Προβληματισμός για το μέλλον της ξυλοναυπηγικής

Το ναυπηγείο Ταρσανάς, στην Ερμούπολη της Σύρου, ιδρύθηκε το 1860 και αποτελεί το παλαιότερο εν ενεργεία ξυλοναυπηγείο στην Ελλάδα και ταυτόχρονα μία από τις παλαιότερες επιχειρήσεις του νησιού. Ο Ταρσανάς, που ανήκει στην οικογένεια Μαυρίκου, λειτουργεί υπό τη διεύθυνση του Μάκη Μαυρίκου, ο οποίος είναι ξυλοναυπηγός τέταρτης γενιάς.

Για την καθοριστική τους συμβολή στην αναβίωση και την ανάπτυξη της ναυπηγικής βιομηχανίας στην Ελλάδα, εστιάζοντας κυρίως στο νησί της Σύρου, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Αττικής - Πειραιώς, ως μία αναγνώριση στη μακροχρόνια και πολύπλευρη συμμετοχή και προσφορά του στην ελληνική βιομηχανία, βράβευσε προ ημερών σε ειδική εκδήλωση στην Αθήνα, τον Μάκη Μαυρίκο.

Γι' αυτή την επιβράβευση, αλλά κυρίως για το σημαντικό έλλειμμα που υπάρχει στον τομέα της ξυλοναυπηγικής, μίλησε στην εφημερίδα, τονίζοντας ότι θα πρέπει να υπάρξουν μέτρα, τα οποία θα αποτελέσουν τη συνέχιση του συγκεκριμένου επαγγέλματος, το οποίο αποτελεί παράδοση για το νησί, αλλά και για ολόκληρη τη χώρα.

"Χάνεται η ιστορία και το επάγγελμά μας"

"Αυτή η τιμητική βράβευση είναι πολύ σημαντική, από όπου και αυτή κι αν προέρχεται. Τη δεδομένη στιγμή μιλάμε για τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Αττικής – Πειραιώς και ευχαριστώ τα μέλη του Διοικητικού του Συμβουλίου γι' αυτό", δήλωσε ο κ. Μαυρίκος, τονίζοντας ότι αυτή η κίνηση αποδεικνύει ότι υπάρχουν και εκείνοι που καταλαβαίνουν την ιστορία ενός από τους αρχαιότερους ταρσανάδες της χώρας.

"Είναι πολύ σημαντικό που κάποιοι άνθρωποι, αν και λίγοι πια, καταλαβαίνουν την ιστορία ενός ταρσανά, αν όχι του πιο σημαντικού στην Ελλάδα, του αρχαιότερου στη χώρα", υποστήριξε χαρακτηριστικά, εξιστορώντας στη συνέχεια ότι ο ταρσανάς στη Σύρο, ιδρύθηκε το 1860 και αποτελεί το παλαιότερο εν ενεργεία ξυλοναυπηγείο στην Ελλάδα και ταυτόχρονα μία από τις παλαιότερες επιχειρήσεις του νησιού.

"Εγώ αποτελώ δυστυχώς τον τελευταίο κρίκο αυτού του ναυπηγείου, καθώς υπάρχουν άλλοι πριν από εμένα που έχουν γράψει αυτή τη μεγάλη ιστορία. Εγώ απλά προσπαθώ να βαδίζω στα χνάρια που άφησαν εκείνοι", δήλωσε ο κ. Μαυρίκος.

Ανατρέχοντας στην ιστορία αυτής της τόσο σημαντικής και ιστορικής μονάδας του νησιού, υποστήριξε ότι στον συγκεκριμένο χώρο, ο αριθμός των σκαφών άνω των είκοσι μέτρων που έχουν χτιστεί στον ταρσανά - που υπήρξε πρωτίστως κατασκευαστική μονάδα - ξεπερνάει τις 5.000, καθώς κατασκευάστηκαν κάθε είδους σκάφη, περάματα, καραβόσκαρα, τρεχαντήρια, τσερνίκια, κυρίως με τη μέθοδο της σάλας. Ανάμεσα στα σκάφη που ναυπηγήθηκαν από τη μονάδα, ήταν φημισμένο το Ισπανικό γαλιόνι του 16ου αιώνα "ΚΥΜΑ", συμφερόντων Εμπειρίκου, στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Η ναυπηγική δραστηριότητα της μονάδας διήρκεσε με ένταση μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1980.

Βασισμένος σε αυτή την πολύχρονη πορεία, ο κ. Μαυρίκος εξέφρασε τον έντονο προβληματισμό του, καθώς τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι, δεν γνωρίζουν τι είναι ένας ταρσανάς, όπως επίσης και ότι φθίνει το ενδιαφέρον για αυτό το επάγγελμα.

"Έχουμε χάσει πλέον τις παραδόσεις μας και στεναχωριέμαι όταν ακούω από νέους ανθρώπους ότι ο ταρσανάς είναι ταβέρνα και αυτό το έχω ακούσει πολλές φορές. Όταν όλοι αυτοί που κατευθύνουν τις ζωές μας, δεν ακολουθούν εκείνα τα βήματα που αφορούν στις παραδόσεις μας και ενδιαφέρονται μόνο εξασφαλίζουν κονδύλια και να μας βλέπουν στα Μουσεία και όχι να μας δώσουν "ανάσα" ζωής, αυτό λέει πάρα πολλά", είπε χαρακτηριστικά.

Πάνω στο συγκεκριμένο θέμα και ερωτώμενος εάν η απόσυρση των παραδοσιακών καϊκιών που άρχισε το 1991, με οδηγία της τότε Ε.Ο.Κ., σήμερα Ευρωπαϊκής Ένωσης, έπαιξε έναν καθοριστικό παράγοντα τόσο για την μείωση των σκαφών, αλλά και για τη συρρίκνωση της εργασίας των ταρσανάδων και δη αυτού της Σύρου, ο κ. Μαυρίκος τόνισε ότι "η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε δώσει μία οδηγία που μπορεί να ήταν και σωστή, καθώς είχε στόχο τη μείωση της υπεραλίευσης στις θάλασσες και την προστασία των αλιευτικών αποθεμάτων. Βέβαια, τότε βρέθηκαν άδειες που δεν ανήκαν σε αλιείς, αλλά σε ανθρώπους που δραστηριοποιούταν σε άλλα επαγγέλματα και με κάποιο τρόπο κατείχαν αυτές τις άδειες. Δυστυχώς το μέτρο εφαρμόστηκε οριζόντια και το αποτέλεσμα αυτού ήταν να καταστραφούν και σκάφη που κατείχαν οι αλιείς, σκάφη που ήταν παραδοσιακά, πραγματικά "κοσμήματα" και που δεν έχουν καμία σχέση με τα σημερινά. Οι παλιοί μάστορες είχαν μία άλλη διάσταση".

"Επιβάλλεται να υπάρξει σχεδιασμός και κίνητρα για την προσέλκυση νέων"

Συνεχίζοντας επί του θέματος, ο κ. Μαυρίκος επεσήμανε πως "δυστυχώς δεν υπάρχει καμία πολιτική για την αναζωογόνηση του επαγγέλματος. Κατά καιρούς ακούμε ότι γίνονται προσπάθειες για το συγκεκριμένο αντικείμενο, αυτό όμως δεν γίνεται με λόγια. Θέλει πολύ δουλειά, σχεδιασμός και φυσικά να καταστήσουμε ανταγωνιστικό το προϊόν μας. Πρέπει να δώσουμε κίνητρα στους νέους, να έρθουν κοντά μας και να μάθουν αυτή την τέχνη. Να υπάρξει επιδότηση στους επαγγελματίες του χώρου για να προσλάβουν νέα παιδιά στη δουλειά. Πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα. Τα παραδοσιακά επαγγέλματα θα έπρεπε να προσεχθούν ιδιαίτερα, με κάθε τρόπο".

Αναλύοντας ακόμη περισσότερο το θέμα και φέρνοντάς το στο τοπικό επίπεδο, σημείωσε ότι "εδώ στη Σύρο που έχουμε μία τεράστια ναυτική παράδοση τεράστια και γι' αυτό ακόμη κρατάμε ως επιχείρηση, θα έπρεπε οι αρχές να μας υπολογίζουν λίγο παραπάνω. Δεν το κάνουν όμως και δεν το κάνουν γιατί απλά βλέπουν το άμεσο. Δεν βλέπουν ότι ο ταρσανάς συμβάλει οικονομικά στο νησί. Συγκεκριμένα, από τον Δεκέμβριο έως και τον Ιούνιο έχουμε πάρα πολλά πληρώματα από όλη την Ελλάδα που φέρνουν στα σκάφη τους στον ταρσανά, με σκοπό την συντήρηση και την επισκευή τους. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νησί, συνεισφέρουν οικονομικά στα καταστήματα της Σύρου. Αυτό δεν θα έπρεπε να το εκτιμήσουν οι αρχές; Τι κάνουν γι' αυτό;".

Στην ερώτηση τι θα έπρεπε να κάνει η πολιτεία, αλλά και η τοπική αυτοδιοίκηση της Σύρου, σχετικά με το συγκεκριμένο επαγγελματικό κομμάτι του ταρσανά, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι "αυτό που πραγματικά επιθυμώ είναι να ακούν και να προσπαθούν ουσιαστικά να βοηθήσουν και όχι με λόγια του "αέρα", σκορπώντας φρούδες ελπίδες. Θέλουμε στο Βιομηχανικό Μουσείο να βλέπουμε ιστορικά αντικείμενα, που τα περισσότερα είναι της οικογένειάς μου, αλλά από εκεί και πέρα τι; Μας τιμούν κάποιοι άλλοι και όχι οι δικοί μας, του τόπου μας; Με πληγώνει που οι υπεύθυνοι της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν γνωρίζουν τις ρίζες τους, τις ρίζες μας. Χρειάζεται έμπρακτη στήριξη για να συνεχίσουν να υπάρχουν οι ταρσανάδες, όχι μόνο στο νησί, αλλά και σε όλη την Ελλάδα".