Οι παράλληλες μοίρες της Πομπηίας και του Ακρωτηρίου

Στη Scuderie del Quirinale, στη Ρώμη, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη εγκαινίασε στις 9 Οκτωβρίου, μαζί με τον Ιταλό ομόλογό της, υπουργό Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Τουρισμού κ. Ντάριο Φραντζεσκίνι, την έκθεση «Πομπηία και Σαντορίνη: η αιωνιότητα σε μια μέρα».

Η έκθεση συνδέει δύο σημαντικά οικιστικά σύνολα, που καταστράφηκαν από ηφαιστειακές εκρήξεις, παρουσιάζοντας τοιχογραφίες, κεραμικά, κοσμήματα, αλλά και έργα Τέχνης, που έχουν εμπνευστεί νεότεροι και σύγχρονοι δημιουργοί από την καταστροφή των δύο πόλεων. Μεταξύ των ελληνικών εκθεμάτων περιλαμβάνονται αποκατεστημένες τοιχογραφίες από το Ακρωτήρι της Σαντορίνης, οι οποίες ταξιδεύουν για πρώτη φορά στο εξωτερικό.

Στα εγκαίνια αυτής της σπουδαίας έκθεσης, που για πρώτη φορά παρουσιάζει στο εξωτερικό τα εξαιρετικής σημασίας και ανυπολόγιστης αξίας εκθέματα από το Ακρωτήρι της Σαντορίνης, μαζί αντίστοιχα εκθέματα από την Πομπηία, παραβρέθηκε στη Ρώμη, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος.

Στην ομιλία της, η υπουργός τόνισε ότι η Πομπηία και το Ακρωτήρι αποτελούν «δραματικά παραδείγματα του άνισου ανταγωνισμού μεταξύ ανθρώπου και φύσης». Επισήμανε επίσης, την ανάγκη για άμεση δράση και ζήτησε την στήριξη της ελληνικής πρωτοβουλίας για πολυμερή συνεργασία και συντονισμένη παγκόσμια απάντηση στην απειλή της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά.

Από τη Ρώμη, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, δήλωσε:

“Είναι εξαιρετική στιγμή για τον Ελληνικό και Αιγαιακό Πολιτισμό η έκθεση ''Πομπηία & Σαντορίνη - Η Αιωνιότητα σε μία Μέρα ''.  Τα εκθέματα από την Πομπηία και το Ακρωτήρι μοναδικά, όπως και η ευκαιρία να ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο μέσα από τα εκατομμύρια των επισκεπτών της Αιώνιας Πόλης και τα δικά μας μηνύματα. Η δε συνεργασία των δύο υπερδυνάμεων του Πολιτισμού, στέλνει και αυτή από μόνη της ένα παγκόσμιο μήνυμα αισιοδοξίας. Και το Αιγαίο του Πολιτισμού, βρίσκεται παντού”.

Η έκθεση θα είναι ανοικτή για το κοινό στη Scuderie del Quirinale από αύριο, 11 Οκτωβρίου, έως τις 6 Ιανουαρίου.

«Πομπηία και Ακρωτήρι, δραματικά παραδείγματα του άνισου ανταγωνισμού μεταξύ ανθρώπου και φύσης»

Στον χαιρετισμό της η Υπουργός Πολιτισμού ανέφερε ότι «Ελλάδα και Ιταλία έχουν το προνόμιο, αλλά και τη βαριά κληρονομιά να αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού πολιτισμού και του πολιτισμού της Δύσης. Έχοντας πλήρη επίγνωση αυτού του προνομιακού φορτίου, επιθυμούμε οι χώρες μας να βρίσκονται διαρκώς στην πρωτοπορία σε ζητήματα που αφορούν στην προστασία, στη συντήρηση, την διαχείριση, την ανάδειξη και την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς…

Η έκθεση «Πομπηία και Σαντορίνη: Η αιωνιότητα σε μια μέρα», που φιλοξενείται στη Scuderie del Quirinale, ένα κτήριο τόσο όμορφα ανακαινισμένο και προσαρμοσμένο σε υποδειγματικό πολιτιστικό χώρο, στην καρδιά της Ρώμης, αποτελεί λαμπρό παράδειγμα συνέργειας και δράσης με αυτή την στόχευση…

Οι καταστροφικές ηφαιστειακές εκρήξεις, τα ίδια ακριβώς γεγονότα που κατέστρεψαν την Πομπηία και το Ακρωτήρι και οδήγησαν τις ζωές των ανθρώπων και την εξέλιξη των κοινοτήτων τους σε ένα αιφνίδιο και βίαιο τέλος, ταυτόχρονα σφράγισαν, διατήρησαν και διέσωσαν μέσα στο χρόνο πολλές και πολύτιμες πληροφορίες, ικανές για την ανασύνθεση και κατανόηση της ιστορίας και του πολιτισμού τους. Έτσι, με έναν περίεργο και φαινομενικά αντιφατικό τρόπο, συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στο να διασφαλίσουν το αθάνατο της ύπαρξής τους.

Οι τραγικές, και παράλληλα μοναδικές και συναρπαστικές παράλληλες μοίρες της Πομπηίας και του Ακρωτηρίου, με διαφορά 1700 χρόνια η μια από την άλλη, καθώς και η ιστορία της ανακάλυψής τους, αλλά και οι συνέπειες αυτής στη μετέπειτα σύγχρονη τέχνη, είναι τα θέματα αυτής της πρωτότυπης και εντυπωσιακής έκθεσης, που εγκαινιάζομε σήμερα. Μέσω αναλυτικών ανακατασκευών, εκμαγείων και μιας πλούσιας επιλογής διαφόρων πρωτότυπων τέχνεργων, αντικειμένων καθημερινής χρήσης, επίπλων, έργων τέχνης μεγάλης ιστορικής σημασίας και αισθητικής αξίας, τεκμηριωμένων και ενισχυμένων με οπτικοακουστικό υλικό, η έκθεση παρουσιάζει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον, διδακτικό και συναισθηματικά συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο...

Οι γοητευτικές ιστορίες των δύο αρχαίων τόπων σμίγουν επιδέξια με την αρχαιολογική μεθοδολογία, τη φυσική μηχανική των ηφαιστειακών εκρήξεων και τη συναισθηματική γοητεία, που ασκούν οι ισχυρές και αιώνιες δυνάμεις της φύσης, σε αντίθεση με την ευθραυστότητα και την προσωρινότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ειδικά ως προς την τελευταία, οι δημιουργίες πολλών καλλιτεχνών, που με το πέρασμα του χρόνου προσπάθησαν να κατανοήσουν, να ερμηνεύσουν και να απεικονίσουν αυτή την υπαρξιακή αντίθεση, τίθενται στο κατάλληλο ερμηνευτικό πλαίσιο και εμπλέκονται σε έναν ρητορικό διάλογο με τα αρχαία αντικείμενα - υπολείμματα προηγούμενων ζωών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η Πομπηία και το Ακρωτήρι, δραματικά παραδείγματα του άνισου ανταγωνισμού μεταξύ ανθρώπου και φύσης, ποτέ δεν θα σταματήσουν να ενθουσιάζουν, να ιντριγκάρουν και να μας προκαλούν δέος, ακριβώς επειδή σχετίζονται με τη συνειδητοποίηση της θνησιμότητας και τις εσώτερες ελπίδες μας για να την υπερβούμε. Αυτός είναι, άλλωστε, και ο λόγος για τον οποίο αυτή η έκθεση έχει τη δυνατότητα να εκπαιδεύσει το μυαλό μας και να αγγίξει τις καρδιές μας. Μπορεί και πρέπει να δράσει διδακτικά για να αυξήσει την επίγνωση και την ευαισθησία μας, γιατί μια νέα Πομπηία ή ένα νέο Ακρωτήρι μπορεί να συμβούν οποτεδήποτε και οπουδήποτε. Η εποχή μας είναι μοναδική ως προς το ότι η ανθρωπότητα, γιατί για πρώτη φορά, έχει την ικανότητα να επηρεάζει τις δυνάμεις της φύσης.

Δυστυχώς, όπως φαίνεται, κυρίως με επιβαρυντικό τρόπο. Χρειάζεται άμεση δράση, λοιπόν, και από αυτήν την άποψη, η ελληνική πρωτοβουλία για πολυμερή συνεργασία και συντονισμένη παγκόσμια απάντηση στην απειλή της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά είναι πολύ σημαντική».