Ο δήμος μας και οι πολεοδομικές υποθέσεις Μυκόνου

Τον Ιανουάριο 2011, στο ξεκίνημα τότε της δημοτικής περιόδου, ο νεοσυσταθείς δήμος Σύρου-Ερμούπολης είχε να φέρει σε πέρας ένα δύσκολο καθήκον: Να ενοποιήσει υπηρεσίες από τρεις δήμους, με διαφορετικές συνήθειες, διαφορετικά οργανωτικά σχήματα, ακόμα και διαφορετικό εξοπλισμό και λογισμικό. Δεν βοηθούσε το γεγονός ότι η ενοποίηση έπρεπε να υλοποιηθεί σε περιβάλλον κρίσης και ακραίας μείωσης των πόρων. Δώδεκα χρόνια πριν, με τον «Καποδίστρια», ο δήμος Ερμούπολης είχε απορροφήσει μόλις μια κοινότητα και είχε ενισχυθεί για αυτό με πόρους, εξοπλισμό και προσλήψεις επιστημονικού προσωπικού. Ο «Καλλικράτης» εφαρμοζόταν σε μια τελείως διαφορετική εποχή, με τις ανάγκες της κοινωνίας να πολλαπλασιάζονται την ίδια στιγμή που τα έσοδα του δήμου και η δυνατότητά του να ασκήσει κοινωνική πολιτική υποχωρούσαν.

Αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά, ιδιαίτερα στον κόσμο που τα έζησε από μέσα. Εκείνο που καμιά φορά ξεχνάμε, είναι ότι ο Καλλικράτης στην πρωτεύουσα νομού δεν περιοριζόταν στην ενοποίηση δήμων. Ο Δήμος Σύρου–Ερμούπολης, έπρεπε επίσης να απορροφήσει μεγάλο αριθμό υπηρεσιών από την τότε Νομαρχία Κυκλάδων, και μάλιστα υπηρεσίες σημαντικές όπως οι Διευθύνσεις Πολεοδομίας, Πρόνοιας, Αγροτικής Ανάπτυξης και άλλες.

Ιδιαίτερα η Πολεοδομία αποτελούσε μεγάλο πονοκέφαλο. Την αμέσως -προ της ενοποίησης- περίοδο, η υπηρεσία είχε συνταραχθεί από μια τεράστια κρίση, που είχε αγγίξει ή επηρεάσει στον ένα βαθμό ή τον άλλο πολιτικά πρόσωπα, τα ίδια τα στελέχη της και φυσικά τους πολίτες που συνεργάζονταν μαζί της, ιδιοκτήτες ακινήτων, μηχανικούς και εργολάβους. Ουσιαστικά τους τελευταίους πριν την ενοποίηση μήνες η λειτουργία της Πολεοδομίας είχε παγώσει και στην πολιτική ηγεσία του Δήμου Ερμούπολης (πριν ακόμα φτάσει η 1η Ιανουαρίου και λειτουργήσει ο νέος δήμος) υπήρχε ανησυχία για το κατά πόσο θα καταφέρναμε να επαναφέρουμε στην ομαλότητα την υπηρεσία, η οποία εκτός των άλλων φαινόταν ότι θα έχανε μεγάλο μέρος του προσωπικού της.

Σε μια σειρά συσκέψεων υπό τον Δήμαρχο Γιάννη Δεκαβάλλα, καθορίστηκε τι έπρεπε να γίνει. Αποφασίσαμε να ενισχύσουμε την υπηρεσία με δέκα δημοτικά στελέχη, απολύτου εμπιστοσύνης, τα οποία θα έφερναν νέο αέρα. Παράλληλα, να αγκαλιάσουμε και να ενθαρρύνουμε τα παλιά στελέχη της πολεοδομίας που παρέμειναν σε αυτήν μετά τη διάλυση της Νομαρχίας Κυκλάδων. Ορισμένα από αυτά είχαν -μες την καταιγίδα- βρεθεί στο στόχαστρο φημών ακόμα και νομικών ενεργειών όπως το πάγωμα τραπεζικών λογαριασμών, χωρίς -κρίνοντας και εκ του αποτελέσματος- να έχει ποτέ θεμελιωθεί κάτι σε βάρος τους. Πώς καταφέρνεις να βάλεις αυτά τα στελέχη να κάνουν δουλειά αντί να συντάσσουν όλη μέρα απολογητικά υπομνήματα και να σκέφτονται με ποιον τρόπο θα προστατέψουν την υπόληψή τους;

Αποφασίσαμε επίσης να ενοποιήσουμε την Τεχνική Υπηρεσία με την Πολεοδομία, όχι μόνο για τους αυτονόητους πρακτικούς, λειτουργικούς λόγους (σε ένα τόσο μικρό δήμο δύο παρεμφερείς διευθύνσεις και καμιά δεκαριά τμήματα δεν εξυπηρετούν τίποτα άλλο από το να παράγουν τεχνητά θέσεις προϊσταμένων για καταβολή επιδομάτων...) αλλά για να υπάρξει επίσης ένα κοινό πνεύμα συναδελφικότητας και συμπληρωματικότητας στις εργασίες και τις ειδικότητες, που ούτως ή άλλως στα περισσότερα τεχνικά έργα επικαλύπτουν η μία την άλλη.

Φροντίσαμε ακόμα να βελτιώσουμε τον εργασιακό χώρο, που ως τότε, απολύτως παραμελημένος, ανέδιδε αίσθηση παρακμής και εγκατάλειψης. Όλα παίζουν το ρόλο τους -η αναβάθμιση των γραφείων ήταν ένα μήνυμα, μια ψυχολογική τόνωση στα στελέχη για τη νέα πορεία της υπηρεσίας. Κάτι άλλο που έπρεπε να επιλυθεί ήταν το γεγονός ότι τα αρχεία της υπηρεσίας βρίσκονταν διασκορπισμένα σε δύο διαφορετικά κτίρια (το ένα μάλιστα νοικιασμένο) μακριά από την υπηρεσία, με μειωμένη ασφάλεια και μηδενική λειτουργικότητα. Τα συγκεντρώσαμε με τάξη σε ένα ολόκληρο όροφο του κυρίως κτιρίου, όχι χωρίς κόπο.

Μύκονος

Ίσως το πιο σημαντικό βήμα όμως, ήταν η «απαλλαγή» της νέας πολεοδομίας Σύρου από το βάρος της Μυκόνου. Ίσως δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι αναγνώστες, ότι τον Ιανουάριο 2011 ο δήμος μας αναλάμβανε επίσης τις πολεοδομικές υποθέσεις της Μυκόνου, της Κέας και της Κύθνου, έως ότου τα τρία αυτά νησιά οργανώσουν τη δική τους πολεοδομία. Το βάρος δεν ήταν μικρό. Οι μηχανικοί μας έπρεπε να ταξιδεύουν συχνά για χορήγηση αδειών, έλεγχο καταγγελιών και όλα τα συναφή. Ειδικά η Μύκονος είχε ένα ιδιαίτερο φορτίο, καθώς πολλές από τις υποθέσεις που είχαν προκαλέσει τα προβλήματα της προηγούμενης περιόδου είχαν εκεί την προέλευσή τους. Την οικοδομική δραστηριότητα της Μυκόνου δεν μπορείς να την παρακολουθήσεις από μακριά, με φαξ, τηλέφωνο και ένα προγραμματισμένο ταξίδι το 15μερο. Χωρίς συνεχή και ισχυρή παρουσία, που ο δήμος Σύρου-Ερμούπολης πολύ δύσκολα μπορούσε να προσφέρει, οι κίνδυνοι ήταν τεράστιοι -νομίζω ο καθένας μπορεί να το καταλάβει.

Για αυτό και σε συνεννόηση με τον τότε δήμαρχο Μυκόνου και εν συνεχεία με τη δημαρχεύουσα Μυκόνου, που είχαν αμφότεροι αποδεχθεί την ανάγκη ίδρυσης πολεοδομίας στο δήμο τους, φροντίσαμε να μεταβιβαστεί στο Δήμο Μυκόνου η αρμοδιότητα για τα πολεοδομικά του νησιού. Δεν ήταν κάτι εύκολο, ούτε διοικητικά απλό. Απαίτησε μεγάλες προσπάθειες και συνάντησε αντιδράσεις, ενδογενείς και εξωγενείς, τις οποίες δεν είναι η στιγμή να σχολιάσω. Χρειάστηκε μεγάλη επιμονή εκ μέρους μου και πολύς χρόνος -περισσότερα από δύο έτη- αλλά στο τέλος ο στόχος επιτεύχθηκε. Η «απαλλαγή» από τη Μύκονο (συνεχίσαμε να υποστηρίζουμε Κέα και Κύθνο) ανακούφισε τα στελέχη του δήμου μας και είχε θετική επίπτωση στο ηθικό και τη δουλειά της υπηρεσίας.

Πηγαίνοντας λίγο πίσω, στις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου 2011, θυμάμαι ότι συνόδευσα (ως αρμόδιος Αντιδήμαρχος) το Δήμαρχο στην πολεοδομία για να μιλήσει για πρώτη και μοναδική φορά στα στελέχη της. Να τους πει ότι η υπηρεσία κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Να τους βεβαιώσει ότι έχουν την εμπιστοσύνη μας και ότι είμαστε σίγουροι πως με την καλή δουλειά τους θα βοηθήσουν να ανακτηθεί πολύ σύντομα η κλονισμένη εμπιστοσύνη του κόσμου. Και ότι θα στεκόμασταν πλάι τους σε κάθε άδικη κατηγορία, καθώς γνωρίζαμε ότι η φύση της υπηρεσίας και το ιστορικό της την έκαναν ευάλωτη σε ψιθύρους και συκοφαντίες.

Φεύγοντας μιλήσαμε λίγο με το Δήμαρχο και του είπα ότι δεν υπήρχε καμία ανησυχία. Με τα μέτρα που ήδη είχαμε πάρει, με την ποιότητα του συνόλου των στελεχών αλλά και με το προσωπικό μας παράδειγμα και την εικόνα του Δήμου όλα τα προηγούμενα χρόνια, ήμουν βέβαιος ότι τα στελέχη της πολεοδομίας θα μας έβγαζαν ασπροπρόσωπους. Θυμήσου, του είπα, ότι όσο διαρκεί η θητεία μας δεν θα ακούσουμε το παραμικρό για την Πολεοδομία Σύρου. Και το γεγονός ότι αυτό πράγματι συνέβη, με ικανοποιεί προσωπικά, οφείλεται όμως -να το σημειώσω- πρωτίστως στα ίδια τα στελέχη της υπηρεσίας.

Πισωγύρισμα;

Αυτές τις μέρες ακούω ότι ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης -στον απόηχο μάλλον προβλημάτων στην πολεοδομία Μυκόνου- σχεδιάζει να αναλάβει και πάλι τις πολεοδομικές αρμοδιότητες της Μυκόνου. Αν είναι πράγματι έτσι, αν υπάρχει τέτοια σκέψη, εκτιμώ ότι θα πρόκειται για ένα σοβαρό πισωγύρισμα, μια λάθος κίνηση που θα δεσμεύσει το δήμο μας για πολλά χρόνια και θα προκαλέσει -φοβάμαι- πολλά προβλήματα. Δεν αδιαφορεί κανείς για τα γειτονικά νησιά, για αυτό εξάλλου εξακολουθούμε να στηρίζουμε Κέα και Κύθνο, για αυτό στηρίξαμε τη Μύκονο για περισσότερο από δύο χρόνια. Αλλά δεν είναι ένας άλλος μικρός δήμος, με μειωμένο δυναμικό (δηλ. ο δήμος Σύρου-Ερμούπολης) εκείνος που μπορεί να λύσει το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ο δήμος Μυκόνου είχε όλο το χρόνο να ενισχύσει την υπηρεσία του, να αυξήσει το προσωπικό της και στο κάτω-κάτω υπάρχει αρμόδιο υπουργείο που διαθέτει υπηρεσίες με πλήθος μηχανικών στην Αθήνα, να αποσπάσει, αν θέλει πραγματικά να βοηθήσει, κάποια στελέχη στη Μύκονο για αυτή τη δουλειά, έστω προσωρινά.

Ελπίζω ότι το Δημοτικό μας Συμβούλιο, αν και εφόσον φτάσει να συζητήσει το θέμα, να ζυγίσει όλες τις διαστάσεις του πριν αποφασίσει, όπως εξάλλου οφείλει στους δημότες.