“Πύλη” στον Κυκλαδικό Πολιτισμό

Πολιτιστικοί “θησαυροί”, γνωστοί αλλά και άγνωστοι, προβάλλονται από το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας Πάρου και Κυκλάδων μέσα από ποικίλες δραστηριότητες που διοργανώνονται με σκοπό την ανάδειξη της σημαντικής κληρονομιάς που κρύβουν τα νησιά του νομού.

Λεπτομέρειες για το σπουδαίο έργο που επιτελείται από τα μέλη του Ινστιτούτου και τους συμμετέχοντες καθηγητές Αρχαιολογίας και όχι μόνο, παρέθεσε στην “Κοινή Γνώμη”, η πρόεδρός του και καθηγήτρια Αρχαιολογίας, Ντόρα Κατσωνοπούλου.

Η ίδια, τόνισε ότι πρόκειται για ένα Επιστημονικό Ινστιτούτο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που στοχεύει να συστήσει τον πλούτο των Κυκλάδων στους ανθρώπους που ζουν στα νησιά αλλά και ευρύτερα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως, τους θερινούς μήνες κατά κύριο λόγο, πραγματοποιούνται μαθήματα από καθηγητές Αρχαιολογίας σε φοιτητές από χώρες του εξωτερικού, οι οποίοι επισκέπτονται την Πάρο και παρακολουθούν μία σειρά από διαλέξεις.

Το εν λόγω αφιέρωμα στη δραστηριότητα του Ινστιτούτου, παρουσιάζεται με αφορμή την πραγματοποίηση μίας ακόμη αξιόλογης διάλεξης από τη Δρα Έλενα Κόρκα, στην αίθουσα “Αρχίλοχος” της Πάρου, αύριο στις 8 το απόγευμα, το περιεχόμενο της οποίας επικεντρώνεται στους “μαρμάρινους θησαυρούς” που έχουν στην κατοχή τους οι συλλέκτες σε ιδιωτικές συλλογές.

Η αρχή

Το Ινστιτούτο έχει ιδρυθεί από το 1998. Όπως αναφέρει και ο τίτλος του, πρόκειται για ένα Ινστιτούτο Αρχαιολογίας, το οποίο έχει ως βασικό στόχο σύμφωνα με όσα δήλωσε η κ. Κατσωνοπούλου, “την προβολή και την προώθηση μελετών όσον αφορά την Αρχαιολογία της Πάρου και γενικότερα των Κυκλάδων”. Αυτό το Επιστημονικό “θεμέλιο” του Πολιτισμού που βρίσκεται στην Πάρο, δημιουργήθηκε από μία ομάδα ανθρώπων - κατά πλειοψηφία Αρχαιολόγων καθηγητών Πανεπιστημίων αλλά και Ερευνητών - που αποτέλεσαν τα ιδρυτικά του μέλη. Σπουδαία όμως συμβολή στη γέννησή του, στάθηκαν και οι ενέργειες ανθρώπων, κατοίκων της Πάρου, “οι οποίοι αν και δεν είναι αρχαιολόγοι ή επιστήμονες, έχουν ωστόσο ευρύτερο ενδιαφέρον για την πολιτιστική κληρονομιά και για τον Πολιτισμό γενικότερα”, υπογράμμισε η πρόεδρος, τονίζοντας ότι “υπήρξε ένας πυρήνας ειδικών επιστημόνων και αυτός ο πυρήνας, σε συνεργασία με ντόπιους Παριανούς που ενδιαφέρονται για την προώθηση του Πολιτισμού, οδήγησε στη σύσταση του Ινστιτούτου”.

Η Αρχαιότητα περιεχόμενο των συνεδρίων

Στο πλαίσιο των δηλώσεών της, η κ. Κατσωπούλου, εξήγησε ότι ο κυριότερος σκοπός των μελών του Ινστιτούτου, αποτελεί η προώθηση του Πολιτισμού των Κυκλάδων και της Πάρου. Προκειμένου να επιτευχθεί ο ανωτέρω σκοπός, “Το Ινστιτούτο προχωρά με διάφορους τρόπους μέσω των οποίων προωθεί το έργο του”. Χαρακτηριστικά η ίδια επεσήμανε πως πραγματοποιούνται συνέδρια, διαλέξεις και μαθήματα σε φοιτητές. “Έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί τρία διεθνή συνέδρια. Το πρώτο με αντικείμενο το διάσημο μάρμαρο της Πάρου που όπως γνωρίζει ευρύτερα ο κόσμος, από αυτό το μάρμαρο έχουν γίνει τα σημαντικά και διάσημα γλυπτά της Αρχαιότητας”, τόνισε, ενώ εν συντομία, συμπλήρωσε πως “Τα μεγαλύτερα ιερά της Αρχαίας Ελλάδας και η Δήλος και η Ολυμπία και οι Δελφοί έχουν έργα από παριανό μάρμαρο”. Κατά τη διάρκεια μάλιστα του ίδιου συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν και εργαστήρια γλυπτικής στα αρχαία λατομεία που υπάρχουν στο νησί.

Ταυτόχρονα, το δεύτερο συνέδριο αφορούσε μία σπουδαία προσωπικότητα της Αρχαίας Πάρου, τον ποιητή Αρχίλοχο. “Εξετάσαμε τον Αρχίλοχο ως ποιητή, την ποίησή του αλλά και το περιβάλλον στο οποίο έζησε κι έδρασε έτσι ώστε να καταστεί περισσότερο κατανοητή και η προσωπικότητά του” υποστήριξε, αναφέροντας στη συνέχεια ότι, “το τρίτο συνέδριο, το πιο πρόσφατο που διοργάνωσε το Ινστιτούτο, αφορούσε στο πρόσωπο, το έργο και τη ζωή του αρχαίου γλύπτη του Σκόπα του Πάριου. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους γλύπτες της Αρχαιότητας. Αρκεί να σας αναφέρω ότι από την αρχαία μαρτυρία, τοποθετείται δίπλα στον Φειδία και τον Πραξιτέλη” σχολίασε. Απόρροια των συνεδρίων, αποτελεί όπως πρόσθεσε και η έκδοση των πρακτικών τους, για τα οποία τόνισε ότι: “Αποτελούν σημεία αναφοράς” για όσους ενδιαφέρονται να μελετήσουν και να προχωρήσουν σε μία έρευνα.

Διδασκαλία σε φοιτητές από Πανεπιστήμια του εξωτερικού

Εκτός των συνεδρίων όμως, σημαντικό έργο πραγματοποιείται και στο πεδίο της διδασκαλίας φοιτητών που σπουδάζουν σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα του εξωτερικού. “Η διδασκαλία σε φοιτητές εξωτερικού σε συνεργασία με ξένα Πανεπιστήμια που επισκέπτονται την Πάρο τους θερινούς μήνες είναι μία ακόμη δράση μας”, ανέφερε, εξηγώντας πως στο χώρο του Ινστιτούτου “δίδονται μία σειρά μαθημάτων που αφορούν ευρύτερα τον Πολιτισμό των Κυκλάδων”.

Επιπρόσθετα, εκτός από τα θεωρητικά μαθήματα, η πρόεδρος συμπλήρωσε ότι, σχεδιάζεται να συμπεριληφθεί και πρακτική εξάσκηση των φοιτητών με συμμετοχή τους σε προγράμματα στο Μουσείο ή ακόμη και προγράμματα καταγραφής και μελέτης ευρημάτων. “Επιθυμούμε αν αυτό που σκεφτόμαστε, ξεκινήσει φέτος, να το προωθήσουμε συστηματικά σε ετήσια βάση”, υποστήριξε.

Μαρμάρινοι θησαυροί στις Κυκλάδες

Στο ίδιο πλαίσιο της δράσης του, εντάσσεται ακόμη, και η διοργάνωση της αυριανής διάλεξης με θέμα: “Άγνωστοι μαρμάρινοι θησαυροί από τις Κυκλάδες σε ιδιωτικές συλλογές. Νέες Προσεγγίσεις”, που θα λάβει χώρα στις 8 το απόγευμα στην αίθουσα “Αρχίλοχος” με ομιλήτρια την Δρα Έλενα Κόρκα, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού. “Είναι η δεύτερη στη σειρά διάλεξη για φέτος”, σημείωσε η ίδια, συμπληρώνοντας ότι το θέμα της, αφορά σε “μαρμάρινους θησαυρούς από όλες τις Κυκλάδες που έχουν συλλεχθεί σε ιδιωτικές συλλογές. Πρόκειται για καταγεγραμμένα μαρμάρινα γλυπτά ή άλλα έργα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της συγκεκριμένης Εφορείας και είναι άγνωστοι θησαυροί”. Αξίζει να αναφερθεί πως, η πρώτη διάλεξη για το τρέχον έτος, αφορούσε στην εποχή της Βυζαντινής Πάρου και ομιλητής ήταν ο Κωνσταντίνος Ρούσσος

Συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση

Η συνεχής παρουσία ενός Επιστημονικού Ινστιτούτου στο νησιώτικό χώρο, αναμφισβήτητα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κυρίως δε, σε περιόδους κρίσης, η στήριξή του κρίνεται αναγκαία και επιτακτική. Αναφορικά με τα προαναφερθέντα, η πρόεδρός του, παρατήρησε: “Το Ινστιτούτο είναι όπως αντιλαμβάνεστε μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Είναι ένα Επιστημονικό Ινστιτούτο που λειτουργεί με τις συνδρομές των μελών του και κάποιες χορηγίες – όταν αυτές υπάρχουν - πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο στον καιρό μας με την κρίση. Η δραστηριότητα του Ινστιτούτου σε επίπεδο πρακτικό έχει καταστεί δυνατή διότι ο δήμος Πάρου έχει παραχωρήσει σε εμάς χώρο γραφείων στην Παροικιά. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό καθώς εκεί, έχουμε ξεκινήσει και τη συμπλήρωση μίας σημαντικής Βιβλιοθήκης”, ανέφερε, προσθέτοντας πως: “Μάλιστα, έχουμε τοποθετήσει σημαντικά βιβλία στο χώρο της Αρχαιολογίας, του Πολιτισμού, της Νομισματολογίας αλλά και εγκυκλοπαίδειες και λεξικά”. Το περιεχόμενο όλων, όπως διευκρίνισε στη συνέχεια, αφορά σε στοιχεία για τις Κυκλάδες. “Στόχος μας είναι να την “ανοίξουμε” και στο κοινό ώστε να μπορεί συγκεκριμένες ημέρες όποιος επιθυμεί να μελετά και να ενημερώνεται. Είναι μία πολύ καλή συνεργασία με το δήμο Πάρου και προχωρούμε αρμονικά”, απάντησε σε ανάλογη ερώτηση, συμπληρώνοντας ότι: “Σκεφθείτε πως μας βοήθησαν να πραγματοποιήσουμε και τα τρία Συνέδρια που σας ανέφερα”.

“Είμαστε μέρος του Πολιτισμού”

Δεδομένου του αντικειμένου του Ινστιτούτου και λαμβάνοντας υπόψιν το γεγονός πως οι πολίτες έχουν απομακρυνθεί από την ιστορία τους, την κουλτούρα τους αλλά και την πολιτιστική κληρονομιά που βρίσκεται δίπλα τους, στον τόπο που ζουν, η κ. Κατσωπούλου κλήθηκε να παραχωρήσει τη γνώμη της, για τον τρόπο με τον οποίο οι σημερινοί άνθρωποι και κυρίως οι νέοι θα θελήσουν να γνωρίσουν σε βάθος τις πολιτιστικές ρίζες τους. “Προσωπικά σας λέω ότι θέλω να δώσω κίνητρα στον κόσμο να πλησιάσει το χώρο της Πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ό,τι και να λέμε είναι γεγονός πως ευρύτερα στον ελληνικό χώρο υπάρχει μία αποστασιοποίηση. Ενδεχομένως επειδή και ο κόσμος θεωρεί ότι αυτά τα θέματα είναι εξειδικευμένα ή αποτελούν αντικείμενο ειδικών και επιστημόνων. Ο στόχος μας όμως, είναι μέσα από τη σειρά των δράσεων και των διαλέξεων αυτήν την περίοδο, - που γίνονται αποκλειστικά για το μη ειδικό κοινό και είναι ιδιαίτερα σημαντικές - να ενημερώσουμε τον κόσμο για τον πλούτο της κληρονομιάς των Κυκλάδων γενικότερα αλλά και της Πάρου ειδικότερα. Πραγματικά, έχουμε μία εξαιρετικά πλούσια και σημαντική ιστορία. Είναι σπουδαίο να κατανοήσει ο κόσμος ότι αποτελεί μέρος αυτής της κληρονομιάς”, υποστήριξε.

Τέλος, όπως επεσήμανε “μελλοντικά, στόχος είναι να ανοίξουμε αυτές τις διαλέξεις εφόσον θα υπάρξει και το αντίστοιχο ενδιαφέρον και στα άλλα νησιά των Κυκλάδων”. Αυτή η σκέψη, ωστόσο, απαιτεί όπως κατέληξε: “συνεργασία πρωτίστως με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ή ακόμη και με συλλόγους Πολιτιστικούς στα κατά τόπους νησιά ώστε να γίνουν διαλέξεις και εκτός Πάρου. Θα το επιχειρήσουμε αρκεί να υπάρξει ανταπόκριση”, σημείωσε.