Όταν οι μαθητές αναλαμβάνουν δράση γίνονται θαύματα

Σ' ένα ετήσιο “ταξίδι” που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από εκπαιδευτικούς και μαθητές, με το βλέμμα στραμμένο στους αυριανούς ενεργούς και συνεργαζόμενους πολίτες της χώρας μας, συμμετείχαν τέσσερα σχολεία των Κυκλάδων με δράσεις εθελοντισμού, αλληλεγγύης και συνειδητής προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο.

Το εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής πρόγραμμα “Νοιάζομαι και Δρω” εφαρμόστηκε σε 66 σχολεία σε όλη την Ελλάδα με τη συστηματική συμμετοχή 271 εκπαιδευτικών και 4.000 μαθητών.

Στόχος του προγράμματος ήταν η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών και η ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Θεωρητική και βιωματική προσέγγιση του εθελοντισμού

Εκπαιδευτικοί και μαθητές προσέγγισαν κριτικά και βιωματικά την έννοια του εθελοντισμού και διαπραγματεύτηκαν συναφείς έννοιες, όπως η αλληλεγγύη, η ενεργός πολιτειότητα, η φιλανθρωπία και ο ακτιβισμός. Τα παιδιά συνεργάστηκαν με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, συνομίλησαν με εθελοντές, παρακολούθησαν τις δράσεις τους και συμμετείχαν και οι ίδιοι σε εθελοντικές δραστηριότητες. Επιπλέον, ήρθαν σε επαφή με κοινωνικούς εταίρους (π.χ. τον δήμο, επιχειρήσεις κ.ά.) και ανέπτυξαν συνεργασίες ή αξιοποίησαν συνέργειες με στόχο την ενεργό κοινωνική προσφορά.

Η καινοτομία του προγράμματος έγκειται στο ότι οι μαθητές έλαβαν για πρώτη φορά μέρος σε ένα σχέδιο ολιστικής παιδαγωγικής παρέμβασης με σύνθετες δράσεις σχετικές με το περιβάλλον, τη διαφορετικότητα και τα δημοκρατικά δικαιώματα, οι οποίες αλληλεπιδρούν στον άξονα του εθελοντισμού της αλληλεγγύης και του ενεργού πολίτη.

Ηχηρά μηνύματα αλληλεγγύης και προσφοράς

Τα αποτελέσματα των δράσεων που υλοποιήθηκαν με την υποστήριξη του Μη Κερδοσκοπικού Σωματείου “Δεσμός” και του Ιδρύματος Λαμπράκη, παρουσιάστηκαν στην απολογιστική εκδήλωση του προγράμματος στην Αθήνα, στις 28 και 29 Μαΐου.

Στον διάλογο που αναπτύχθηκε σχετικά με την οργανική ένταξη της καλλιέργειας του εθελοντισμού στο σχολείο συμμετείχε ο Πρόεδρος του ΙΕΠ, καθηγητής Μάκης Κουζέλης, ο οποίος έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την καλλιέργεια των δημοκρατικών δικαιωμάτων και της ενεργού πολιτειότητας στους μαθητές, καθώς και άλλα στελέχη της εκπαίδευσης, μεταξύ των οποίων η Προϊσταμένη Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου, Τσαμπίκα Καράκιζα και Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Κυκλάδων, Μαρκέλλα Παραμυθιώτου.

Οι μαθητές, μέσω των εκπαιδευτικών τους, μετέδωσαν ηχηρά μηνύματα της φλόγας του εθελοντισμού, την οποία θα αγωνιστούν να διατηρήσουν άσβεστη κατά την επόμενη σχολική χρονιά, αλλά και σε όλη την πορεία της ζωής τους μέσα από τη συνεχή προσπάθεια για το κοινό καλό και την κοινωνική προσφορά. Το διήμερο 28-29 Μαΐου 2016 ήταν ένα διήμερο ελπίδας για το ελληνικό σχολείο και για την ελληνική κοινωνία.

Ανεξάντλητη δράση στις Κυκλάδες

Σημειώνεται ότι, οι Κυκλάδες εκπροσωπήθηκαν στο πρόγραμμα από τα Δημοτικά Σχολείου Γαυρίου και Αδάμαντα με την επιστημονική ευθύνη της κ. Παραμυθιώτου και από τα Γυμνάσια Κορθίου Άνδρου και Μεσσαριάς Θήρας με τον συντονισμό της κ. Καράκιζα.

Η λίστα με τις δράσεις των παιδιών ήταν ανεξάντλητη: αιμοδοσία, συλλογή τροφίμων και ρούχων για τους πρόσφυγες και τους άστεγους, μαγείρεμα στην κοινωνική κουζίνα, οργάνωση μπαζάρ και δωρεά χρημάτων σε νοσοκομεία, ιδρύματα κλπ, καθαρισμός δημόσιων χώρων, καλλωπισμός και διαμόρφωση αύλειων χώρων του σχολείου, ευαισθητοποίηση της γειτονιάς για τα αδέσποτα και πολλές ακόμη δράσεις.

Γυμνάσιο Μεσσαριάς

Οι μαθητές ασχολήθηκαν με τα μετανάστευση και το προσφυγικό ζήτημα, ενημερώθηκαν για τον εθελοντισμό, έκαναν μαθήματα για την αποδοχή της ιδιαιτερότητας του καθενός και την προώθηση της συνεργασίας, εφάρμοσαν τεχνικές του θεάτρου του καταπιεσμένου και δημιούργησαν λαχανόκηπο στο σχολείο. Επιπλέον, υλοποίησαν το πρόγραμμα «Γνωριμία με τον Γαλλικό πολιτισμό», στο πλαίσιο του οποίου ενημερώθηκαν για τη δράση εθελοντικών οργανώσεων στη Γαλλία, δημιούργησαν πρωτότυπη θεατρική παράσταση με θέμα τον ενεργό πολίτη και την επίδραση μεταξύ των κοινωνικών ομάδων, καθάρισαν το σχολείο τους και φρόντισαν αδέσποτα ζώα γύρω από αυτό.

Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις Κορθίου

Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 73 μαθητές, οι οποίοι συμμετείχαν σε παιδαγωγικά παιχνίδια με σενάριο και παντομίμα, συνέλεξαν τρόφιμα και ρούχα για τους πρόσφυγες, οργάνωσαν παζάρι και συγκέντρωσαν χρήματα για τα παιδικά χωριά SOS, αρχειοθέτησαν τα βιβλία της σχολικής βιβλιοθήκης και συνέλεξαν πλαστικά καπάκια για αγορά αναπηρικού αμαξιδίου.

Δημοτικό Σχολείο Γαυρίου

Μέσα από την παρακολούθηση βίντεο οι μαθητές αναγνώρισαν την αξία της ανιδιοτελούς προσφοράς στο συνάνθρωπο, της αλληλοσυμπαράστασης, αλλά και τη δυνατότητα που έχει ο καθένας μας να βελτιώσει τις συνθήκες γύρω του με γνώμονα τη θέληση και την αγάπη για το συνάνθρωπο. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, επισημάνθηκε ο σημαντικός ρόλος της ομαδικότητας, της συνεργασίας και της ενεργούς συμμετοχής στην κοινωνία. Επιπλέον, οι μαθητές δημιούργησαν κόμικ σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπου αποτύπωσαν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους με έναν ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο, δημιούργησαν αφίσες με σκοπό τη συλλογή βιβλίων για το «Χαμόγελο του παιδιού», το οποίο και επισκέφτηκαν. Κατά την ενημέρωση των μαθητών από τους υπεύθυνους και τη μετέπειτα συζήτηση διαφάνηκε ότι οι ίδιοι ευαισθητοποιήθηκαν γύρω από το θέμα των αναγκών όλων των παιδιών, ενώ εντόπισαν τη σημασία της τήρησης των δικαιωμάτων του παιδιού. Παράλληλα, κάποιοι μαθητές εκδήλωσαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πώς μπορεί κανείς να γίνει εθελοντής στον συγκεκριμένο οργανισμό.

Δημοτικό Σχολείο Αδάμαντα Μήλου

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, προσκλήθηκαν στο Σχολείο άτομα, φορείς και εκπρόσωποι συλλογικών δομών που δραστηριοποιούνται εθελοντικά, ώστε οι μαθητές να τους δουν από κοντά, να διατυπώσουν απορίες, αλλά και να εντοπίσουν το εύρος και την ποικιλία των τομέων στους οποίους μπορεί κάποιος να προσφέρει ανθρωπιστικό έργο.

Συγκεκριμένα, ήρθαν σε επαφή με την Πολυμελή εθελοντική ομάδα, που δραστηριοποιείται σε θέματα περιβάλλοντος, την Εθελοντική Ομάδα «Οι Διασώστες», τις Γυναίκες Εθελόντριες του Κοινωνικού Ανταλλακτηρίου, τον Εθελοντή Συντηρητή Τοπικών Μνημείων, αλλά και με τοπικό γιατρό που ανήκει στους Γιατρούς του Κόσμου.

Στο πλαίσιο του σχεδιασμού μίας μεγαλύτερης δράσης, το σχολείο σχεδίασε και υλοποίησε μια καμπάνια ευαισθητοποίησης του Δήμου και των κατοίκων για τις Αλυκές του νησιού, ένα χώρο αξιόλογο αλλά εντελώς εγκαταλελειμμένο. Μετά τη θεωρητική προσέγγιση του θέματος, παράχθηκε υλικό που θα προβληθεί και θα αξιοποιηθεί ως προσφορά στην τοπική κοινωνία, αλλά και ως «θεμέλιος λίθος» για τη δημιουργία ενός μουσείου στο χώρο.

Για τις ανάγκες της ταινίας η οποία παραχωρείται στο Δήμο και θα διατίθεται δωρεάν στους επισκέπτες του νησιού από τα Μουσεία και το Τουριστικό Γραφείο, μαθητές και εκπαιδευτικοί συγκέντρωσαν σχετικά έντυπα, μαρτυρίες, ηχογραφήσεις και βίντεο και πήραν συνεντεύξεις από ανθρώπους που δούλευαν εκεί.

Στόχος της ταινίας είναι να προβάλει τις Αλυκές και να αναδείξει την αναγκαιότητα διάσωσης και αξιοποίησής τους. Οι μαθητές ενθουσιάστηκαν με το θέμα, μιας και οι Αλυκές είναι ένας χώρος γνώριμος για αυτά και έχουν ακούσει μαρτυρίες δικών τους ανθρώπων για την εποχή λειτουργίας τους.