Συμβατικότητες

Τα πρέπει, οι φόρμες συμπεριφορών, η τήρηση των τύπων, τα καθιερωμένα και οι κανόνες.

Οι κοινωνικές συμβάσεις καθορίζουν συμπεριφορές, με τα «πρέπει» να επιβάλλουν την στάση απέναντι στα πράγματα, καθοδηγώντας ακόμα και ολόκληρες ζωές.

Απούσα η αμφισβήτηση επί της ουσίας, εκφράζεται επιδερμικά και κυρίως για ότι είναι ανώδυνο.

Με φοβία για τον σχολιασμό που θα ακολουθήσει την όποια απόκλιση από μία οριοθετημένη «κανονικότητα», η προσαρμογή σε φόρμες γίνεται αναπόφευκτη.

Χωρίς καμία υποστηρικτική διάθεση προς την ανομία, που αγγίζει μία ακραία ερμηνεία της αντισυμβατικότητας, καθώς αποτελεί την εύκολη παρερμηνεία που εξυπηρετεί τον αντίλογο, ταράζοντας την βολεμένη ανυπαρξία της τυπικότητας όσων βολεύονται στους κανόνες, μία περισσότερο ειλικρινής αντιμετώπιση των πραγμάτων θα ελευθέρωνε από τις πιέσεις που ασκεί η υπακοή στα δεδομένα.

Άλλωστε όλοι οι ταμπουρωμένοι πίσω από τις κοινωνικές συμβατικότητες το μόνο που έχουν εύκολο είναι η αποδοκιμασία κάθε αντίρρησης, γιατί αυτή διαταράσσει την δική τους ασφάλεια.   

Ως αποδεκτό ορίζεται μόνο ότι είναι σύμφωνο με τις κοινωνικές συμβάσεις και τα πρότυπα που έχουν τεθεί και επιβληθεί, που ειδικά σε ότι αφορά στη δημόσια ζωή, συχνά χρησιμοποιούνται ως προκάλυμμα αποφυγής της όποιας έκθεσης των πραγματικών διαστάσεων γεγονότων και καταστάσεων.  

Καλλιέργεια και παιδεία σαφώς και είναι τα στοιχεία εκείνα που οριοθετούν, στην βάση της σοβαρότητας και της αξιοπρέπειας, την στάση του καθενός στο δημόσιο βίο, χωρίς να χρειάζονται υπεκφυγές ενός προσχηματικού καθωσπρεπισμού και συμβατικές οριοθετήσεις.

Όσο η συμβατικότητα θέτει στενά όρια και αυστηρούς κανόνες στη λειτουργία μίας κοινωνίας, τόσο απομακρύνει την καλλιέργεια και την ποιότητα των συμπεριφορών, ενισχύοντας παραμορφωτικές αλλοιώσεις και καταστροφικές καταπτώσεις.

Όλα στο βωμό των εντυπώσεων και μιας κακώς εννοούμενης αποδοχής, με έπαινο της κάθε μετριότητας, με αναγνώριση του εύπεπτου και ενστερνισμό της κενότητας, ως αποτέλεσμα της συμβατικής τακτικότητας που καθορίζει τους βολικούς κανόνες ροής των πραγμάτων.

Μόνο που «Η ακεραιότητα δεν έχει ανάγκη από κανόνες» (Αλμπέρ Καμύ) και σε μία συντεταγμένη κοινωνική διαμόρφωση πρωτίστως αναγνωρίζεται η τήρηση τους ώστε δικαιωματικά να κατακτάται και η αμφισβήτηση τους.

Άλλωστε, οι μεγαλύτερες κατακτήσεις και οι πιο ουσιαστικές δημιουργίες προέκυψαν από την ανυπακοή στους κανόνες και κατόπιν δυσπιστίας έναντι κάθε συμβατικού στερεότυπου.

Το ‘πε ο Ελύτης «Πιάσε το ΠΡΕΠΕΙ από το ιώτα και γδάρε το ίσαμε το πι».