Ίσες Αποστάσεις

Η πληροφόρησή μου είναι ανεπαρκής ακόμη και για γεγονότα που συμβαίνουν τώρα γύρω μου. Θυμάμαι, 1967 ήταν νομίζω, στην Αγγλία, που έλεγα σε ένα συνάδελφο πως 1,5 εκατομμύριο Έλληνες χάθηκαν ή ξεριζώθηκαν από τη Μικρά Ασία με την καταστροφή. "Τώρα καταλαβαίνω", μου λέει, "την αγριότητα που έδειξαν οι Ελληνοκύπριοι στους Τουρκοκυπρίους". Έμεινα άναυδος. Δεν είχα ακούσει ποτέ κάτι παρόμοιο. Τόλμησα να του φέρω αντιρρήσεις. "Μη μου λες τίποτε", λέει, "ήμουν εκεί, είδα τα πτώματα!" Πώς να απαντήσω εγώ, με τόσο ανεπαρκή πληροφόρηση, στον αυτόπτη μάρτυρα; Ευτυχώς για τη συζήτηση, μου συνέχισε. "Εξάλλου, εμείς οι Άγγλοι παίρνομε το μέρος του αδυνάτου και οι αδύνατοι ήταν οι λιγότεροι, οι Τουρκοκύπριοι. "Ναι, αλλά έχοντας από πίσω τους οι Τουρκοκύπριοι ολόκληρη την Τουρκία, ποιος ήταν πραγματικά ο αδύνατος;" Εκεί το σκέφτηκε και συγκατένευσε πως μπορεί να είχα δίκιο. Και θυμήθηκα τότε, σε άλλο νοσοκομείο, έναν Τουρκοκύπριο συνάδελφο και κάναμε παρέα. Καθώς ήταν εργένης, του κάναμε το τραπέζι με ντολμαδάκια γιαλαντζί και άλλες Ελληνοτουρκικές λιχουδιές και όταν αρρώστησα με 40 πυρετό και έτρεμα από το ρίγος μου έφερε τις μπατανίες που του είχε στείλει η μάνα του να με σκεπάσει. Από άλλους πληροφορήθηκα κάποτε, ότι τον αδελφό του τον είχε σκοτώσει η ΕΟΚΑ Β. Έχασα έκτοτε τα ίχνη του Αλί Μεμέτ. Αν ζει, ας είναι αυτές οι γραμμές γι΄ αυτόν.

Η ανεπαρκής και προκατειλημμένη πληροφόρησή μας είναι το ένα από τα δύο θέματα που θα συζητήσω σήμερα. Ναι, υποφέραμε τα πάνδεινα, 4 αιώνες σκλαβιάς από τους Οθωμανούς, αλλά μετά την άλωση της Πόλης, αυτοί είχαν έλθει περίπου προσκεκλημένοι για να λύσουν τις διαφορές μεταξύ των Ελλήνων αρχόντων που αθετούσαν τις συμφωνίες τους μεταξύ τους και με το Μωάμεθ. Ύστερα από 4 σχεδόν αιώνες όμως, καμιά 10ριά γενιές δηλαδή, τι έφταιγαν οι άμαχοι της Τριπολιτσάς που σφάχτηκαν κατά την άλωση, τουλάχιστον με την ανοχή του Κολοκοτρώνη, πατώντας κάθε όρκο για την ασφαλή παράδοσή τους; Μαθαίνομε στο σχολείο τις δόξες, όχι όμως τις ντροπές μας.

Με τέτοιες προκαταλήψεις από τα πολύ παιδικά μας χρόνια, πώς να κρίνουμε ψύχραιμα και αντικειμενικά, για θέματα που απαιτείται - και σωστά επιζητούμε - δίκαιη αντιμετώπιση από τη διεθνή κοινότητα;

Και φθάνω στο δεύτερο θέμα μου, τις ίσες αποστάσεις. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια επιθετικότητα κλιμακούμενη, με σαφή προσχεδιασμό καθενός από τα βήματά της. Και στρεφόμαστε στους "φίλους" μας. Κάποιοι, όπως οι Γάλλοι, ανταποκρίνονται περίπου όπως θα θέλαμε. Άλλοι, π.χ. Ιταλοί και Αιγύπτιοι, ανταποκρίνονται με επώδυνα ανταλλάγματα. Άλλοι όμως, κυρίως Γερμανοί και Αμερικανοί, που ο λόγος τους μετράει βαρύτερος, τηρούν "ίσες αποστάσεις", ενώ το ομόδοξο ξανθό γένος τηρώντας ουδετερότητα, πουλάει όπλα υψηλής τεχνολογίας στους αντιπάλους μας.

Μια βίαιη αναμέτρηση, πόλεμος εννοώ, ανεξάρτητα από την έκβασή του θα σημάνει εξασθένηση και των δύο χωρών, που το κόστος της ζημιάς θα το πληρώσει κυρίως ο χαμένος. Οι Τούρκοι, οκταπλάσιοι σε πληθυσμό από εμάς, είναι καταρχήν ισχυρότεροι, έστω και αν αυτό δεν προδικάζει με βεβαιότητα το αποτέλεσμα μιας αναμέτρησης. Επομένως, η βίαιη λύση στα προβλήματά μας δεν είναι ό,τι καλύτερο για μας (ούτε για κείνους). Η προσφυγή μας στο διεθνή παράγοντα είναι ασφαλώς η συμφέρουσα λύση. Δεν την αρνούνται. Όμως για άλλα θέλουν να προσφύγουν αυτοί, τη διεκδίκηση γης και θάλασσας που είναι (θεωρούμε) δική μας και άλλα εμείς, μόνο την υφαλοκρηπίδα. Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα.

Παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας καθημερινά και εκβιαστικά. Ναι αλλά, χωρίς να απαγορεύεται από διεθνείς κανόνες, έχομε διακηρύξει τον εναέριο χώρο μας ευρύτερο από το θαλάσσιο. Οι αντίπαλοί μας δεν τον αναγνωρίζουν και κανένας δεν τους υποχρεώνει να τον αναγνωρίσουν. Έτσι οι παραβιάσεις του εναέριου χώρους μας γι΄ αυτούς είναι πτήσεις πάνω από διεθνή ύδατα.

Λένε: "ό,τι κι αν λένε οι διεθνείς κανόνες, που εμείς δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τους τηρούμε, είναι παράλογο κάποια ερημονήσια να περιορίζουν την ακτογραμμή μας που είναι η μακρότερη στη Μεσόγειο και η Ελλάδα τη θέλει συρρικνωμένη, από βραχονησίδες που απέχουν μια ριξιά από τα εδάφη μας". Έτσι, από τις διεθνείς συμφωνίες, που πάντοτε έχουν ρωγμές, πάμε στην κοινή λογική, που όμως δεν είναι κοινή για όλους.

Στις συμφωνίες μας έχομε δεχθεί τα ανατολικά νησιά μας να μην είναι εξοπλισμένα. Την έχομε παραβιάσει και αυτοί ευλογοφανώς διαμαρτύρονται. Πόσο λογικό όμως είναι εμείς να μην μπορούμε να έχουμε αμυντικές δυνάμεις κάπου στα εδάφη μας, όταν οι άλλοι διατηρούν ισχυρές ένοπλες, ενίοτε κατοχικές, δυνάμεις έξω από την επικράτειά τους, όπως σε Κύπρο, Συρία, Λιβύη και, επιπλέον τη "στρατιά του Αιγαίου" στα παράλιά τους;

Και οι ισχυροί εταίροι μας τηρούν "ίσες αποστάσεις". Μα οι ίσες αποστάσεις μπροστά στην αναμέτρηση ενός λιονταριού και ενός λαγού σημαίνει πως υποστηρίζουν το λιοντάρι.

Εμείς δεχόμαστε το διεθνές δικαστήριο μόνο για τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας, του τμήματος του βυθού που, κατά την ωκεανογραφία, αποτελεί ομαλή προέκταση της ακτής κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ως το σημείο που αυτή διακόπτεται απότομα αποκτώντας κλίση 30-45ο. Οι αντίδικοι όμως ζητούν να τεθούν όλα τα αμφισβητούμενα από αυτούς θέματα, όπως οι "γκρίζες ζώνες", που τελευταία τις λένε Τουρκική επικράτεια. Μήπως έχουν δίκιο, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο που διαρκώς εμείς επικαλούμαστε; Μα εμείς δεν ζητάμε τίποτε από αυτούς, αυτοί ζητούν κάτι που εμείς έχομε. Επομένως, το δικαστήριο, όσο αντικειμενικό και αν είναι, τηρώντας ίσες αποστάσεις, θα βρει ένα συμβιβασμό, που κάτι θα δίνει σ΄ αυτούς από τα δικά μας, χωρίς εμείς να πάρουμε τίποτε. Έστω κι έτσι, μήπως έχουν κάποιο δίκιο; Εγώ όμως θέτω το ζήτημα που ανέφερα παραπάνω. Αν θέλουν συζήτηση σε όλα τα θέματα, να συζητήσουν και την παρουσία των στρατευμάτων τους έξω από τον τόπο τους, στη Συρία, στη Λιβύη και στην Κύπρο, όπου μας ενδιαφέρει εθνικά άμεσα. Αν αποσυρθούν τα στρατεύματά τους, μπορούμε τότε να συζητήσουμε και "να τα βρούμε μεταξύ μας", όπως μας διαμηνύουν οι Αμερικανοί και Γερμανοί φίλοι μας που έχουν πολλαπλά συμφέροντα στην Τουρκία. Κι ακόμη, η γειτνίαση ενός νησιού με μια μεγάλη στεριά ενώ απέχει πολύ από άλλη, δεν σημαίνει ότι το νησί ανήκει στην πρώτη. Μας το δίδαξε η M.Thatcher με τα νησιά Falkland και την Αργεντινή. Το τι θέλουν οι κάτοικοι είναι πιο σημαντικό. Μόνο που εμείς έχομε αφήσει τα νησάκια μας χωρίς κατοίκους και οικονομική δραστηριότητα.