Σπουδαίο “διαβατήριο” για διάσωση των ταφικών μνημείων

Το κορυφαίο βήμα για την προβολή, ανάδειξη αλλά και διάσωση των ταφικών μνημείων του Κοιμητηρίου της Ερμούπολης πέτυχε η απερχόμενη αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Αλίκη Λεονταρίτη, που αφορά στην ένταξή τους στις Πολιτιστικές Διαδρομές της Ευρώπης.

Η προσπάθεια επετεύχθη μετά από κοπιώδη και συνεχή προσπάθεια του Τμήματος Πολιτισμού και κυρίως της ίδιας, προκειμένου τα ταφικά μνημεία του Ι.Ν. του Αγίου Γεωργίου να αποκτήσουν κι ένα ισχυρό “διαβατήριο” για διεκδίκηση ευρωπαϊκών πόρων, με απώτερο στόχο τη διάσωσή τους.

Σε συνάρτηση με το πολύ σημαντικό βήμα που έγινε, πρέπει να τονισθεί πως, εξελίξεις θα προκύψουν και στο κομμάτι του Κοιμητηριακού τουρισμού, αφού η ένταξή τους στις Διαδρομές, “ανοίγει” την επικοινωνία με άλλες χώρες της Ευρώπης, όσον αφορά στην ξεχωριστή πολιτιστική κληρονομιά.

Με αφορμή την τοποθέτηση πλέον και της σχετικής πινακίδας στο Κοιμητήριο, ώστε να γνωρίζουν οι επισκέπτες ότι τα μαυσωλεία της Σύρου αποτελούν μέρος της Διαδρομής στην Ευρώπη, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” η αντιδήμαρχος, Αλίκη Λεονταρίτη.

Αξίζει να υπογραμμισθεί πως, η Πολιτιστική Διαδρομή των Ευρωπαϊκών Κοιμητηρίων πιστοποιήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2010 και φορέας διαχείρισης της Διαδρομής είναι η Ένωση Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης / Association of Significant Cemeteries in Europe – ASCE.

• Ένα σπουδαίο βήμα επετεύχθη για την προβολή και περαιτέρω ανάδειξη των ταφικών μνημείων. Πως αισθάνεστε γι αυτό και πόσο σημαντικό είναι για τη Σύρο;

“Είμαι πολύ χαρούμενη και για αυτή τη στοχοθεσία που επετεύχθη και η οποία είχε τεθεί σε προτεραιότητα από την έναρξη της αυτοδιοικητικής θητείας μου στον Τομέα Πολιτισμού και ως Πρόεδρος της Επιτροπής Διάσωσης Ταφικών Μνημείων Κοιμητηρίου Αγίου Γεωργίου Ερμούπολης. Σήμερα ολοκληρώθηκε και με την τυπική διαδικασία τοποθέτησης της πινακίδας στην κεντρική είσοδο του Κοιμητηρίου. Μετά την ένταξή του το 2018 στην Ένωση Σημαντικών Κοιμητηρίων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (ASCE), το 2023 καταφέραμε το κορυφαίο. Την ένταξή του στις Πολιτιστικές Διαδρομές του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σε αυτές είναι εκτός από τα δικά μας ταφικά μνημεία πλέον και το Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών (2012) και το Δημοτικό Κοιμητήριο Κηφισιάς (2023)”.

• Πώς φτάσατε ως εδώ και ποιες κινήσεις – ενέργειες έγιναν για να “περάσουν” στις Διαδρομές;

“Για την ένταξη του Κοιμητηρίου στις Πολιτιστικές Διαδρομές, καταλυτικό ρόλο είχε η συμμετοχή μας στο 11ο Ετήσιο Συμβουλευτικό Forum Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης(ΣτΕ), στις 5-7 Οκτωβρίου 2022, στα Χανιά. Οι προσωπικές επαφές και υλικό που προβάλαμε στο εξαιρετικά οργανωμένο Forum, στην αδελφοποιημένη με την Ερμούπολη πόλη των Χανίων, με 400 συμμετέχοντες συμπεριλαμβανομένων 45 εκπροσώπων των 37 κρατών - μελών της Διευρυμένης Μερικής Συμφωνίας (ΔΜΣ) για τις Πολιτιστικές Διαδρομές του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και 93 εκπροσώπων των 48 Πολιτιστικών Διαδρομών του ΣτΕ ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Μετά από αυτό το Ευρωπαϊκό Συνέδριο και τις προσπάθειες μας σε συνεργασία με το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Υπουργείου Πολιτισμού, ακολούθησε η επιτυχία της ένταξης του Κοιμητηρίου Αγίου Γεωργίου Ερμουπόλεως στις Ευρωπαϊκές Πολιτιστικές Διαδρομές Κοιμητηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Να πω πως η Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων με το οποίο υπήρξε ουσιαστική συνεργασία από τις αρχές του 2020 αποτελεί το σημείο επαφής για το πρόγραμμα Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σε συνέχεια των συντονισμένων ενεργειών της συγκεκριμένης Υπηρεσίας και κατόπιν συνεργασίας με Ακαδημαϊκούς φορείς, φορείς τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης και υπηρεσίες του ΥΠΠΟ ένας σημαντικός αριθμός Ελληνικών Κοιμητηρίων μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας, είτε έχουν ενταχθεί στην Ένωση είτε βρίσκονται σε πορεία ένταξης.”.

• Αναφορικά με τη διάσωση ταφικών μνημείων, ποιοι ορίζοντες ανοίγονται;

“Σίγουρα η ένταξη του Κοιμητηρίου θα αποτελέσει σπουδαίο “εργαλείο” για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την αποκατάσταση περισσότερων ταφικών μνημείων. Γνωρίζετε πως σήμερα, γίνεται προσπάθεια και είναι εφικτή η διάσωση δύο ταφικών μνημείων. Ο στόχος για τον Δήμο όμως είναι και παραμένει η διάσωση ει δυνατόν όλου του πλούτου που περιλαμβάνει το Κοιμητήριο.”.

• Ποια είναι τα οφέλη εν γένεια για τη Σύρο από την ένταξη στις Πολιτιστικές Διαδρομές της Ευρώπης;

“Να επισημάνω εκ νέου τη δυναμική των πολιτιστικών διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Οι συνδεδεμένες περιοχές μέσω των πολιτιστικών διαδρομών αναδεικνύονται, δικτυώνονται, εντάσσουν σε ένα λειτουργικό σύστημα ποικίλα πολιτιστικά αγαθά, προβάλλοντας την αξία τους συνολικά και τη μεταξύ τους σχέση. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1987 θεμελίωσε τον θεσμό των Πολιτιστικών Διαδρομών της Ευρώπης, με αποδεδειγμένα πλέον τα οφέλη που αυτές προσπορίζουν σε ποικίλα επίπεδα. Άλλωστε η κάθε διαδρομή απαιτεί μια προσπάθεια να ανοίξει και να διατηρηθεί . Οι άνθρωποι που τις διασχίζουν συναντούν άλλους ανθρώπους αναγνωρίζοντας τις ομοιότητες και τις διαφορές τους. Ανοίγουν διαλόγους και μοιράζονται νοήματα και αξίες. Με αυτή τη σύνδεση διαφορετικών χωρών και κοινοτήτων, αποκαλύπτονται κοινά χαρακτηριστικά και ιστορικές τροχιές, τονίζοντας και συνδέοντας αξίες, κληρονομιά και διάλογο.”.

• Σε αυτή την προσπάθεια ποιους είχατε αρωγούς και θα θέλατε να ευχαριστήσετε;

“Ευχαριστώ θερμά για την εξαιρετική συνεργασία με τα θετικά αποτελέσματα την πρόεδρο του Association of Significant Cemeteries in Europe, Lidija PLIBERŠEK και ιδιαίτερα την προϊσταμένη του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Υπ. Πολιτισμού για την πολύτιμη βοήθεια και την υπέροχη συνεργασία, Μαριάνθη Αναστασιάδου. Επίσης, να απευθύνω θερμές ευχαριστίες για τη συνεργασία και το ενδιαφέρον προς τη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Υπ. Πολιτισμού και ιδιαίτερα προς την προϊσταμένη του Τμήματος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας, Ανδρομάχη Κατσελάκη.

• Θα ακολουθήσει κάποια προβολή για την ένταξη των Κοιμητηρίων στην Διαδρομή; Υπάρχει υλικό;

“Το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας στο πλαίσιο της ανάδειξης της Ευρωπαϊκής Διαδρομής Κοιμητηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, σχεδίασε την έκδοση σειράς ενημερωτικών εντύπων προβολής Κοιμητηρίων που έχουν ήδη ενταχθεί στη Διαδρομή. Η δράση έχει στόχο την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού σε θέματα προστασίας και ανάδειξης της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και την ενίσχυση των δεσμών με την τοπική ιστορία, ενώ παράλληλα προάγει την τουριστική ανάπτυξη μέσω του Κοιμητηριακού Τουρισμού. Στο πλαίσιο από την Τέταρτη 19 έως την Παρασκευή 21 Απριλίου, κλιμάκιο του Τμήματος πραγματοποίησε αυτοψία στο ιστορικό Κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου Ερμούπολης, προκειμένου να πραγματοποιήσει επαγγελματική φωτογράφηση. Τα δύο πρώτα ενημερωτικά έντυπα για την προβολή των ενταγμένων Κοιμητηρίων στην Ευρωπαϊκή Διαδρομή Κοιμητηρίων στην Ελλάδα, αυτά της Ερμούπολης και του Δημοτικού Κοιμητηρίου Κηφισιάς, μόλις εκδόθηκαν. Τα εκδοθέντα έντυπα προβολής του Κοιμητηρίου Αγίου Γεωργίου Ερμούπολης θα τα παραλάβουμε εντός των επόμενων ημερών. Όλη αυτή την προσπάθεια και την επαφή με άλλες χώρες, η οποία “ανοίγεται” μπροστά μας είναι απαραίτητο να τη συνεχίσει η επόμενη Δημοτική Αρχή”.