Αφιέρωμα στη μνήμη των Ελλήνων Ευεργετών

Ευεργέτης είναι ο άνθρωπος που προβαίνει σε αγαθή και ωφέλιμη πράξη, προφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες προς όφελος ενός ή πολλών ατόμων ή κοινωφελούς ιδρύματος. Εθνικοί ευεργέτες είναι οι άνθρωποι που προσέφεραν στη χώρα μεγάλες δωρεές, κληροδοτήματα, ευαγή Ιδρύματα, υποτροφίες και τόσα άλλα.

Η ευεργεσία είναι μια πράξη η ενέργεια με φιλανθρωπικό χαρακτήρα, που γίνεται εθελοντικά και χωρίς την προσδοκία χρηματικών ή άλλων ανταλλαγμάτων.

Η Ελλάδα τον 19ο αιώνα.

1821! Είναι ένα έτος που συγκλόνισε την Ελλάδα. Είναι το έτος που συμβολίζει και διακρίνεται όχι μόνο για την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και για την ελευθερία της χώρας μας. Μιας χώρας που στο απώτατο παρελθόν είχε γαλουχήσει τα έθνη με τη φιλοσοφία τις επιστήμες και τον πολιτισμό της!

Αναφέρω ένα μικρό κείμενο που είχε γράψει πέρσι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Δωρόθεος, που είχε ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα γι’ αυτήν την «Ημέρα της Εθνικής Μνήμης των Εθνικών Ευεργετών».

«Οι Έλληνες πήραν τα όπλα και με το σύνθημα: «Ελευθερία ή Θάνατος» ξεσηκώθηκαν κατά του βάρβαρου και αλλόδοξου κατακτητή, θέλοντας να ελευθερώσουν τη χώρα μας.

Κι επολέμησαν και αγωνίστηκαν και πληγώθηκαν και πολλοί απέθαναν και όσοι έζησαν…πρόσφυγες τη σφαγή και τον εξανδραποδισμό γλύτωσαν και στην άσημη και άγνωστη Σύρο ανέστιοι και περιπλανώμενοι κατέφυγαν….και στην αμμουδερή παραλία της, νέα πόλη από την αρχή ίδρυσαν – Ερμούπολη την ονόμασαν, 4 χρόνια μετά την άφιξή τους και ταμείο της Ελλάδος όλης την κατέστησαν.

 Οι ευγενείς και άξιοι, ευπατρίδες κάτοικοί της, κατόρθωσαν με τις γνώσεις και τις δραστηριότητες τους να διαπρέψουν στον επαγγελματικό, επιχειρηματικό, κοινωνικό, καλλιτεχνικό και πολιτιστικό στίβο.

Και…δεν ελησμόνησαν την πόλη και τους κατοίκους της ούτε και μετά θάνατον!

Κληροδότησαν περιουσίες ολόκληρες και αξιόλογα και περιφανή οικήματα για τη χρηματοδότηση έργων φιλανθρωπίας και κοινωνικής ευεργεσίας.

Δημιούργησαν ιδρύματα και Κληροδοτήματα, από τα οποία εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες Συριανοί σπούδασαν, νοσηλεύθηκαν στις μεγάλες τους ανάγκες και ανακουφίστηκαν…». Ήταν ένα μέρος από το γραπτό κείμενο του Σεβασμιωτάτου, που θεωρεί ότι είναι χρέος όλων μας Εθνικό και Κοινωνικό και Προσωπικό να τιμούμε την μνήμη των Εθνικών Ευεργετών κάθε χρόνο την 30η Σεπτεμβρίου, που καθιερώθηκε ως Ημέρα Μνήμης Εθνικών μας Ευεργετών.

Μεταξύ των πρώτων οικιστών της Ερμούπολης συγκαταλέγονταν και πολλοί που είχαν κατορθώσει να περισώσουν μέρος της περιουσίας τους σε ξένες φιλικές χώρες. Έτσι μπόρεσαν να συνεχίσουν στη νέα τους πατρίδα τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες. Ενώ όλη η Ελλάδα ζει την περιπέτεια της επανάστασης, η Σύρος περνά την ειρηνική και δημιουργική της φάση. Αυτό το βραχώδες νησί, το καταφύγιο των πρώτων προσφύγων έγινε το καλό καταφύγιο των νέων κατοίκων. Η καλλίτερη προσφορά του ήταν το θαυμάσιο φυσικό λιμάνι που βοήθησε την ανάπτυξη του εμπορίου και η επικοινωνία τους με την Ευρώπη.

Η οικονομική ανάπτυξη που ακολούθησε στηρίχθηκε στη σωστή οργάνωση, στην αγάπη για εργασία και στις ικανότητες των πρώτων προσφύγων. Έτσι η Σύρος πέρασε εκείνη την εποχή στην ειρηνική και δημιουργική της φάση.

Στα πρώτα χρόνια της άφιξης στη Σύρο των πρώτων κατοίκων υπήρξε ανάγκη περίθαλψης ασθενών. Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν τα κελιά του ναού της Μεταμορφώσεως. Αργότερα, δίπλα στον Ναό της Κοιμήσεως έχτισαν το πρώτο Νοσοκομείο. Ο Γεώργιος Μηλιώνης Ρόδιος προσέφερε μεγάλο χρηματικό ποσό και δημιούργησε το πρώτο ίδρυμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην Ελλάδα! Ήταν πλαισιωμένο με σπουδαίους γιατρούς, παθολόγους, χειρουργούς και με πολλά ιατρικά εργαλεία και φάρμακα που με χρήματα του Μηλιώνη και των φίλων του έρχονταν από το εξωτερικό. Δυστυχώς πέθανε το 1826. Οι Ερμουπολίτες τον έθαψαν τιμητικά στην κεντρική είσοδο του Νοσοκομείου τους.

Ακολούθησαν τόσοι άλλοι δωρητές και ευεργέτες….Μεγάλη δωρεά: Ήταν και…(είναι νομίζω) αυτή του Σταματίου Πρωίου και του Ιωάννη Βαρδάκα προς το νέο Νοσοκομείο που μέχρι σήμερα υπάρχει και προσφέρει ανακούφιση στους ασθενείς.

Μεγάλοι δωρητές και φιλάνθρωποι ήταν οι αδελφοί Μπαμπαγιώτη, ιδρυταί του ορφανοτροφείου θηλέων, ο Νικόλαος Ισιδώρου, μέγας δωρητής στο ορφανοτροφείο Αρρένων, ο Νικόλαος Ανδρουλής, ένας από τους μεγάλους δωρητές του Γηροκομείου της Φιλοπτώχου Εταιρείας, η οικογένεια Τσιροπινά που δώρησε στον Δήμο το βυρσοδεψείο (πρώην Σαλούστρου) όπου σήμερα είναι το ΙΚΑ και την υπέροχη νεοκλασσική οικία που σήμερα στεγάζεται η Περιφέρεια. Υπήρξαν και άλλα Κληροδοτήματα για φιλανθρωπίες αλλά και για προίκιση φτωχών κοριτσιών ή για σπουδές νέων…όπως το Κληροδότημα της Άννας Κουτσοδόντη, του Σταματίου Βαφειαδάκη και πολλών άλλων Συριανών….

Αδελφοί Ρεθύμνη

Ένα θεάρεστο, ανθρωπιστικό και κοινωνικό έργο είναι ο Φιλανθρωπικό Ίδρυμα με την επωνυμία «Η Αδελφότης Κασίων» το οποίον κληροδότησαν στις μέλλουσες γενεές Σύρου και Κάσου, οι δυο αείμνηστοι αδελφοί Νικόλαος και Μηνάς Ρεθύμνη. Ήσαν δυο άνθρωποι με υψηλά ανθρωπιστικά και Χριστιανικά ιδεώδη και διέθεσαν χάριν των συνανθρώπων τους τον σημαντικό πλούτο που δημιούργησαν αυτοί οι δυο επιτυχημένοι εφοπλιστές και έγιναν μεγάλοι ευεργέτες.

Η Αδελφότης Κασίων είναι το ίδρυμα που οι δυο αδελφοί το προίκισαν με πολλά εκατομμύρια δολάρια για να είναι αρωγό στην υγεία των συνανθρώπων μας. Θεώρησαν ότι ήταν το καλλίτερο δώρο που θα μπορούσαν να προσφέρουν στους Συριανούς και στους Κασιώτες.

Η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε μετά θάνατον τους αδελφούς Ρεθύμνη για την πολύτιμη προσφορά τους. Η Σύρος και η Κάσος τους ευγνωμονούν. Σώζουν ζωές και μετά το θάνατό τους….Έγιναν και γίνονται βάλσαμο παρηγοριάς στον κάθε πονεμένο και θλιμμένο και γίνονται οι καλοί Σαμαρείτες προσφέροντας την οικονομική βοήθεια σ’ αυτόν που έχει ανάγκη…

Κι εγώ….ποτέ δεν θα ξεχάσω…όταν μου προέκυψε σοβαρό πρόβλημα Υγείας, στην αδελφότητα Κασίων προσέτρεξα ζητώντας βοήθεια…κι εκείνοι με φρόντισαν και με βοήθησαν. Μνημονεύω και ευγνωμονώ τους αξέχαστους αδελφούς Ρεθύμνη.

Η χώρα μας θυμάται και τιμά τους Μεγάλους Εθνικούς ευεργέτες της, όπως τον Ανδρέα Συγγρό, τον Βαλλιανό, τους Ζωσιμαίους, τους Αβέρωφ….και τόσους άλλους.

Θα ήταν σοβαρή παράλειψή μας εάν δεν αναφερόμαστε και στους ζώντες και ενεργούς ευεργέτες του νησιού μας.

Με πολλαπλές προσφορές σε χρήματα, μηχανήματα, είδη ανάγκης, αλλά και προσωπική ολοζώντανη εθελοντική εργασία στηρίζουν καθημερινά όσους ανθρώπους έχουν ανάγκη. Είναι αξιέπαινοι. Τιμή, ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη και σ’ αυτούς.