Το πρωτοποριακό έργο της πλωτής αφαλάτωσης της Ηρακλειάς

Σαπίζει από αδιαφορία

Ένα έργο που θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο, έχει εγκαταλειφθεί στο έλεος του αντί της αποτελεσματικής αξιοποίησης του, με το κράτος να αδιαφορεί για τα εκατομμύρια ευρώ που δαπανήθηκαν για την κατασκευή του.

Θύμα της οικονομικής κρίσης ή βορά στα συμφέροντα των ιδιωτών, αφήνεται και σαπίζει η πλωτή αφαλάτωση της Ηρακλειάς, παρά τα τεράστια προβλήματα λειψυδρίας που αντιμετωπίζει το νησί.

Με κροκοδείλια δάκρυα οι κρατικοί αξιωματούχοι μιλούν για την ταλαιπωρία των κατοίκων από την έλλειψη νερού, αλλά και για το υψηλό κόστος μεταφοράς του, που επιβαρύνει σημαντικά το ελληνικό δημόσιο, ιδίως σε περιόδους οικονομικής κρίσης, σε μια προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των υδάτινων πόρων, ξεχνώντας όμως να αναφερθούν στην πρωτοποριακή, ελληνικής τεχνολογίας μονάδα αφαλάτωσης που είναι εγκατεστημένη στο νησί και μένει ανεκμετάλλευτη.

Η αδιαφορία, η ανεπάρκεια και ανικανότητα των κρατικών φορέων αφήνουν παροπλισμένο ένα σημαντικό έργο, αναγκάζοντας την επιστημονική ομάδα που το κατασκεύασε να σχεδιάζει τη μεταφορά του σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής και του Περσικού Κόλπου.

Συντονιστής το Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Η πλωτή μονάδα αφαλάτωσης, με το όνομα “Υδριάδα” που βρίσκεται σε ασφαλή απόσταση από την Ηρακλειά και συγκεκριμένα στον όρμο του Αγίου Γεωργίου, τοποθετήθηκε το καλοκαίρι του 2007 και αποτέλεσε την πρώτη παγκοσμίως αυτόματη πλωτή ανεμογεννήτρια – ελληνικής προέλευσης -, η οποία σε συνδυασμό με την ύπαρξη φωτοβολταϊκών λειτουργεί ως μονάδα αφαλάτωσης. Για την κατασκευή της, το συντονισμό είχε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και ιδιαίτερα ο επικεφαλής και καθηγητής του τμήματος Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών, Νικήτας Νικητάκος ενώ συνεργάστηκαν φορείς τόσο από τον ιδιωτικό, όσο και από το δημόσιο τομέα, οι οποίοι διέθεσαν επιστήμονες και εξειδικευμένους τεχνικούς με πολυετή εμπειρία.

Ένα πρωτοποριακό έργο 2,8 εκατ. ευρώ

Αναλυτικότερα, το έργο συμπεριελάμβανε την κατασκευή και πιλοτική λειτουργία της πρώτης αυτής μονάδας και είχε ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα του υπουργείου Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του Συντονισμένου Προγράμματος Φυσικό Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη. Συγχρηματοδοτήθηκε από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους ενώ σημαντική υπήρξε η συμβολή ιδιωτών. Πρόκειται για ένα έργο που άγγιξε τα 2,8 εκατομμύρια ευρώ.

Η μονάδα έχει τη δυνατότητα παραγωγής 70 κυβικών νερού την ημέρα, κάτι που σημαίνει πως είναι μονάδα που διατηρεί τη δυνατότητα να καλύπτει τις ανάγκες λειψυδρίας για σχεδόν τριακόσια άτομα. Επισημαίνεται ότι στην Ηρακλειά μόνιμα κατοικούν 151 άνθρωποι ενώ τους θερινούς μήνες αυξάνεται ο αριθμός λόγω των επισκεπτών.

Σημαντικό είναι το γεγονός πως για την απόδοση των 70 κυβικών ημερησίως, δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί κάποιας μορφής χημική επεξεργασία, η οποία θα αύξανε το κόστος συντήρησης. Με αυτόν τον τρόπο και λόγω του ότι είναι αγκυροβολημένη βαθιά, δεν προκαλεί καμία απολύτως μόλυνση στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Επίσης, πρόκειται για μία αυτόνομη ενεργειακά μονάδα, που δεν είναι απαραίτητη η σύνδεσή της με το δίκτυο της ΔΕΗ, διαθέτει σύστημα αυτόματου ελέγχου και υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης της μέσω τηλεχειρισμού, καθώς και της παρακολούθησης της ποιότητας του παρερχομένου ύδατος.

Υποψήφιο έργο για βραβείο

Αξίζει να σημειωθεί πως, το σημαντικό ελληνικό επίτευγμα είχε υποβληθεί και ως υποψήφιο για βράβευση στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού θεσμού Regio Stars, στον οποίο ξεχωρίζουν τα καινοτόμα έργα που συμβάλλουν στη περιφερειακή ανάπτυξη. Γι’ αυτή την πρόταση είχε συνηγορήσει το γεγονός πως αφορά σε μία πλωτή εξέδρα, που μετακινείται χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και δύναται να λύνει άμεσα τα ζητήματα σοβαρής έλλειψης νερού που αντιμετωπίζουν κυρίως τα μικρά νησιά. Η μονάδα κατασκευάστηκε στο ναυπηγείο της Ελευσίνας και πέραν αυτού καθ’ εαυτού του έργου, αποδείχθηκε και το εύρος δραστηριοτήτων των ναυπηγείων, αποτελώντας παράδειγμα για το ναυπηγείο του Νεωρίου.

“Το κράτος δεν χρηματοδοτεί”

Για το ζήτημα μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” ο πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας Ηρακλειάς, Άγγελος Κωβαίος, ο οποίος επέρριψε τις ευθύνες στην κρατική αδιαφορία, λέγοντας ότι “Δεν είμαστε υπεύθυνοι εμείς αλλά το κράτος γιατί δεν χρηματοδοτεί προκειμένου να συντηρηθεί η μονάδα”. Επεσήμανε δε πως το νησί εφοδιάζεται με νερό με τα καραβάκια, κάτι που όμως αποδεικνύεται χρονοβόρο και αναποτελεσματικό. “Η Ηρακλειά έχει νερό μόνο όταν ταξιδεύουν τα καραβάκια” τόνισε, δηλώνοντας κατηγορηματικά πως, “δεν καλύπτονται όμως οι ανάγκες”. Όπως ανέφερε στη συνέχεια, η πλωτή εξέδρα, “βρίσκεται στον όρμο επτά χρόνια και αρχικά λειτουργούσε πιλοτικά για τα πρώτα δύο χρόνια. Όταν επρόκειτο όμως να μας δώσει νερό, σταμάτησε η λειτουργία του”.

Σε σχετική ερώτηση, αν ως δημοτική αρχή αναζήτησαν τους λόγους και προέβησαν σε κάποιες ενέργειες προκειμένου να λειτουργήσει και να μην αφεθεί στο έλεός του αυτό το τόσο σημαντικό έργο, ο κ. Κωβαίος, σημείωσε, “Έχω κάνει συνάντηση στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας όχι σαν πρόεδρος της Ηρακλειάς αλλά ως μέλος της ΟΣΥΜΙΚ (Ομοσπονδία Συλλόγων Μικρών Κυκλαδονήσων). Πριν ενάμιση χρόνο είχαμε επισκεφθεί τον υπουργό και δεν γνώριζαν στελέχη του υπουργείου ούτε την ύπαρξη της “Υδριάδας”, υποστήριξε χαρακτηριστικά, λέγοντας τέλος πως σε ανάλογη ενημέρωση που είχε ο ίδιος πριν δύο ημέρες από μέλος της ομάδας κατασκευής, αναφέρθηκε πως η βασική αιτία είναι πως “δεν υπάρχει η δαπάνη για τη συντήρηση της μονάδας”.