Το μέλλον του ευρωπαϊκού γεωργικού μοντέλου

 Στην τελευταία σύνοδο κορυφής ένα από τα δυο κεντρικά θέματα ήταν και η επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ. Ως συνήθως οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ψέλλιζαν κατά τη διάρκεια της 2ης μέρας κάτι για λωρίδες αλληλεγγύης, κάτι για νηοπομπές που θα φύγουν για να πάνε στάρια και καλαμπόκια σε εξαθλιωμένους λαούς της Αφρικής που εξαρτώνται αποκλειστικά από αυτά τα ζωτικής και στρατηγικής σημασίας προϊόντα. Και ο λιμός καλπάζει.  

Στα συμπεράσματα της συνάντησης κορυφής 30 και 31 Μαΐου 2022 φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι μόνο με ένα αποτελεσματικό διεθνή συντονισμό μπορεί να

εξασφαλιστεί μια συνολική παγκόσμια αντίδραση σχετικά με την επισιτιστική

ασφάλεια. Παράδειγμα η Αποστολή Επισιτιστικής και Γεωργικής Ανθεκτικότητας (FARM), η οποία βασίζεται σε τρεις πυλώνες, α. το εμπόριο, β. την αλληλεγγύη και γ. την παραγωγή.

Με στόχο τη συγκράτηση τιμών την αύξηση της παραγωγής, την πρόσβαση σε σιτηρά, αλλά και την προσφορά σιτηρών. Βέβαια, η χώρα που έχει επιτεθεί στην Ουκρανία είναι η Ρωσία, που διακηρύττει ότι θέλει να στείλει καραβιές τα σιτηρά στις φτωχές και υπό κατάρρευση χώρες και ας έχει μπλοκάρει 106 εκατ. τόνους σιτηρά στο έδαφός της. Ο λόγος έχει πολιτική απόχρωση και αφορά την κατηγόρια της Ρωσίας στην Ουκρανία που έχει βάλει νάρκες στα λιμάνια της εμποδίζοντας να φορτώνονται και να φεύγουν τα πλοία ξηρού φορτίου. Άρα ο βασικός παγκόσμιος σιτοβολώνας που είναι το δίδυμο Ρωσία-Ουκρανία δηλώνει αδυναμία να εξάγει σιτηρά. Αν προστεθεί και η Ινδία που σταμάτησε τις εξαγωγές για να έχει να θρέψει το δικό της πληθυσμό, το μέγεθος του προβλήματος μπορεί να γίνει αντιληπτό! Πλέον δε βλέπει κανείς ούτε τα αυτονόητα, ούτε μπορεί να εξετάσει τι γίνεται επιτέλους και γιατί να λιμοκτονήσουν εκατοντάδες εκατ. άνθρωποι στον κόσμο. Και πάνω απ΄ όλα κανείς δε θέλει να παραδεχτεί τα λάθη, είτε δικά του, είτε προκατόχων του πολιτικών που οδηγούν σε φόβους για λιμό, πράγμα που εμπλέκει σε μικρότερο βαθμό, αλλά πάντως εμπλέκει και τη χώρα μας, ανίκανη και αδύναμη να αυξήσει την τοπική βιώσιμη παραγωγή τροφίμων, ώστε να μειωθούν οι διαρθρωτικές εξαρτήσεις, όπως λέει και στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής.

Και μέσα σε όλα δεν έφτανε η πανδημία για την οποία χορηγήθηκαν παραπάνω πόροι για το τρέχον 7ετές δημοσιονομικό πρόγραμμα, ή τους πενιχρούς πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης για τη στήριξη των χωρών, που πρέπει να κινητοποιήσουν για τις πληττόμενες χώρες.

Πάντως οι Ευρωπαίοι ταγοί τόνισαν τη σημασία της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ)

για τη συμβολή της ΕΕ στην επισιτιστική ασφάλεια και ζητεί την ταχεία έγκριση των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ. Και συνεχίζουν να αναρωτιούνται για τις ελλείψεις λιπασμάτων στην παγκόσμια αγορά.

Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που εξακολουθώ να θεωρώ υποχρέωση παράθεσης στοιχείων για την κατάσταση των σιτηρών, ώστε να είμαστε σε θέση να δούμε που πάει το πλοίο, αν όντως πάει στα βράχια. Μετά από τους δυο πίνακες παραγωγής σιτηρών σε εκτάρια και σε τόνους θα εξειδικεύσουμε σήμερα σε μαλακό και σκληρό σιτάρι.

Η αδήριτη παρατήρηση για το μαλακό στάρι είναι η μείωση κατά τα δύο τρίτα τόσο της καλλιεργούμενης έκτασης, όσο και της παραγωγής! Όλες οι άλλες χώρες σύγκρισης εμφανίζουν αυξήσεις τόσο στα καλλιεργούμενα εδάφη, όσο και στο τονάζ. Μικρή η εξαίρεση της Ιταλίας, που θα τη δούμε όμως και στην παραγωγή σκληρού σταριού, που την ενδιαφέρει ως παραγωγός χώρα μακαρονιών (που χρησιμοποιούν το σκληρό στάρι).

Και στον πίνακα που αφορά την έκταση και την παραγωγή σκληρού σταριού παρατηρείται κάθετη μείωση εκεί όπου όλες οι άλλες χώρες παρουσίαζαν αυξήσεις και σε πολλές περιπτώσεις σημαντικές.

Αναρωτιέται κανείς πως οι Έλληνες πολιτικοί επέτρεψαν την εξέλιξη αυτή και το μόνο που μπορώ να επισημάνω είναι οι άφθονες επιδοτήσεις που οδηγούσαν τους αγρότες εκτός δικτύου παραγωγής και τα χωράφια τους σε διαρκή αγρανάπαυση. Και η παροιμία των φρονίμων τα παιδιά παίρνει μια καινούρια διάσταση στην περίπτωση της χώρας μας: Άφρονες και με κίνδυνο να οδηγηθούμε σε δύσκολους ατραπούς! Πάντως δεν πρέπει να εφησυχάζουμε ακούγοντας την Κομισιόν να εξετάζει το ενδεχόμενο χαλάρωσης των κανόνων για την αμειψισπορά για την καλλιέργεια περισσότερου σιταριού. Εδώ στην Ελλάδα δεν ισχύουν κανόνες που δεν μπορούν να εφαρμοστούν λόγω της μακροχρόνια αγρανάπαυσης.