Ετοιμότητα σε καθεστώς... νησιωτικότητας

Έμφαση στον συντονισμό και την προετοιμασία των εμπλεκομένων μερών σε στιγμές κρίσης, με σκοπό την άμεση και αποτελεσματική ανταπόκρισή τους, δίνει η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και ειδικότερα, η Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας, εκπονώντας σχέδια εκτάκτων αναγκών, με σκοπό την προάσπιση των νησιωτών σε φυσικές καταστροφές, στον ιδιαίτερο γεωγραφικό χώρο των νησιών.

Τα ανωτέρω, αναλύθηκαν εκτενώς στο πλαίσιο της ενδιαφέρουσας ημερίδας με θέμα “Ετοιμότητα σε στιγμή κρίσης στα νησιά των Κυκλάδων”, η οποία κι έλαβε χώρα στη συνεδριακή αίθουσα του Επιμελητηρίου Κυκλάδων από την ΠΝΑι, το πρωί της Παρασκευής, όπου και παρέστησαν μεταξύ άλλων, εκπρόσωποι της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, της Λιμενικής και Αστυνομικής Αρχής, καθώς επίσης, εκπρόσωποι εθελοντικών ομάδων από νησιά των Κυκλάδων, αλλά και πρόσωπα που προέβησαν σε επιστημονικές ομιλίες, με βασικούς προσκεκλημένους δε, εκπροσώπους της Αμερικανικής Πρεσβείας της Αθήνας.

Πριν την κεντρική ομιλία – παρουσίαση του θέματος της ετοιμότητας της αρμόδιας Υπηρεσίας της ΠΝΑι σε περιπτώσεις έκτακτων αναγκών με έμφαση και στα σεισμικά φαινόμενα, από τον προϊστάμενο, Θανάση Δρόσο, τον λόγο πήραν η Επιτετραμμένη της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Suzanne Lawrence καθώς και η Πρόξενος, Abby Aronson, οι οποίες παρουσίασαν τον δικό τους σχεδιασμό σε ανάλογες περιπτώσεις στη χώρα μας, με σκοπό την προάσπιση κι εξυπηρέτηση των Αμερικάνων πολιτών που βρίσκονται στην Ελλάδα.

Η πραγματικότητα της νησιωτικότητας

Πέραν των ειδικών αναφορών στις οποίες προέβη ο κ. Δρόσος σχετικά με την ετοιμότητα για τα σεισμικά φαινόμενα στον γεωγραφικό χώρο των Κυκλάδων, ο ίδιος περιγράφοντας τον γενικό σχεδιασμό της αρμόδιας Υπηρεσίας έθεσε πρωτίστως το βασικό πλαίσιο μέσα στο οποίο καλείται να ανταποκριθεί το σύνολο των δυνάμεων της Πολιτικής Προστασίας, σε περίπτωση ακραίου φαινομένου.

“Η γεωγραφική ασυνέχεια χαρακτηρίζει το σύνολο της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και το πλήθος των νησιών (24 κατοικημένα νησιά στις Κυκλάδες και 19 στα Δωδεκάνησα) και αποτελεί ένα σημαντικό και ιδιαίτερο παράγοντα” ανέφερε ο ίδιος, τονίζοντας πως, στις Κυκλάδες “παρατηρούμε: α. Δυσκολία άμεσης επικοινωνίας μεταξύ των νησιών και β. Μειωμένα δρομολόγια πλοίων, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες και γενικότερα έλλειψη καθημερινής σύνδεσης του διοικητικού κέντρου (Σύρος) με τα υπόλοιπα νησιά”, γεγονός που όπως εξήγησε αυξάνει τον βαθμό δυσκολίας σε επίπεδο ανταπόκρισης.

Σύμφωνα με όσα περιέγραψε δε, “Οι ειδικές συνθήκες που δημιουργούνται, απαιτούν ιδιαίτερη πρόνοια, ιδιαίτερα στη διαχείριση των έκτακτων αναγκών, καθώς οι συνέπειες αυτών εμφανίζονται ανάγλυφα κατά την εκδήλωση ενός καταστροφικού γεγονότος, όπου η αντιμετώπισή του, επηρεάζεται στα παρακάτω σημεία: α. Στην επικοινωνία του κέντρου – έδρας με τις υπηρεσίες κάθε νησιού, β. Στο συντονισμό των υπηρεσιών των νησιών με τις κεντρικές υπηρεσίες, γ. Στην αποστολή βοήθειας από την έδρα στις περιοχές που έχουν πληγεί”.

Αρμοδιότητες Περιφέρειας Ν. Αιγαίου

Σύμφωνα με όσα εξήγησε παρακάτω, ο ρόλος της Περιφέρειας και μάλιστα οι αρμοδιότητές της είναι συγκεκριμένες στο πεδίο της Πολιτικής Προστασίας. “Στην Αυτοτελή Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας υπάγονται οι αρμοδιότητες που ασκεί η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: α. ο συντονισμός και η επίβλεψη του έργου της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση καταστροφών, εντός των ορίων της εδαφικής της περιφέρειας. β. Ο σχεδιασμός και η οργάνωση θεμάτων πρόληψης, ενημέρωσης και αντιμετώπισης των καταστροφών ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, καθώς και η διάθεση και ο συντονισμός της δράσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων σε αυτήν την κατεύθυνση και γ. Ο συντονισμός όλων των υπηρεσιών της περιφέρειας, καθώς και του δημόσιου και ιδιωτικού δυναμικού και μέσων για την εξασφάλιση της ετοιμότητας, την αντιμετώπιση των καταστροφών και την αποκατάσταση των ζημιών”. Ο κ. Δρόσος επισημαίνοντας την έλλειψη εξοπλισμού και μέσων στην ΠΝΑι, δεν παρέλειψε να δηλώσει πως η ετοιμότητα στην αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών εξασφαλίζεται και μέσω μνημονίων συνεργασίας με τρίτους.

Σχέδια έκτακτων αναγκών για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών

Ο τρόπος που παρεμβαίνει τόσο η Περιφέρεια, όσο όμως και οι άλλες απαραίτητες δυνάμεις που συμβάλλουν καταλυτικά στην αντιμετώπιση καταστροφών, προσδιορίζεται μέσα από το περιεχόμενο των σχεδίων έκτακτων αναγκών, τα οποία και καταρτίζει η ΠΝΑι. Όπως διευκρινίστηκε κατά τη διάρκεια της ημερίδας, “Η Αυτοτελής Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου έχει εκπονήσει Σχέδια Έκτακτων Αναγκών για την αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση α. Δασικών πυρκαγιών, β. Πλημμυρικών φαινομένων και γ. Σεισμικών φαινομένων (υπό έγκριση)”. Στα εν λόγω σχέδια, τονίσθηκε πως, “γίνεται η αξιολόγηση – ανάλυση κάθε κινδύνου στα εδαφικά όρια της περιφέρειας και αναλυτικά σε κάθε νησί. Δίνεται η επιστημονική – επιχειρησιακή ορολογία σε κάθε περίπτωση, καταγράφονται τα διαθέσιμα μέσα (δημόσιων και ιδιωτικών φορέων) και περιγράφονται αναλυτικά σε κάθε στάδιο οι ενέργειες των εμπλεκόμενων υπηρεσιών της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου από το στάδιο της προετοιμασίας έως το στάδιο της αποκατάστασης”.

Εξηγήθηκε μάλιστα, πως, στόχος του σχεδίου έκτακτης ανάγκης, εκτός από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω (προσδιορισμός των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και φορέων, οι ρόλοι – αρμοδιότητές τους, ανάλυση – αξιολόγηση των κινδύνων, αξιολόγηση ευπαθών περιοχών και τα στάδια των επιχειρήσεων είναι και η οριζόντια διασύνδεση μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων που συμμετέχουν στη διαχείριση μίας καταστροφής”. Όπως διευκρίνισε μεταξύ άλλων ο κ. Δρόσος, “Κατά την εκπόνηση του σχεδίου αντιμετώπισης πρέπει να ληφθεί υπόψιν ο κοινός σχεδιασμός μετά από συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και υπηρεσιών. Αποτέλεσμα του συντονισμού θα είναι η σημαντική μείωση του χρόνου ανάληψης δράσης, σε συνδυασμό με την εξάλειψη της αμφιβολίας και της σύγχυσης των ρόλων και των αρμοδιοτήτων”.

Διαδραστικός σχεδιασμός

Εν συνεχεία, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στον διαδραστικό σχεδιασμό, ο ίδιος εξήγησε πως, μία τέτοια λειτουργία του “συστήματος” της Πολιτικής Προστασίας, “επιτρέπει στα μέλη του συστήματος, να φτάνουν στην κατανόησή του και του ρόλου που μπορούν να παίξουν μέσα σε αυτό” αφού γίνεται κατανοητό παράλληλα πως, “Κανείς δεν μπορεί να σχεδιάσει άλλο φορέα, όσοι όμως επηρεάζονται από τον σχεδιασμό, πρέπει να συμμετέχουν σε αυτό”. Με φόντο τις ανάγκες που προκύπτουν στον γεωγραφικό χώρο της ΠΝΑι, επεσήμανε πως, “Πρέπει να δοθεί έμφαση σε τακτικό επίπεδο, ώστε το σύστημα να επιτρέπει στους συμμετέχοντες την ανάπτυξη μίας ολοκληρωμένης οργανωτικής δομής, που θα μπορεί να ανταποκριθεί στην πολυπλοκότητα και στις απαιτήσεις οποιουδήποτε μεγέθους συμβάντος”.

Επιπλέον, όπως αναφέρθηκε από την πλευρά του, “Ένα τέτοιο σύστημα θα πρέπει να δίνει λύσεις και στα παρακάτω θέματα που προκύπτουν από: α. Τις διαφορετικές οργανωτικές δομές, την έλλειψη αξιόπιστης πληροφορίας από τον τόπο του συμβάντος, τις ανεπαρκείς ή μη συμβατές επικοινωνίες, την έλλειψη δομής για κοινό σχεδιασμό μεταξύ των φορέων, τα ασαφή όρια αρμοδιοτήτων και τη διαφορετική ορολογία μεταξύ των φορέων”.

Πολύτιμος ο ρόλος των εθελοντών. Απαραίτητη η εκπαίδευση

Προτού κλείσει τον κύκλο της τοποθέτησής του, ο κ. Δρόσος επικεντρώθηκε και στην αναγκαιότητα οργάνωσης των εθελοντών, εκτιμώντας πως, η συμβολή τους και δη η οργανωμένη συμβολή τους είναι σημαντική. “Η δράση εθελοντών – δημοτών κατά τη διάρκεια μίας καταστροφής πρέπει να γίνεται μόνο μέσα από εκπαιδευμένες εθελοντικές ομάδες στα πρότυπα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και με βάση την ισχύουσα νομοθεσία” τόνισε χαρακτηριστικά, λέγοντας πως, “Η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου ανέλαβε πρωτοβουλία συγκρότησης ομάδων στα νησιά της Περιφέρειας”, ενέργεια που απαιτεί ακολούθως της αναγνώρισης της ομάδας από τη ΓΓΠΠ “την παροχή εξειδικευμένης εκπαίδευσης (πυροσβεστική υπηρεσία κ.α.)”.

Σύμφωνα με όσα υπογράμμισε, “Η λειτουργία εθελοντικών οργανώσεων σε κάθε νησί θα παρέχει μία άμεση και αξιόπιστη λύση στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Η συνδρομή τους, μαζί με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, θα κάνει τις διαδικασίες αντιμετώπισης, αρωγής και πρόνοιας πιο αποτελεσματικές. Η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου εκτιμώντας το έργο των εθελοντικών οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας και ευρισκόμενη σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία με αυτές, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, παρέχει εξειδικευμένο εξοπλισμό για την υποβοήθηση του έργου τους”. Κλείνοντας την ενημέρωσή του, ο κ. Δρόσος δεν παρέλειψε να δώσει αναλυτικά στοιχεία για τα νησιά, σε επίπεδο εθελοντικής παρουσίας, οργανωμένης και μη.