Το μεγάλο ΔΕΝ

Δεν θέλω τίποτα. Δεν θέλω κανέναν.

Η γενικευμένη άρνηση που καθορίζει την συμπεριφορά όλο και περισσότερων, ως τακτική προστασίας έναντι κάθε ψυχοφθόρας κατάστασης.

Μία στάση που είτε υποδηλώνει την ύπαρξη βαθιών πληγών είτε λειτουργεί αμυντικά σε κάθε πιθανή αρνητική έκβαση, που μπορεί να πλήξει καίρια την όποια υπάρχουσα ευδαιμονία.

Όπως προσδιόρισε την άρνηση και ο Sigmund Freud, πρόκειται για ένα μηχανισμό άμυνας, που επιλέγεται από το άτομο ως μία προστατευτική αντίδραση έναντι κάθε επώδυνου επηρεασμού.

Ο αρνητισμός που εκφράζει το «δεν», προσφέρει ένα επιφανειακό περιχαράκωμα των θετικών κεκτημένων και χρησιμοποιείται ως ένδειξη μίας πλασματικής αυτάρκειας, υποδηλώνοντας ακόμα και αλαζονεία ή έναν άκρατο εγωισμό.

Από την άλλη όμως δρα και ως άλλοθι έναντι των επακόλουθων από την ανάληψη ευθυνών που απορρέουν από την όποια προσωπική επιλογή, αποδεικνύοντας περίτρανα την ευθυνοφοβία του αρνητή.

Παράλληλα μπορεί να υποκρύπτει την ανεπάρκεια εκ μέρους του, διαχείρισης κάθε τι σημαντικού, ουσιαστικού και μεγάλου.

Σε κάθε επίπεδο δράσης, προσωπικό, αισθηματικό, κοινωνικό ή ακόμα και πολιτικό, η πρόταξη του «δεν» συνεπάγεται και ένα κόστος απωλειών, που απαιτεί την ανάλογη προετοιμασία αντιμετώπισης.

Μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να επιτυγχάνεται η απώλεια των περιττών, των φθαρμένων και όλων εκείνων των στοιχείων που μπορεί να λειτουργήσουν ανασταλτικά, όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος και της απώλειας ευκαιριών και θετικά εξελικτικών προοπτικών.

Και φυσικά ουδεμία σύγκριση η παραλληλισμός με τους μεγάλους αρνητές, που άφησαν το δικό τους στίγμα στην ιστορία της ανθρωπότητας, ούτε βέβαια με την ποιητική Σεφερική «Άρνηση».

Ο λόγος για τις μικρές ή μεγάλες αρνήσεις της καθημερινότητας, που επηρεάζουν τα άτομα, πέραν του ψυχολογικού και σε πρακτικό επίπεδο, καθώς εμφανίζουν δυσχέρεια στην αντιμετώπιση των παρουσιαζόμενων προκλήσεων και περιορίζουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση των δύσκολων καταστάσεων που προκύπτουν.

Φυσικά η λύση του «Πόντιου Πιλάτου», με το νίψιμο των χεριών σε ότι ο καθείς θα κληθεί να αποφασίσει, είναι πολύ εύκολο τελικά να του κοστίσει περισσότερο από την όποια επώδυνη απόφαση.

Η άρνηση αντιμετώπισης κάθε αμφιβόλου, δύσκολου, ή ακόμα επώδυνου δεδομένου, μπορεί να προσφέρει μία προσωρινή προστασία, όμως μελλοντικά θα οδηγήσει σε αδιέξοδες καταστάσεις, καθώς δεν είναι σε θέση να μεταβάλλει την πραγματικότητα, η οποία με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Όσο επίπονη και ψυχοφθόρα μπορεί να είναι η διαχείριση της όποιας δύσκολης κατάστασης, μέσω του αρνητισμού σίγουρα δεν επιτυγχάνεται η επιζητούμενη προστασία.

Και όπως υποστήριξε και ο Jean Anouilh «Το να πεις «ναι» σημαίνει ότι πρέπει να ιδρώσεις, να σηκώσεις τα μανίκια και να βουτήξεις και τα δυο σου χέρια μέσα στη ζωή μέχρι τους αγκώνες. Είναι πιο εύκολο να πεις «όχι», ακόμα και αν το να πεις «όχι» σημαίνει θάνατο».