Πολυεπίπεδη και διεθνής ανάδειξη ιστορίας και πολιτισμού

Προσωπική επιλογή των στελεχών του πανεπιστημίου του Cambridge αποτέλεσε το νησί της Σίφνου, προκειμένου να συμμετέχει στην κινηματογράφηση σχετικού ντοκιμαντέρ, με στόχο την ανάδειξη της ιστορίας, της φυσικής ομορφιάς και του ιδιαίτερου νησιωτικού χαρακτήρα του.

Ομόφωνα ενέκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σίφνου, το αίτημα της Δρ. Α. Χριστοφιλοπούλου, Επιμελήτριας Ελληνικών Κυπριακών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων του Μουσείου Fitzwilliam από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και του του Δρ. Δημήτριου Μπούρα, Ανθρωπολόγου και κινηματογραφιστή, αναφορικά με την παραχώρηση της αιγίδας του Δήμου Σίφνου, ώστε στο νησί να πραγματοποιηθούν γυρίσματα, στο πλαίσιο του ερευνητικού και εκθεσιακού πρότζεκτ «Being an Islander» (μτφ. «Όντας νησιώτης»).

Υπό την αιγίδα του Έλληνα Πρέσβη στο Ην. Βασίλειο το πρόγραμμα

Σύμφωνα με το σχετικό αίτημα της Δρ. Χριστοφιλοπούλου, το οποίο αποτέλεσε και την εισήγηση του σχετικού θέματος, στην ημερήσια διάταξη των θεμάτων της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Σίφνου, το Μουσείο Fitzwilliam έχει ξεκινήσει ένα νέο ερευνητικό και εκθεσιακό πρόγραμμα, καθώς και ένα πρόγραμμα δημόσιας συμμετοχής, με επικεφαλής τη Δρ. Α. Χριστοφιλοπούλου, Επιμελήτρια Ελληνικών, Κυπριακών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων στο Μουσείο Fitzwilliam του Πανεπιστημίου του Cambridge. Το όλο πρόγραμμα διοργανώνεται με την υποστήριξη μίας ομάδας προσκεκλημένων ειδικών από ευρωπαϊκά και αμερικανικά ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια. Η ομάδα εργασίας στο Cambridge απαρτίζεται από επιμελητές, συντηρητές αρχαιοτήτων, εκπαιδευτικούς και  ειδικούς  ψηφιακής τεχνολογίας, αλλά και από σύγχρονους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.

Στην Ελλάδα, η ερευνητική ομάδα επίσης αποτελείται από τον Δρ. Δημήτριο Μπούρα, ερευνητή κοινωνικό ανθρωπολόγο, δημοσιογράφο και παραγωγό ντοκιμαντέρ. Το ερευνητικό κομμάτι του πρότζεκτ ξεκίνησε το 2019 και θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2023, ενώ θα ακολουθήσει και έκθεση, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Fitzwilliam του Πανεπιστημίου του Cambridge από το Μάρτιο του 2023 έως τον Ιούνιο του 2023.

Το πρότζεκτ και η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Πρέσβη της Ελλάδας στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και του Ύπατου Αρμοστή της Κύπρου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μέσα σε τέσσερα χρόνια το πρόγραμμα θα δημιουργήσει καινούρια έρευνα πάνω στο θέμα της νησιωτικότητας και της νησιωτικής ταυτότητας καθώς και μια πρωτοποριακή έκθεση με ποικίλο δημόσιο πρόγραμμα.

Το ντοκιμαντέρ

Η πολύπλευρη ερμηνευτική προσέγγιση του πρότζεκτ εξυπηρετεί διαφορετικά ακροατήρια, όπως τονίζεται από τους δύο επιστήμονες που συνυπογράφουν το αίτημα προς το Δήμο Σίφνου.

Το δημόσιο πρόγραμμά που συνοδεύει την έκθεση, περιλαμβάνει δραστηριότητες, εγκαταστάσεις σύγχρονης τέχνης, εργαστήρια και διαλέξεις, ένα επιστημονικό συνέδριο στα τέλη του 2022, καθώς και εκδηλώσεις στο Λονδίνο, την Αθήνα και τη Λευκωσία ενισχύοντας τον ευεργετικό αντίκτυπο της έκθεσης στην ελληνική διασπορά και το κοινό του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ελλάδας και της Κύπρου.

Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, θα δημιουργηθεί επίσης ένα ντοκιμαντέρ, το οποίο θα επικεντρώνεται γύρω από το θέμα της νησιωτικότητας, τον ελληνικό νησιωτικό πολιτισμό και την αρχιτεκτονική, τέχνη, τη ναυτιλία και το εμπόριο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, καθώς και την εξέλιξη και της ιδιοσυγκρασίας της γλώσσας και των διαλέκτων στο Αιγαίο.

Πιο συγκεκριμένα το ντοκιμαντέρ θα συμπεριλάβει τα παρακάτω θέματα:

1) Μια επισκόπηση της εξέλιξης των νησιωτικών κοινωνιών του Αιγαίου από την πρώιμη εποχή του Χαλκού μέχρι και τη ύστερη Ρωμαϊκή εποχή. Το κομμάτι αυτό θα αποτελέσει την εισαγωγή του ντοκιμαντέρ.

2) Το κύριο μέρος του ντοκιμαντέρ, το οποίο θα εξετάσει το θέμα της νησιωτικότητας, τον ελληνικό νησιωτικό πολιτισμό και την αρχιτεκτονική, τέχνη, τη ναυτιλία και το εμπόριο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Οι συντελεστές έχουν προτείνει το κυρίως κομμάτι του ντοκιμαντέρ να γυριστεί στη Σίφνο. Το νησί της Σίφνου έχει επιλεγεί από την διευθυντήρια  του ερευνητικού προγράμματος και τον Δρ. Μπούρα, ως ιδανική τοποθεσία για την ανάπτυξη των σκοπών του προγράμματος. Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθεί κινηματογράφηση σε συμβολικούς αρχαιολογικούς χώρους, όπως ενδεικτικά η Ακρόπολη του Αγίου Ανδρέα, τα μεταλλεία του Άγιου Σώστη, η Βορεινή, Κάψαλος ή Ξερόξυλο.

3) Το ντοκιμαντέρ θα παραχθεί στο όνομα του πανεπιστήμιου του Cambridge και θα πληρωθεί από το πανεπιστήμιο του Cambridge, έχοντας προηγουμένως διασφαλίσει  χορηγίες από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Ίδρυμα Αναστάσιος Λεβέντης.

Οι συντελεστές επισημαίνουν, πως υπάρχει η αισιοδοξία, το ντοκιμαντέρ να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη το 2021 και στην συνέχεια να ακολουθήσουν προβολές του στην Αγγλία, την Ελλάδα αλλά και την Κύπρο.

«Πιστεύουμε πως οι προβολές αυτές θα βοηθήσουν πολύ στη προώθηση της ιστορίας, αλλά και της φυσικής ομορφιάς, του ιδιαίτερου νησιωτικού χαρακτήρα και εν τέλει του τουρισμού του νησιού της Σίφνου», τονίζουν στο σχετικό αίτημά τους προς το Δήμο.

Στο αίτημα διευκρινίζεται επίσης, πως η επιστημονική και κινηματογραφική ομάδα θα ήθελε να υλοποιήσει το ντοκιμαντέρ αυτό υπό την αιγίδα του Δήμου Σίφνου, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ενεργός συμμετοχή της τοπικής διοίκησης και κοινωνίας, και να αναδεικνύεται ο μοναδικός νησιωτικός χαρακτήρας της Σίφνου, ενώ παράλληλα, θα βοηθήσει σημαντικά και στην αίτηση για κινηματογράφηση αρχαιολογικών χώρων από το Υπουργείο πολιτισμού.

Η έκθεση

Με τίτλο «Being an Islander: Art and Identity of the large Mediterranean islands» θα πραγματοποιηθεί η μεγάλη έκθεση από τις 14 Μαρτίου 2023 έως τις 14 Ιουνίου 2023 στο Cambridge. 

Η έκθεση θα συμπεριλάβει 200 αντικείμενα που χρονολογούνται από το 3000 π.Χ. έως το 200 μΧ, τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν ποτέ πριν παρουσιαστεί σε διεθνή έκθεση. Η έκθεση θα αποτελέσει μια πλατφόρμα για τη συζήτηση της πολιτιστικής εξέλιξης και της πολιτιστικής ταυτότητας στα νησιά της Μεσογείου, σε αντίθεση με την ηπειρωτική χώρα/ες που τα περιβάλει. Αν και το κύριο θέμα της έκθεσης είναι η πολιτιστική εξέλιξη και πολιτιστική ταυτότητα των μεγάλων νησιών στην αρχαιότητα, η συζήτησή της προεκτείνεται και στο θέμα της σύγχρονης ταυτότητας νησιών όπως για παράδειγμα του συμπλέγματος της Βρετανίας και των συνθηκών του Brexit.

Η έκθεσή επιχειρείται να μεταφερθεί μετά το Μουσείο Fitzwilliam στην Ελλάδα και να παρουσιαστεί ως μέρος του προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ παράλληλα συζητείται και η δυνατότητα να ταξιδέψει σε άλλες χώρες του κόσμου (π.χ. Ιταλία).

Καμία οικονομική επιβάρυνση του Δήμου

Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις των υπηρεσιών του Δήμου Σίφνου προς τους συντελεστές του πρότζεκτ, διευκρινίστηκε, πως σε ό,τι αφορά το οικονομικό σκέλος δεν υπάρχει καμία οικονομική συμμετοχή ή επιβάρυνση καθ’ οιονδήποτε τρόπο για το Δήμο Σίφνου, καθώς η παραγωγή του ντοκιμαντέρ είναι αποκλειστικής ευθύνης και χρηματοδότησης από το Fitzwillian Museum / University of Cambridge.

Μάλιστα τονίζεται ξανά, ότι η Σίφνος έχει επιλεγεί ως τόπος κινηματογράφησης του ντοκιμαντέρ, προσωπικά από τους Δρ. Χριστοφιλοπούλου και Δρ. Μπούρα, ως μοντέλο μελέτης της ανθρωπολογικής μελέτης του Δρ. Μπούρα, με μοναδικό σκοπό και γνώμονα την προβολή της Σίφνου σε μεγάλο τμήμα πληθυσμού (επιστημονικό, κοινό εκθέσεων και συνεδρίων κλπ), πέραν αυτού των κλασικών τουριστών.