«Ο χειρότερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας»

To θέμα του σωσία, το διχασμό προσωπικότητας, τις εσωτερικές συγκρούσεις και τις ενοχές, διαπραγματεύεται το ψυχολογικό έργο μυστηρίου του Έντγκαρ Άλαν Πόε "Wilson & Wilson".

Το αφήγημα του συγγραφέα του παράδοξου και του αλλόκοτου, όπως χαρακτηρίζει τον Έντγκαρ Άλαν Πόε ο σκηνοθέτης και ερμηνευτής Νικόλας Βαγιονάκης, θα παρουσιαστεί στο Θέατρο Απόλλων, τη Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2018 και ώρα 21:00.

Το κοινό της Σύρου γνώρισε τον Νικόλα Βαγιονάκη πέρυσι μέσα από τη σύνθεση τριών διηγημάτων του Κάφκα με τίτλο «Kafka’s Freaks». Φέτος, επανέρχεται στη σκηνή του ιστορικού θεάτρου της Ερμούπολης με ένα έργο σχεδόν αυτοβιογραφικό, που περιλαμβάνει πολλά στοιχεία από την παιδική ακόμη ηλικία του συγγραφέα. Μεταξύ αυτών, υπαρκτές και συγκεκριμένες τοποθεσίες, στις οποίες έζησε.

Συγγραφέας του αλλόκοτου που φλέρταρε με την κατάθλιψη και την τρέλα

Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε γεννήθηκε στην Βοστώνη το 1809. Το λογοτεχνικό του έργο, σκοτεινό, διεισδυτικό και ασυνήθιστο, διαπραγματεύεται αφηγήσεις επιστημονικής φαντασίας, μυστηρίου, τρόμου και περιπέτειας.

«Η διαφορετικότητα δεν εκτιμάται ή φοβίζει. Έχουμε δει αυτό το παράδειγμα σε πολλούς συγγραφείς, καλλιτέχνες, ανθρώπους που έχουν δώσει το προσωπικό τους στίγμα μέσα από μία αντίσταση, μία προσωπική έρευνα και μία προσωπική στάση ζωής. Δεν έχουν συμμαχίες, αλλά πιστεύω πως, όταν υπάρχει αυτή η δύναμη που είναι τεκμηριωμένη και όχι προς χάριν εντυπώσεων, ο δημιουργός δεν χάνεται ποτέ», σημειώνει ο κ. Βαγιονάκης.

Για τον ίδιο, ο Έντγκαρ Άλαν Πόε είναι πάνω από όλα, φιλόσοφος. Ένας συγγραφέας που καταπιάστηκε με αυτά που ιντριγκάρουν τον άνθρωπο, με την πολυπλοκότητα του νου. «Όλα τα έργα του είναι mind games. Έχει αποκωδικοποιήσει τις ανάγκες του ανθρώπου, τις ανησυχίες του, την απληστία του. Θέλει να εξηγήσει τα πάντα και τη γοητεία του άπιαστου. Πρόκειται για έναν από τους πιο δυνατούς συγγραφείς του 19^ου αιώνα και είναι διαχρονικός, διότι εντάσσεται στην κατηγορία των φιλοσόφων».

Στα έργα του διακρίνει κανείς την υπαρξιακή αγωνία, την απληστία και κατ’ επέκταση την τιμωρία, η οποία μπορεί να επέλθει μέσα από μία διαταραγμένη προσωπικότητα.

Η φωνή της συνείδησης γίνεται αντίπαλος και βασανιστής

Το «Wilson & Wilson» καταπιάνεται με το φαινόμενο του φαντασιακού σωσία. Ο Wilson είναι ένας νέος, που μπορεί και χειραγωγεί το πλήθος, αυταρχικός, εντυπωσιακός, χαρισματικός. «Όμως έχει κι αυτό το τίμημα μέσα από τη διαταραγμένη προσωπικότητά του που περιλαμβάνει τα ίδια στοιχεία που είχε και η προσωπικότητα του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Αυτοκτονικές τάσεις, μανιοκατάθλιψη, τρέλα».

Ο ήρωας, παρότι καταφέρνει να γοητεύει τους πάντες, έρχεται αντιμέτωπος με τον μεγαλύτερο εχθρό και αντίπαλό του, που είναι τελικά ο άλλος του εαυτός, ο φαντασιακός ήρωας. «Αυτή είναι η τιμωρία για τους δαίμονες που κουβαλάμε. Πολλές φορές ο χειρότερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας. Άρα είναι η φωνή της συνείδησης, που εκεί γίνεται δεν γίνεται σύμμαχος και υποστηρικτής, αλλά αντίπαλος και βασανιστής», εξηγεί ο δημιουργός της παράστασης.

Αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον του κ. Βαγιονάκη ήταν η ψυχολογική ανάλυση, η θεματολογία του έργου.  «Όλοι έχουμε τους δαίμονές μας, κουβαλάμε τις αντιφάσεις μας και όλοι τελικά βασανιζόμαστε μέχρι να φτάσουμε σε κάποιες ισορροπίες να δεχτούμε τον εαυτό μας, να συμφιλιωθούμε, να έχουμε έναν αυτοσεβασμό και να φτάσουμε στην πορεία προς την αυτογνωσία και τη λύτρωση. Ο καθένας μέσα από τη δική του πορεία, μέσα από τις δικές του μάχες. Ουσιαστικά είναι μια ανάλυση της ανθρώπινης προσωπικότητας μέσα από πάρα πολύ βαθιές τομές. Είναι όλη αυτή η υπαρξιακή σύγκρουση και η αγωνία της επιβίωσης».

Το “Wilson & Wilson” έχει παρουσιαστεί ήδη με μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα (τρεις μήνες στο Θέατρο Φούρνος) και στη Θεσσαλονίκη (δύο εβδομάδες), ενώ μελλοντικά θα «ταξιδέψει» και στο Λονδίνο.

Solo performances: μεγάλη ευθύνη και απόλυτη ελευθερία

Ο Νικόλας Βαγιονάκης έχει εκτεταμένη εμπειρία σε ποικίλα θεατρικά στυλ και τύπους παραστάσεων. Έχει αποφοιτήσει από την Δραματική σχόλη του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου. Επίσης έχει σπουδάσει φωνητική, χορό και κίνηση και συμμετείχε σε θεατρικά σεμινάρια στο Actor Temple του Λονδίνου, όπου έζησε 15 χρόνια.

«Δεν ήξερα ότι θα επιστρέψω στην Ελλάδα, αλλά χαίρομαι που γύρισα. Γιατί κι εγώ έκανα ένα ταξίδι όπως όλοι αυτοί οι ήρωες που ενσαρκώνω. Ένα ταξίδι που έχει χάσιμο, ουσία, τρέλα, επαναπροσδιορισμό σκέψεων και καταστάσεων», περιγράφει στην «Κοινή Γνώμη».

Οι παραστάσεις του φέρουν αποκλειστικά την προσωπική υπογραφή του. Από τη θεατρική διασκευή, την επεξεργασία και τη μετάφραση των κειμένων, μέχρι τον σχεδιασμό σκηνικού και τη μουσική.

«Δεν είναι θέμα έπαρσης, αλλά μια πρόταση. Εγώ ασχολούμαι με τα solo performances. Αναλαμβάνω την ευθύνη για το σχεδιασμό της παράστασης, που σημαίνει ότι κάνεις τα πάντα μαζί με τους συνεργάτες σου. Είτε έχει να κάνει με τη θεατρική διασκευή, την επεξεργασία και τη μετάφραση. Έχει μεγάλη ευθύνη, αλλά συγχρόνως σου δίνει απόλυτη ελευθερία. Τίποτα δεν είναι εύκολο ή δύσκολο. Σημασία έχει πώς κάνεις καθετί. Δεν μπορεί να αξιολογηθεί από μένα, αξιολογείται από τους άλλους. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές και στις δύο παραστάσεις, μετά την επιστροφή μου, που για μένα ήταν έναυσμα να συνεχίσω. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι, μελλοντικά δεν θα υπάρχουν και κάποιες συνεργασίες. Σε αυτή τη φάση, όμως, το solo performance με εκφράζει απόλυτα».

Σύγκλιση απόψεων με τους συγγραφείς των έργων

Με ποιο κριτήριο επιλέγει τα έργα που μεταφέρει στο θεατρικό σανίδι; Όπως εξηγεί, υπάρχει μία σύγκλιση απόψεων με τους συγγραφείς των έργων αυτών, στον τρόπο που ανιχνεύουν τη ζωή. «Είναι φιλόσοφοι, που σημαίνει ότι έχουν μια προσέγγιση μέσα από μία υπαρξιακή, συναισθηματική, φιλοσοφική, αλλά και μία πολιτική στάση. Είναι μία σφαιρική κατάσταση. Ο κόσμος των συγγραφέων βρίσκει κενές επαφές με τον δικό μου κόσμο και βγαίνει αυτό το αποτέλεσμα».

Η παράσταση «Wilson & Wilson», ένα mind game όπου η αλήθεια και η πραγματικότητα φιλτράρονται και αποκωδικοποιούνται μέσα από τη διαταραγμένη προσωπικότητα του ήρωα, περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα «Σύρος – Πολιτισμός 2018».