόλη Μαργαρίτη σχετικά με την κατασκευή φράγματος στην περιοχή Τσικαλαριό της Νάξου.

Η Περιβαλλοντική Κίνηση δεν είναι η πρώτη φορά που φανερώνει την αντίδρασή της όσον αφορά στην κατασκευή ενός σημαντικού έργου στο νησί, υποστηρίζοντας κάθετα, πως το φράγμα πρόκειται να επηρεάσει δυσμενώς και ποικιλοτρόπως το περιβάλλον. Στον αντίποδα των ανωτέρω, ο κ. Μαργαρίτης εκφράζει κατηγορηματικά την πεποίθηση ότι το φράγμα, θα αποδειχθεί “σωτήριο έργο” για το νησί συνολικά.

Μισές δουλειές και... “βορά σε ιδιωτικά συμφέροντα”

Στη βασική επιχειρηματολογία της ΠΕΚΙΝ, περιλαμβάνεται η άποψη ότι το εν λόγω φράγμα, πρόκειται αφού κατασκευαστεί να δοθεί “τροφή” σε ιδιωτικά συμφέροντα. Αναλύοντας τη συγκεκριμένη θέση, τα μέλη της Κίνησης υποστηρίζουν πως, “Το φράγμα πρόκειται να κατασκευαστεί νοτιοανατολικά του οικισμού της Κάτω Ποταμιάς, θα έχει ύψος 46m, εκμεταλλεύσιμη ποσότητα ύδατος 2.850.000κ.μ. και έχει σχεδιαστεί κυρίως για την άρδευση της περιοχής του Λιβαδιού μέσα από ένα σκανδαλωδώς δαπανηρό δίκτυο μεταφοράς νερού”, προσθέτοντας ότι η κατασκευή του, “απαιτεί περίπου 9 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κόστος των δικτύων ανέρχεται σε 27 εκατομμύρια ευρώ τουλάχιστον”. Όπως συμπληρώνουν στη συνέχεια, ο προβληματισμός εγείρεται σχετικά με τη σκέψη ότι “Στην παρούσα φάση έχουν βρεθεί χρήματα μόνο για την κατασκευή του φράγματος χωρίς τα δίκτυα μεταφοράς νερού. Δηλαδή, στην καλύτερη περίπτωση θα φτιάξουν το φράγμα χωρίς την εγκατάσταση των δικτύων μεταφοράς νερού, ενώ θα ανακόψουν τη ροή των υδάτων που σήμερα αξιοποιούν οι αγρότες των περιοχών για να ποτίζουν τις καλλιέργειές τους”. Άρα, “πώς θα αρδεύουν οι αγρότες τα κτήματά τους αφού δεν προβλέπεται να κατασκευαστούν τα δίκτυα μεταφοράς νερού;”.

Συμπληρώνοντας μάλιστα τα προαναφερθέντα, εξηγούν ότι με δεδομένο το γεγονός ότι, “Έχει βγει στο σφυρί ο δημόσιος πλούτος και ξεπουλιέται στις εταιρείες”, ποιος διασφαλίζει ότι το συγκεκριμένο φράγμα αν και εφόσον ολοκληρωθεί, δε “θα γίνει ένα ακόμα από τα πλουσιοπάροχα δώρα που συνηθίζει να δίνει το κράτος στους κερδοσκόπους επιχειρηματίες”. Όσον αφορά στο κόστος, αναφέρουν δε, ότι ο εργολάβος θα “εκτελέσει” το έργο με 7 εκατομμύρια ευρώ σχεδόν, παρά το γεγονός ότι αρχικά είχαν προβλεφθεί 9 εκατομμύρια. “Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να ξεκινήσουν να φτιάχνουν το φράγμα και να μην το ολοκληρώσουν ποτέ, αφήνοντας πίσω ένα τοπίο κατεστραμμένο” υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά.

Πολυπρόσωπη η καταστροφή

Έντονος ωστόσο είναι ο προβληματισμός τους, που αφορά στη θέση που θα πάρει το εργοτάξιο, αφού όπως φαίνεται να υποστηρίζουν, θα υπάρξουν καταστροφές περιβαλλοντικές, ενδεχομένως όμως και πολιτιστικού χαρακτήρα . Σε σχετική ανακοίνωση, σημείωσαν ότι είχαν συνάντηση πρόσφατα με κατοίκους της περιοχής και “Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι τα νερά των χειμάρρων, τα οποία είναι μολυσμένα από τα απόβλητα των ελαιοτριβείων καθώς και από τα λύματα του βιολογικού καθαρισμού του Τσικαλαριού, είναι απολύτως ακατάλληλα για οποιαδήποτε χρήση, είτε αρδευτική είτε ακόμα και ύδρευσης όπως αναφέρεται στη μελέτη”, υποστηρίζουν, προσθέτοντας παρακάτω ότι, “Είναι πραγματικά κρίμα να καταστραφεί αυτός ο υπέροχος τόπος στην Κάτω Ποταμιά, κατάφυτος σήμερα από πλούσια βλάστηση, με διαδρομές οικολογικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος”. Η κριτική τους επεκτείνεται ακόμη και σε άλλο επίπεδο. “Θέλουν να εγκαταστήσουν το εργοτάξιο πολύ κοντά στην εκκλησία του Άγιου Μάμα θέτοντας σε κίνδυνο το πολιτιστικό αυτό μνημείο”, καταγράφουν μεταξύ άλλων, διατυπώνοντας επιπρόσθετα πως, “Κανένας επίσημος φορέας του νησιού δεν θεώρησε αναγκαίο να ενημερώσει τους κατοίκους της περιοχής για το έργο σε μια ένδειξη απόλυτης απαξίωσης και αδιαφορίας για την τοπική κοινωνία. Αντί για αυτό, μόλις πριν από λίγες βδομάδες ορισμένοι κάτοικοι της Κάτω Ποταμιάς βρήκαν πασσάλους μέσα στα κτήματά τους, ακόμη και δίπλα σε παράθυρα έξω από τα σπίτια τους, αφού ο εργολάβος θα κατασκευάσει τους δρόμους του εργοταξίου του φράγματος μέσα στα κτήματα”.

Προβλήματα στην αγροτική παραγωγή

Γενικό συμπέρασμα των μελών της ΠΕΚΙΝ αποτελεί η θέση πως το συγκεκριμένο έργο αξιολογείται αρνητικά καθώς δε θα προσφέρει καμία λύση στην περιοχή αλλά και στο νησί στο ζήτημα της διαχείρισης του νερού. “Το φράγμα του Τσικαλαριού, όπως έχει σχεδιαστεί θα έχει τελικά αρνητικές συνέπειες για την αγροτική παραγωγή, τη διαχείριση του νερού ως δημόσιου αγαθού, το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Και φυσικά, κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ένα έργο από μόνο του μπορεί να λύσει δια παντός το ζήτημα του νερού. Όσο επιβάλλεται από το σύστημα το μοντέλο της εντατικοποιημένης γεωργίας που συνεπάγεται υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, αλλά και υποβάθμισής τους με φυτοφάρμακα, λιπάσματα, αντιβιοτικά και μεταλλαγμένα, η κατασπατάληση του νερού είναι δεδομένη”, τονίζουν ειδικότερα, επισημαίνοντας τέλος, ότι την προσοχή των αρμοδίων πρέπει να απασχολήσει “η κατασκευή αμφίβολων φαραωνικών υποδομών”.

Απαραίτητο έργο

Εκ διαμέτρου αντίθετη παρουσιάζεται η άποψη του δημάρχου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Μανόλη Μαργαρίτη ως προς την κατασκευή του φράγματος. Συγκεκριμένα, ο ίδιος υποστηρίζει πως, “Η Νάξος είναι ένα νησί κατά κύριο λόγο γεωργικό. Είναι πολύ αναπτυγμένος ο πρωτογενής τομέας. Ένα τέτοιο έργο για το νησί μας, που θα συλλέξει επί της ουσίας όλο το νερό που πηγαίνει χαμένο, θα βοηθήσει να σταματήσουν να γίνονται γεωτρήσεις, θα προστατεύσει το υπέδαφος, θα σώσει τη γεωργία και όλο το νησί”, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι, “Γενικά θα είναι σωτήριο για το περιβάλλον” και σχολιάζοντας ότι, “Άνθρωποι οι οποίοι θέλουν να σώσουν το περιβάλλον, θα έπρεπε να το στηρίζουν”.

Αντιδρούσαν και σε παρόμοια έργα;

Ακολούθως, απαντώντας σε επιμέρους ζητήματα, ο κ. Μαργαρίτης αφού επανέλαβε ότι, “Το φράγμα του Τσικαλαριού είναι ένα έργο το οποίο πρόκειται να σώσει το υπέδαφος της Νάξου και να βοηθήσει τη γεωργία”, στη συνέχεια παραχώρησε τη θέση του σχετικά με τη μείωση των χρημάτων που θα δαπανηθούν για την ολοκλήρωση του έργου. “Το έργο θα ολοκληρωθεί κανονικά. Τα χρήματα επαρκούν”, σχολίασε λακωνικά, συμπληρώνοντας πως, “Δε θα υπάρξει κανένα πρόβλημα” αλλά “Η ΠΕΚΙΝ ψάχνει να βρει κάτι να πει και να σαμποτάρει κάθε έργο που γίνεται στο νησί μας”.

Απαντώντας και στο επιχείρημα περί πιθανής καταστροφής πολιτιστικού μνημείου, ο κ. Μαργαρίτης, ανέφερε: “Πάντοτε υπάρχουν οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις για τα μνημεία αλλά και το περιβάλλον. Δε θα δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα”. Κλείνοντας τις δηλώσεις του, ο δήμαρχος απάντησε συνολικά στην ΠΕΚΙΝ, μέσω μίας ερώτησης. “Όλοι αυτοί οι άνθρωποι ήταν ενάντιοι κάποτε και σε όλα αυτά τα φράγματα που έκανε με εθελοντικές ομάδες ο Μανώλης Γλέζος; Παρά το γεγονός ότι αποδείχθηκαν σωτήρια για το περιβάλλον; Αυτό το φράγμα είναι ακριβώς το ίδιο έργο αλλά μεγαλύτερου μεγέθους. Και αυτό το έργο θα ωφελήσει το νησί” κατέληξε ο ίδιος.