Το 3ο «συριανοπατῶ» πέρασε στην ιστορία, χαρίζοντας σε συμμετέχοντες και κοινό ένα υπέροχο διήμερο γεμάτο χορό, τραγούδι και νέες εμπειρίες

Ο πολιτισμός έκανε και πάλι τα πρώτα του βήματα

Ένα πλούσιο θέαμα προσέφεραν στο κοινό της πρωτεύουσας των Κυκλάδων οι 13 χορευτικές ομάδες που αντάμωσαν στο 3ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών για νέους και ενήλικες «συριανοπατῶ» και μας ταξίδεψαν για δύο ημέρες στις τοπικές παραδόσεις τους.

Σε μία πρωτόγνωρη και δύσκολη συγκυρία για τον πολιτισμό και μετά από την ματαίωσή του την περσινή χρονιά λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, το φεστιβάλ «συριανοπατῶ» επέστρεψε προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες της πανδημίας και με την τήρηση όλων των προβλεπόμενων υγειονομικών πρωτοκόλλων για την ασφάλεια των θεατών, των συμμετεχόντων και των συντελεστών.

Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν υποβληθεί σε διαγνωστικό έλεγχο νόσησης από τον κορωνοϊό και όλες οι δράσεις διαμορφώθηκαν βάσει των ισχυόντων υγειονομικών μέτρων.

Το φεστιβάλ «συριανοπατῶ», συνδιοργανώνθηκε από το Λαογραφικό – Χορευτικό Όμιλο «η σοφία της παράδοσης», το Τμήμα Πολιτισμού του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης και το Τμήμα Πολιτισμού Κυκλάδων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.

Το χορευτικό μέρος του πραγματοποιήθηκε στην προβλήτα του κρουαζιερόπλοιων στην περιοχή «Νησάκι», στο λιμάνι της Ερμούπολης. Στην έναρξη του φεστιβάλ, το βράδυ της Παρασκευής 2 Ιουλίου 2021, το «παρών» έδωσε η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, Αλίκη Λεονταρίτη, η οποία απηύθυνε εγκάρδιες ευχαριστίες προς την Οργανωτική Επιτροπή για το αξιοθαύμαστο έργο της και τις προσπάθειες που καταβάλλει ώστε το νησί μας να αποτελεί ετησίως «γέφυρα» πολλών και διαφορετικών παραδόσεων από όλη την Ελλάδα. Τις εκδηλώσεις παρακολούθησε, μεταξύ άλλων και η δημοτική σύμβουλος, Ειρήνη Δράκου, μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού.

Παραδοσιακοί χοροί, τραγούδια και έθιμα

Την αυλαία του 3ου «συριανοπατῶ» άνοιξε ο Όμιλος Λαϊκής Παράδοσης Μεγάρων «Αλκάθους και Καρία», που ιδρύθηκε το 1987. Η ονομασία του προέρχεται από ομώνυμους λόφους πάνω στους οποίους είναι χτισμένη η παλιά πόλη. Οι λόφοι φέρουν το όνομα αρχαίων βασιλιάδων των Μεγάρων. Στο φεστιβάλ της Σύρου, ο Όμιλος παρουσίασε τοπικούς παραδοσιακούς χορούς όπως: πατινάδα γάμου, τράτα Σαλαμίνας και Μεγάρων, Καρσιλαμά Μεγάρων, καθώς και το έθιμο του Μάη, το οποίο αναβιώνει μέχρι σήμερα στην πόλη των Μεγάρων την παραμονή της Πρωτομαγιάς.

Στη συνέχεια, το κοινό υποδέχτηκε τον Σύλλογο Ηπειρωτών Σύρου, που λειτουργεί στο νησί μας από το 2006. Μέχρι και σήμερα, ο ίδιος δίνει το παρών με δράσεις και εκδηλώσεις πολιτιστικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος, είτε ως διοργανωτής, είτε υποστηρίζοντας τις πρωτοβουλίες άλλων Συλλόγων και φορέων. Η πολυφωνική του ομάδα είχε αποσπάσει εξαίρετες κριτικές, ενώ κεντρικός πυλώνας είναι το χορευτικό του τμήμα που μετρά 11 χρόνια ζωής κι έχει λάβει μέρος σε εκδηλώσεις και φεστιβάλ εντός και εκτός Σύρου, με την πολύτιμη καθοδήγηση του χοροδιδασκάλου Μάκη Μπέτση. Η τοπική κοινωνία έχει αγκαλιάσει θερμά τον Σύλλογο, καθώς τα μέλη και οι φίλοι του δεν έχουν καταγωγή μόνο από την Ήπειρο αλλά και από όλη την Ελλάδα.

Το έθιμο του «Αη – Γιάννη του Κλείδωνα» από την περιοχή των Μάρηδων και χορούς του Έβρου παρουσίασε το εφηβικό τμήμα του Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων 6ου Δημοτικού Σχολείου Κερατσινίου, στο πλαίσιο της 2ης κατά σειρά συμμετοχής του στο φεστιβάλ «Συριανοπατῶ». Οι δραστηριότητές του Συλλόγου είναι πολυσχιδείς καθώς, ο ίδιος προσφέρει ενημερωτικό και ψυχαγωγικό έργο στα μέλη του, συμβάλλει στην επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζει η σχολική μονάδα αλλά παράλληλα εργάζεται για την προστασία και την διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς των προγόνων μας. Λειτουργεί τμήματα ενηλίκων καθώς και παιδικά τμήματα που χορεύουν και τραγουδούν χορούς και τραγούδια του τόπου μας.

Ποντιακοί χοροί όπως «Τικ διπλό, τικ τόγιας, τικ τρομαχτόν¨, «Κότσαρι» και «Σερανίτσα» παρουσιάστηκαν από τον Σύλλογο Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου «Ο Εύξεινος Πόντος», ο οποίος ιδρύθηκε το 2003. Μέλη του είναι άτομα ποντιακής, βορειοελλαδίτικης αλλά και συριανής καταγωγής. Στο Σύλλογο λειτουργούν τμήματα εκμάθησης ποντιακών χορών αρχαρίων και προχωρημένων παιδιών και ενηλίκων. Ο «Εύξεινος Πόντος» είναι μέλος του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Νοτίου Ελλάδος και Νήσων κι έχει αδελφοποιηθεί με το Σύλλογο Μικρασιατών Ερμούπολης.

Παραδοσιακούς χορούς από τη Θεσσαλονίκη (Πυλαία – Άσσηρος – Νεοχωρούδα) παρουσίασε ο Πολιτιστικός & Πνευματικός Σύλλογος Σκάλας Ωρωπού. Από το 2001 μέχρι και σήμερα, ο Σύλλογος συνεχίζει με σταθερή και δυναμική πορεία, ταπεινότητα και συνέπεια στην ελληνική παράδοση τόσο τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες όσο και τα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής. Ο Σύλλογος μέσα από τις δραστηριότητες του, ενισχύει, προβάλλει και στηρίζει κάθε μορφή τέχνης, κάθε τρόπο έκφρασης και δημιουργίας. Θέατρο, Μουσική, Χορός, Τραγούδι, Φωτογραφία, Ζωγραφική, Χειροτεχνία. Οι εκθέσεις, οι προβολές, οι μουσικοθεατρικές εκδηλώσεις, οι συναυλίες, τα πολιτιστικά δρώμενα, οι χορευτικές παραστάσεις και δραστηριότητες του Συλλόγου σημάδεψαν και σημαδεύουν τη σύγχρονη πολιτιστική ζωή του τόπου. Συμμετέχει σε πανελλήνιες διοργανώσεις και από το 2015 εκδίδει εφημερίδα με τίτλο «ΟΜΗΡΙΚΗ ΓΡΑΙΑ».

Το πρόγραμμα της πρώτης ημέρας ολοκληρώθηκε με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κρητών Σύρου, έναν από τους πλέον δραστήριους Συλλόγους Κρητών της ελληνικής περιφέρειας, που διατηρεί άσβεστη τη φλόγα της Κρήτης στις ψυχές των κατοίκων του πανέμορφου αιγαιοπελαγίτικου νησιού, διοργανώνοντας γλέντια, εκδηλώσεις και εκθέσεις που τυγχάνουν ιδιαίτερα θερμής υποδοχής.

Συνέχεια του πλούσιου μουσικοχορευτικού θεάματος

Το θερμό χειροκρότημα του κοινού απέσπασαν και οι υπόλοιπες επτά ομάδες που εμφανίστηκαν κατά τη δεύτερη ημέρα του Φεστιβάλ.

Η αυλαία άνοιξε με το Σωματείο «Στα χρώματα της παράδοσης» που σκοπό έχει τη διάδοση, διατήρηση και εκμάθηση των παραδοσιακών χορών, των ηθών και των εθίμων της πολιτισμικής μας κληρονομίας. Το Σωματείο έχει συμμετάσχει σε εκδηλώσεις του Ομίλου UNESCO Πειραιώς και Νήσων καθώς και σε φεστιβάλ εκτός Αττικής. Πρόεδρος και Χοροδιδάσκαλος είναι ο κ. Στέλιος Χρονόπουλος Το Σωματείο παρουσίασε χορούς από την Εύβοια: «Ποιος τινάζει τη μηλιά», «Σπυρί – Πιπέρι», «Καβοντορίτικο», «Μυλωνιάτικο».

Το Κέντρο χορού και πολιτισμού «Πολυμήλη», το όνομα του οποίου προέρχεται από την Ιλιάδα, ιδρύθηκε το 2013 με μοναδικό κίνητρο την αγάπη για τον χορό και την παράδοση. Ο Σύλλογος έχει έντονη παρουσία στα πολιτιστικά δρώμενα, διοργανώνοντας παραστάσεις, συμμετέχοντας σε εκδηλώσεις και φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, εκδίδοντας ετήσια θεματικά ημερολόγια, διοργανώνοντας επιμορφωτικά σεμινάρια παραδοσιακών χορών με εισηγητές καταξιωμένους χοροδιδασκάλους και ερευνητές. Στο 3ο «συριανοπατῶ» παρουσίασε χορούς από τη Χερσόνησο Ερυθραίας και την Κωμόπολη Κάτω Παναγιάς.

Από τη γειτονική Μύκονο ταξίδεψε στο νησί μας ο Χορευτικός Όμιλος  «Μαντώ» με ιδρύτρια και βιωματική χοροδιδάσκαλο την Ειρήνη Νάζου. Η παρουσίασή του στο φεστιβάλ ήταν μία αναφορά στον καημό του ξενιτεμού που στοίχειωσε πολλές οικογένειες της Μυκόνου που έστελναν τα παιδιά τους στην Αμερική για ένα καλύτερο μέλλον. Οι περισσότεροι δεν επέστρεφαν ποτέ. Για όσους όμως γύριζαν, η χαρά της επιστροφής γινόταν γλέντι. Τα τραγούδια που ακούστηκαν, εκφράζουν τον πόνο, τη νοσταλγία, τη χαρά των ανθρώπων που βίωναν τέτοιες καταστάσεις.

Χορούς από τη Σμύρνη παρουσίασε η Χορευτική Ομάδα ΠΕΑΠ Δήμου Λυκόβρυσης – Πεύκης, που ιδρύθηκε το 1993. Η ομάδα έχει συμμετάσχει σε πολλές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δραστηριοποιείται με διάφορα σεμινάρια που διοργανώνονται στον Δήμο καθώς και με την συμμετοχή χορευτών της σε σεμινάρια σε άλλους δήμους. Διαθέτει χορευτικά τμήματα παίδων, εφήβων και ενηλίκων. 

Ο Χορευτικός Όμιλος Τρίπολης ιδρύθηκε το 1977 με σκοπό τη διερεύνηση, διατήρηση και σωστή διάδοση λαογραφικών στοιχείων που αποτελούν τον εθνικό πλούτο του λαού μας. Καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να καταγράψει και να αποθησαυρίσει στη γνήσια μορφή τους τα δημοτικά τραγούδια, τους χορούς και τις παραδοσιακές φορεσιές. Στον Όμιλο δραστηριοποιούνται περισσότεροι από 300 μαθητές προσχολικής ηλικίας, δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου, τμήματα ενηλίκων και ΚΑΠΗ. Στο 3ο «συριανοπατῶ» παρουσίασε χορούς από την Αρκαδία.

Μία ανάσα πριν το τέλος, το κοινό υποδέχτηκε τον Πανικάριο Σύλλογο «Άρτεμις Ταυροπόλος», που ιδρύθηκε το 2001 στην Αθήνα με σκοπό τη διάσωση και διάδοση της λαϊκής παράδοσης και ιστορίας της Ικαρίας και των Φούρνων. Στην μέχρι τώρα πορεία του, ο Σύλλογος έχει ασχοληθεί με την τοπική ενδυμασία, τα ήθη και έθιμα, την καταγραφή ιστορικών-αρχαιολογικών τοποθεσιών της Ικαρίας, την προβολή του νησιού  μέσω των εμφανίσεων του αξιόλογου χορευτικού τμήματος που αποτελεί το μοναδικό ενεργό αντιπροσωπευτικό συγκρότημα Ικαριακού Συλλόγου στην Αθήνα, και  με τη δημιουργία δύο μουσικών ψηφιακών δίσκων με χορούς και τραγούδια από την Ικαρία.

Το Φεστιβάλ ολοκληρώθηκε με τη χορευτική ομάδα του διοργανωτή – συλλόγου, του Λαογραφικού – Χορευτικού Ομίλου «η σοφία της παράδοσης», που παρουσίασε χορούς από τις Κυκλάδες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τις χορευτικές εκδηλώσεις συνόδευσε η ορχήστρα παραδοσιακής μουσικής «Χοροσταλίτες», αποτελούμενη από τους: Βασίλη Μεσσαριτάκη (κρουστά,τσαμπούνα,μαντούρα,τραγούδι), Φάνη Φωτόπουλο (κλαρίνο,φλογέρα,τρομπέτα,μπουζούκι,τραγούδι), Ευδοκία Μωραΐτη (κουταλιά,ζήλια,τραγούδι), Νίκο Κοντό (βιολί), Λεωνίς Ρεμούνδου (λαούτο) και Δημήτρη Μπαρμπαγιάννη (ακορντεόν,κιθάρα,τραγούδι).

Το φεστιβάλ άνοιξε όπως κάθε φορά με την καθιερωμένη παρέλαση των χορευτικών ομάδων στην παραλία της Ερμούπολης. Φέτος, το Φεστιβάλ συνεργάστηκε με την εθελοντική ομάδα «Η Σύρος Αγκαλιάζει το Όραμα Ελπίδας». Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε σχετική ενημέρωση από την υπεύθυνη της δράσης, Αγγελική Πρίντεζη, κατά τη δεύτερη ημέρα του φεστιβάλ. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν σεμινάριο παραδοσιακών χορών της Ικαριακής λαϊκής παράδοσης καθώς και βιωματικό workshop ρυθμολογίας με την ορχήστρα του φεστιβάλ.