Οπτικοποίηση της ευρύτερης έννοιας της «Παλιγγενεσίας» μέσα από μία εξαιρετική συνεργασία μεταξύ του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης και της Βουλής των Ελλήνων

Αθήνα - Ερμούπολη: Η αναγέννηση της Ελλάδας

Η «αναγέννηση» της Ελλάδας – μετά την Επανάσταση του 1821, την κατάκτηση της ανεξαρτησίας και την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους – όπως αυτή πραγματοποιήθηκε στις εμβληματικές νεοκλασικές πόλεις της, την Αθήνα και την Ερμούπολη, θα παρουσιαστεί από τον επόμενο μήνα στην Πινακοθήκη Κυκλάδων.

Η έκθεση με τίτλο «Μέσα από τις φλόγες του Αγώνα» συνδιοργανώνεται από τον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης και τη Βουλή των Ελλήνων.

Το κυρίως ενδιαφέρον της εστιάζεται στην Αθήνα, με την κληρονομιά των κλασικών μνημείων της, τα οποία θα την «επιβάλλουν» ιδεολογικά ως πρωτεύουσα και κατόπιν θα λειτουργήσουν ως πρότυπα και για τη νεοκλασική επίσημη αρχιτεκτονική της. Συγκριτικά, αναδεικνύονται τα αρχιτεκτονικά και γλυπτά μνημεία της νεοκλασικής Ερμούπολης – απότοκης του Αγώνα και των προσφύγων που κατέφυγαν σε αυτή, λόγω του πολέμου – ως περίπτωσης όμορης της Αθήνας. Η έκθεση βασίζεται σε πρωτότυπα εικαστικά έργα τέχνης του 19ου αιώνα (ελαιογραφίες, υδατογραφίες, χαρακτικά), καθώς και σε εποπτικά μέσα και φωτογραφικό υλικό.

Πέντε θεματικές ενότητες

Στόχος της έκθεσης είναι να παρουσιαστεί η «αναγέννηση» της Ελλάδας μέσα από τις φλόγες της Επανάστασης του 1821, οπτικοποιώντας επομένως την ευρύτερη έννοια της «Παλιγγενεσίας».

Η περίπτωση της Ερμούπολης, ακριβώς ως μιας νεοκλασικής πόλης που οικοδομείται μετά την επαναστατική δεκαετία του 1820 και μάλιστα από πρόσφυγες του πολέμου, προσφέρεται για μία τέτοια «ανάγνωση», σε συνδυασμό βέβαια με την πρωτεύουσα Αθήνα.

Σε μία πρώτη ενότητα – ως εισαγωγή στο θέμα – παρουσιάζεται η Ελλάδα προεπαναστατικά, εστιάζοντας σε εικόνες του νησιωτισμού της, του τόπου και των ανθρώπων της.

Στη δεύτερη ενότητα δίνεται το κομβικό γεγονός της Ελληνικής Επανάστασης, με ορισμένα έργα που απεικονίζουν σκηνές και μορφές του Αγώνα.

Στην τρίτη ενότητα αναδεικνύεται το φαινόμενο της Αθήνας και της κλασικής κληρονομιάς της, με απόψεις των αρχαίων μνημείων της, αυτών ακριβώς που «επέβαλλαν» τη θέση της ως πρωτεύουσας στο νεοπαγές ελληνικό κράτος. Τα πρωτότυπα έργα θα προβληθούν μπροστά από φωτογραφικές αναπαραγωγές νεοκλασικών αθηναϊκών κτηρίων. Επιδιώκεται επομένως ένας «διάλογος» μεταξύ αρχαίων προτύπων και νεοκλασικής δημιουργίας, που καταδεικνύει τη θεματική της έκθεσης.

Με την ίδια λογική και αισθητική, στην τέταρτη ενότητα θα παρουσιαστούν αρχιτεκτονικά και γλυπτά μνημεία της νεοκλασικής Ερμούπολης, ως μίας περίπτωσης όμορης με αυτήν της Αθήνας, εξ ου και «δικαιολογείται» η σύζευξη και η ίδια η έκθεση.

Στην καταληκτήρια πέμπτη ενότητα, ως «κλείσιμο», παρουσιάζονται και πάλι οι (απελευθερωμένοι πια) Νεοέλληνες σε σχέση καθημερινή με το ιστορικό περιβάλλον τους.

Η έκθεση βασίζεται σε 59 πρωτότυπα έργα τέχνης (23 ελαιογραφίες, 20 υδατογραφίες, 16 χαρακτικά), εκ των οποίων 36 από τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων και 23 από την έγκριτη ιδιωτική Συλλογή Βαρκαράκη (από την οποία η Βουλή θα δανειστεί αρκετά έργα τέχνης για την επετειακή της έκθεση για το ’21 στο Μέγαρο του Κοινοβουλίου).

Η Βουλή των Ελλήνων ανέλαβε τον σχεδιασμό της έκθεσης, την επιμέλειά της, καθώς και του καταλόγου της.

Από την πλευρά του, ο Δήμος Ερμούπολης εξασφάλισε φωτογραφικό υλικό υψηλής ανάλυσης από τα μνημεία της, ενώ θα αναλάβει και τις εργασίες που θα γίνουν επί τόπου, στην Πινακοθήκη Κυκλάδων.

Η έκθεση «Μέσα από τις φλόγες του Αγώνα - Αθήνα - Ερμούπολη: Η αναγέννηση της Ελλάδας» θα διαρκέσει από 5 Αυγούστου έως 20 Οκτωβρίου 2021 και εντάσσεται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων του προγράμματος «Σύρος – Πολιτισμός 2021» για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.