Απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου για κλιμάκωση των ενεργειών απέναντι στην εγκατάσταση βιομηχανικών ανεμογεννητριών στα νησιά

“Τα νησιά δεν θα μετατραπούν σε απέραντο νταμάρι...”

Εκτενής συζήτηση και σχετική ομοφωνία στην πρόταση του Περιφερειάρχη

Την πλήρη διαφωνία τους με την εγκατάσταση βιομηχανικών ανεμογεννητριών στα νησιά του Ν. Αιγαίου διατράνωσαν τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου, στο πλαίσιο της χθεσινής συνεδρίασής τους, οπότε και αποφάσισαν να κλιμακώσουν τις ενέργειές τους απέναντι στα επενδυτικά σχέδια που δεν εμποδίζονται από την κεντρική διοίκηση και απειλούν ευθέως το - μοναδικού χαρακτήρα - νησιώτικο περιβάλλον.

Το σοβαρό θέμα επανήλθε στο προσκήνιο με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα στο νησί της Τήνου, με την Περιφερειακή Αρχή να επαναλαμβάνει τη σταθερή θέση της, πως, από κοινού με τις τοπικές κοινωνίες θα επιχειρήσει την ανατροπή της δρομολογούμενης κατάστασης, που θα βλάψει το περιβάλλον και το τουριστικό προϊόν του Ν. Αιγαίου κι εν προκειμένω των Κυκλάδων, από την εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε μέγεθος “ουρανοξυστών”.

Στην τοποθέτησή του, ο Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος ξεκαθάρισε πως η Περιφέρεια δεν τάσσεται κατά των ΑΠΕ, ωστόσο, διευκρίνισε πως η πράσινη ανάπτυξη οφείλει να σέβεται το περιβάλλον και τη βούληση των τοπικών κοινωνιών. Ο ίδιος υπογράμμισε πως η εγκατάσταση φαραωνικών αιολικών πάρκων στα νησιά θα καταστρέψει την τουριστική ταυτότητά τους, γεγονός που θα σημάνει και την απώλεια τεράστιων εσόδων για το κράτος, από τη σχετική δραστηριότητα του κλάδου.

Ειδικότερα, επί του θέματος, σε αναλυτική εισήγηση προχώρησε η πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου και Έπαρχος Τήνου, Νατάσα Δεληγιάννη – Άσπρου, η οποία πραγματοποίησε και μία σύντομη αναδρομή στις ενέργειες που έχει κάνει μέχρι στιγμής η Περιφέρεια από κοινού με Δήμους των Κυκλάδων, προκειμένου να ματαιωθεί η εγκατάσταση βιομηχανικών ανεμογεννητριών στα νησιά.

Σημειώνεται πως στις προτεινόμενες ενέργειες για κλιμάκωση του αγώνα, τις οποίες και ανέφερε ο κ. Χατζημάρκος, εξέφρασαν τη συμφωνία τους οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης, με τη Λαϊκή Συσπείρωση όμως, να υπερασπίζεται πως η επιχειρηματολογία για τις συνέπειες που η εγκατάστασή τους θα προκαλέσει, πρέπει να αναπτυχθεί περισσότερο αφού δεν θίγεται μόνον ο τουρισμός, αλλά το περιβάλλον - πρωτίστως – και ο τόπος των μονίμων κατοίκων.

Υπογραμμίζεται πως στη συνεδρίαση τοποθετήθηκαν ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννης Ρούσσος, ο Δήμαρχος Μήλου, Μανώλης Μικέλης, ο Δήμαρχος Ίου, Γκίκας Γκίκας καθώς επίσης η Δήμαρχος Φολεγάνδρου, Ευθαλία Παπαδοπούλου, αλλά και ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Τήνου, Πέτρος Μαρκουίζος.

Άξιο αναφοράς αποτελεί το γεγονός πως προχθές το βράδυ ο κ. Χατζημάρκος είχε σύσκεψη στο γραφείο του με τους Δημάρχους των Κυκλάδων για το θέμα, ώστε να έχει τη σύμφωνη γνώμη τους για τις προτάσεις που κατέθεσε στο Περιφερειακό Συμβούλιο αναφορικά με την ανάγκη κλιμάκωσης της αντίδρασής τους.

ΟΧΙ σε ανεμογεννήτριες “ουρανοξύστες”

Η εισηγήτρια κα Δεληγιάννη αρχικά υπενθύμισε πως για τα μεγάλα αιολικά πάρκα από την Περιφέρεια και τους άμεσα θιγόμενους Δήμους έχει γίνει προσφυγή στο ΣτΕ, ενώ έχουν συμμετάσχει με τεκμηριωμένες θέσεις και στις διαβουλεύσεις που έγιναν στο παρελθόν. Σημείωσε μάλιστα πως μέχρι σήμερα “οι αιτήσεις ακύρωσης που υπογράφουν φορείς, πολίτες καθώς και οι 4 εμπλεκόμενοι Δήμοι και η ΠΝΑι κατά της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) ενώπιον του ΣτΕ, έχουν αναβληθεί οίκοθεν για την 1.4.2020” ενώ σύμφωνα με όσα πρόσθεσε κατ΄ εκτίμηση του εισηγητή των ακυρώσεων κ. Ντουχάνη και του βοηθού εισηγητή κ. Χριστόπουλου αυτές οι αναβολές θα συνεχιστούν “κατά πάσα πιθανότητα μέχρις ότου εγκριθεί η Μελέτη Τροποποίησης των εγκεκριμένων Περιβαλλοντικών Όρων που έχει καταθέσει στο Υπ. Ενέργειας ο επενδυτής”.

Η ίδια αμέσως μετά προχώρησε στην αναλυτική εισήγησή της τόσο για το ενιαίο έργο σε Άνδρο, Τήνο, Πάρο και Νάξο, όσο όμως και για τον “προπομπό” της ξεχωριστής επένδυσης στο νησί της Τήνου.

“Στηρίζουμε εμπράκτως τους πολίτες και τους φορείς των νησιών μας συνεργαζόμενοι μαζί τους σε συνεχή βάση, έτσι ώστε να πετύχει η κοινή μας προσπάθεια που δεν είναι άλλη από τη ματαίωση της εγκατάστασης των εν λόγω αιολικών πάρκων (Α/Π). Και είναι κοινός ο αγώνας αυτός γιατί πιστεύουμε ότι η τοποθέτηση 99 ανεμογεννητριών στο σύνολο των 4 νησιών πρόκειται μετά βεβαιότητας να διαλύσει το ήπιο και εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα των νησιών μας, αλλά και να προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στο τόσο σημαντικό για την τοπική μας οικονομία τουριστικό προϊόν.

Πέραν των θηριωδών ανεμογεννητριών με ύψος μικρού ουρανοξύστη, τα συνοδά έργα της οδοποιίας θα απαιτήσουν εκσκαφές μεγέθους 540.000 κυβικών μέτρων για το σύνολο των νησιών ανατρέποντας με οριστικό τρόπο την μοναδικής αισθητικής αξίας μορφολογία τους.

Εξάλλου, η αλλοίωση των τοπίων ιδιαίτερου κάλλους των νησιών μας θα είναι μόνιμη, δεδομένου ότι μόνο για την εκτέλεση των έργων εγκατάστασης θα απαιτηθούν τουλάχιστον 24 μήνες σύμφωνα με τις αισιόδοξες εκτιμήσεις του επενδυτή.

Τα νησιά μας θα μετατραπούν σε ένα απέραντο “νταμάρι” επιφέροντας έτσι καίριο πλήγμα στον τουρισμό μας.

Επιπρόσθετα, όλα αυτά σχεδιάζεται να συμβούν, παρότι η χώρα μας ήδη από το 2016, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ έχει πιάσει και ξεπεράσει τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, αγγίζοντας το 30% της συνολικής εγχώριας παραγωγής και παρότι η συνεισφορά του παραγόμενου ρεύματος από τα ήδη υφιστάμενα αιολικά πάρκα είναι σχεδόν μηδενική ως προς τον βασικό της στόχο, δηλαδή τη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων.

Είναι άλλωστε γνωστό ότι το κόστος των ΑΠΕ μετακυλύετε ευθέως και δυσανάλογα σε όλους μας, μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ και του ΕΤΜΕΑΡ, με αποτέλεσμα να χρηματοδοτούμε από το υστέρημά μας δια των αυστηρά προκαθορισμένων επιδοτήσεων τους “επενδυτές”, χωρίς να μειώνονται οι ρύποι και με κίνδυνο να διαλυθούν τα πανέμορφα τοπία μας και φυσικά η τοπική μας οικονομία, που στηρίζεται σημαντικά σε αυτά, δηλαδή στον τουρισμό”.

Επιπρόσθετα, η ίδια υπογράμμισε τα παρακάτω αναφορικά με την ξεχωριστή περίπτωση της Τήνου.

“Παράλληλα με το ως άνω φαραωνικό έργο, επιχειρείται η εγκατάσταση του “μικρού” μεν αλλά “προπομπού” αιολικού πάρκου της εταιρείας “ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΕΠΕ”, ισχύος 1,8 MW, στη θέση “Πρασσα” των Υστερνίων.

Μετά από αυτή τη μικρή ενημέρωση θέλω να σας μεταφέρω το κλίμα και τον αγώνα που γίνεται στο νησί μου. Ο κόσμος στην Τήνο είναι αναστατωμένος έχει βγει στον δρόμο γιατί νιώθει ότι πρέπει να προστατεύσει τον τόπο του. Βρισκόμαστε μπροστά σε μία καταστροφή των νησιών μας και επιτέλους κάποιος πρέπει να μας ακούσει και να αναλογιστεί τις συνέπειες. Πρώτα από όλα πιστεύουμε ότι τα νησιά μας, που ζουν από τον τουρισμό και συνεισφέρουν με τον τουρισμό τους στο ΑΕΠ της χώρας, θα έπρεπε να προφυλαχθούν από αυτά τα φαραωνικά έργα.

Επίσης, πιστεύουμε ότι ο τρόπος που επιχειρούν να εγκαταστήσουν στα νησιά μας τις ανεμογεννήτριες είναι άδικος, παράλογος και βλαπτικός για τις τοπικές κοινωνίες.

Κάποιοι λένε ότι τα αιολικά πάρκα είναι επενδύσεις που φέρνουν μάλιστα και ανάπτυξη, αλλά δεν μας λένε για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη των νησιών μας, μετά την εγκατάσταση σε αυτά ανεμογεννητριών, κατά τον σκοπούμενο τρόπο.

Αν θέλαμε να είμαστε δίκαιοι και να εφαρμόσουμε και την αρχή της αναλογικότητας, γνωρίζουμε ότι για την ηλεκτροδότηση της Τήνου για παράδειγμα θα αρκούσε το παραγόμενο ρεύμα από τρεις ανεμογεννήτριες. Γιατί λοιπόν να μην επωμιστεί το κάθε νησί, αν αυτό θεωρείται δίκαιο, ό,τι του αναλογεί”.

Προστασία από την επενδυτική μανία

Η κα Δεληγιάννη έκανε αναφορά και στο αίτημα της Περιφέρειας να μην προχωρήσουν αδειοδοτήσεις, αν δεν γίνει ένα νέο χωροταξικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ.

“Με την αριθμό 154/2019 ομόφωνη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου ζητήσαμε αναστολή οποιασδήποτε αδειοδότησης και εργασιών αναφορικά με τα αιολικά πάρκα, μέχρι να γίνει ένα ειδικό χωροταξικό σχέδιο, προκειμένου να υπάρχει δίκαιη, εύλογη και αποδεκτή, μετά από διαβούλευση χωροθέτησή τους σε εθνικό επίπεδο. Την ανάγκη αναστολής ενεργειών και χωροθέτησης την επανέλαβα, σε τηλεφώνημα που έλαβα στις 20 Γενάρη από τη Γενική Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, κα Αλεξάνδρα Σδούκου” ανέφερε κατηγορηματικά, λέγοντας τέλος πως, “Ένα άλλο θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι το νομικό καθεστώς και η διοικητική πρακτική που ακολουθείται για την αδειοδότηση και τη διάνοιξη των συνοδών έργων οδοποιίας των προς εγκατάσταση αιολικών πάρκων στα νησιά του Αιγαίου.

Νομίζω ότι όλοι καταλαβαίνουν ότι θα πρέπει να προστατευτούν οι παραδοσιακοί οικισμοί μας, με ανοδομές, ξερολιθιές και τα μονοπάτια μας, οι περιστεριώνες και τα ξωκλήσια και γενικά όλα όσα προσδίδουν την ιδιαιτερότητα των νησιών μας, στοιχεία με τα οποία τα προίκισε η φύση, σεβάστηκε ο χρόνος και οι άνθρωποι και αξίζει να προστατευθούν και από την επενδυτική μανία”.

Πρόταση από τον Γ. Χατζημάρκο

Αμέσως μετά, τον λόγο πήρε ο Περιφερειάρχης, ο οποίος μίλησε ξεκάθαρα για τις συνέπειες που θα προκαλέσει η ανάπτυξη βιομηχανικών ανεμογεννητριών στα νησιά, γνωστοποιώντας στη συνέχεια την πρότασή του για τις κινήσεις από πλευράς ΠΝΑι, Δήμων, Φορέων και ΠΕΔ Ν. Αιγαίου.

“Πρότασή μας - όπως και χθες διαμορφώθηκε μαζί με τους Δημάρχους - είναι ότι εμείς είμαστε υπέρ της δημοσιονομικής ανάκαμψης, είμαστε υπέρ της δημοσιονομικής εξυγίανσης της χώρας. Θέλουμε να συνεχίσουμε τα νησιά να φέρνουν στον τουρισμό τα αποτελέσματα τα οποία φέρνουν, είμαστε υπέρ της μετατροπής των ήδη αδειοδοτηθέντων 1.400 MW για να κλείσει η Κοζάνη, αλλά δεν θα κάνουμε τις Κυκλάδες υποκατάστατο της Κοζάνης για να κλείσει εκεί το εργοστάσιο”.

Επαναλαμβάνοντας μάλιστα πως, “Οι μονάδες λιγνίτη στην Κοζάνη δεν θα μεταφέρουν το πρόβλημα στα Κυκλαδονήσια”, σημείωσε πως, “Είμαστε υπέρ του να δοθούν αυτές οι άδειες δηλαδή να γίνουν τα έργα στη θάλασσα, είμαστε υπέρ του να γίνουν επάνω σε νησίδες με εθνικό πρόσημο και άμεσα ζητάμε να πάει τροπολογία στη Βουλή όπου θα περνούν και αυτές όπως περνούν όλα τα κτίσματα στα νησιά μας από Αρχιτεκτονική Επιτροπή”.

Ο Γιώργος Χατζημάρκος δήλωσε στη συνέχεια: “Νομίζω ότι είναι μία πάρα πολύ δίκαιη πρόταση, αφού οποιοσδήποτε θέλει να δραστηριοποιηθεί στα νησιά μας, πρέπει να παρουσιάσει την επένδυσή του και τα σχέδιά του στην αρμόδια Αρχιτεκτονική Επιτροπή και από εκεί να πάρει την άδεια”.

Αυτή η πρόταση όπως εξήγησε προασπίζει την ταυτότητα και τον χαρακτήρα των νησιών και του περιβάλλοντός τους, ενώ αν εφαρμοστεί, δεν θα θίξει τον τουρισμό, που αποτελεί πηγή εσόδων για την εθνική οικονομία.

Σχετικά μάλιστα με τη σκέψη για εκπόνηση μελέτης αναφορικά με το τί μπορεί να σηκώσει κάθε νησί και τί όχι ως προς το θέμα των ΑΠΕ, ο ίδιος γνωστοποίησε πως από την κεντρική διοίκηση αρνούνται τέτοιες πρωτοβουλίες, με το “επιχείρημα” πως η Αυτοδιοίκηση δεν έχει αρμοδιότητα.

“Μας λένε δεν έχουμε αρμοδιότητα για να μελετήσουμε τις επιπτώσεις στη ζωή αυτών που εκπροσωπούμε. Και “πέφτουν” οι αποφάσεις” σχολίασε χαρακτηριστικά, λέγοντας τέλος, πως, θα κληθούν οι Δήμοι του Ν. Αιγαίου να λάβουν σχετικές αποφάσεις με την αντίστοιχη της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου, όπως και η ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, αλλά και τα Επιμελητήρια προκειμένου να ακολουθήσει μία νέα συνάντηση με το Υπ. Περιβάλλοντος και να υπάρχει συντονισμός και ενιαία κατεύθυνση υπέρ των νησιών και του περιβάλλοντός τους.

Τέλος, ο κ. Χατζημάρκος υπογράμμισε τη σημασία της αλλαγής του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, κάτι που όπως εξήγησε πρέπει πάση θυσία να προωθηθεί ενώ γνωστοποίησε πως θα έχει εντός των επόμενων εβδομάδων συνάντηση με το αρμόδιο Υπουργείο.

Υπέρ της πράσινης ανάπτυξης χωρίς να θίγεται το περιβάλλον

Τη συμφωνία της με τις προτάσεις – κινήσεις του κ. Χατζημάρκου εξέφρασε η παράταξη της μείζονος αντιπολίτευσης, με τον επικεφαλής της, Μανώλη Γλυνό να επισημαίνει πως “έχουμε αποδείξει πως σε όσα θέματα πρέπει να είναι σύσσωμο το Περιφερειακό Συμβούλιο, θα είναι”.

Συγκεκριμένα, ο ίδιος στην τοποθέτησή του, υποστήριξε πως “δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος που να μην είναι υπέρ των ΑΠΕ. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην είναι κανένας υπέρ της πράσινης ανάπτυξης ειδικά σε μία περίοδο που και ο πρωθυπουργός μας βρέθηκε στο Νταβός για να στηρίξει την πράσινη ανάπτυξη και εγκαινιάζει παρόμοια έργα. Όμως, υπάρχουν και οι τοπικές κοινωνίες, οι οποίες πρέπει να έχουν σωστή ενημέρωση. Όταν λοιπόν έχουν σωστή ενημέρωση και η απόφασή τους είναι αρνητική, πρέπει να γίνεται σεβαστή”.

Ο ίδιος συμπλήρωσε δε, πως, “Εμείς, σεβόμαστε τις τοπικές κοινωνίες και βεβαίως τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, αν αυτές οι ανεμογεννήτριες δεν ήταν βιομηχανικές και δεν ήταν μικροί “ουρανοξύστες”, αλλά ήταν μικρές και σε τοποθεσίες που θα έχει γίνει χωροθέτηση από το δημοτικό συμβούλιο”.

Ως εκ τούτου, ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας, επεσήμανε πως, “Με σωστούς κανόνες δεν θα είχαμε αντίρρηση αν ήταν μικρότερες αφού γινόταν διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και ήταν αποδεκτές” ζητώντας από την Περιφερειακή Αρχή να τονισθεί στη σχετική απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου πως, “Πρέπει να αναδείξουμε πως είμαστε υπέρ των ΑΠΕ, αλλά συγχρόνως είμαστε υπέρ του περιβάλλοντος και του φυσικού κάλλους, όσο το ένα δεν προσβάλλει το άλλο”.

Ο ίδιος ο κ. Γλυνός πρότεινε μάλιστα πως καλύτερη επιλογή για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών θα ήταν η θαλάσσια περιοχή, συνηγορώντας τέλος, στη θέση πως πρέπει να υπάρξει αλλαγή του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ.

Η ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό

Από την πλευρά της Λαϊκής Συσπείρωσης, ο επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης στο Ν. Αιγαίο, Γιάννης Ντουνιαδάκης υποστήριξε πως “κύριο μέλημα είναι να δούμε σε ποιο περιβάλλον ζει ο νησιωτικός λαός”.

Αν και εξέφρασε τη συμφωνία του με τα θέματα που έθιξε ο Περιφερειάρχης και η Πρόεδρος, ωστόσο, ο ίδιος εξήγησε πως επί τάπητος πρέπει να αναπτυχθούν κι άλλα επιχειρήματα για την προστασία των νησιών. “Πρέπει στο τραπέζι να θέσουμε κι άλλα. Από το θέμα της χρηματοδότησης των έργων και με τί χρήματα γίνονται, μέχρι το κομμάτι των θέσεων εργασίας που είναι αμελητέες ενώ τα κέρδη των επιχειρηματιών είναι τεράστια”.

Ο ίδιος πρόσθεσε παρακάτω πως συμφωνεί με την απαίτηση αλλαγής του χωροταξικού πλαισίου, αλλά τόνισε πως αυτό σαν “μέτρο” χαρίζει μικρή παράταση στην καταστροφή. “Αν το χωροταξικό πει για παράδειγμα μέχρι 90 ανεμογεννήτριες θα συμφωνήσουμε;” ρώτησε ρητορικά, επισημαίνοντας πως δεν πρέπει να παραβλέπεται και το γεγονός ότι τα ακατοίκητα νησιά έχουν φυσικό περιβάλλον, που πρέπει να προστατευθεί.

Σύμφωνα με τις θέσεις της παράταξής του, ανέφερε πως, “Οι όποιες προσπάθειες για να έχουν αποτέλεσμα πρέπει να στοχεύουν στον πραγματικά ένοχο που είναι η πολιτική που υπηρετεί αυτήν την επενδυτική μανία που αναφέρθηκε και στην εισήγηση από την κα Πρόεδρο. Είναι οι πολιτικοί που έχουν παραχωρήσει την Ενέργεια στους επιχειρηματίες, τα κόμματα, οι κυβερνήσεις, οι τοπικοί βουλευτές που έχουν όλοι συνεισφέρει στην απελευθέρωση της Ενέργειας και την παραχώρησή της στους επιχειρηματίες”.

Ο κ. Ντουνιαδάκης ψήφισε “παρών” στο θέμα, δηλώνοντας πως ο ίδιος και τα μέλη της παράταξής του, “δεν είμαστε αντίθετοι με τις ΑΠΕ. Αλλά νομίζουμε πως τα κόμματα που εφάρμοσαν αυτήν την πολιτική έπρεπε να μπουν στο στόχαστρο του λαού. Η Ενέργεια για εμάς είναι κοινωνικό αγαθό και καλούμε τους φορείς και τους πολίτες των νησιών να εμποδίσουν αυτά τα σχέδια. Ζητάμε να ανακληθούν τώρα οι άδειες που έχουν δοθεί γι αυτήν τη δραστηριότητα στις Κυκλάδες και ο πολίτης των νησιών λέμε πως δεν πρέπει να δεχθεί περισσότερες ανεμογεννήτριες από όσες εξυπηρετούν τις ανάγκες των ίδιων των νησιών”.