Οι χώροι πολιτισμού κοντά στα άτομα με αναπηρία

Με αφορμή τον εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας όρασης και της παγκόσμιας ημέρας λευκού μπαστουνιού 2022, το μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος, συνεπικουρούμενο από το σωματείο ατόμων με προβλήματα όρασης ν. Κυκλάδων «Αρωγή», άνοιξε διάπλατα τις πόρτες του στους ανθρώπους με προβλήματα όρασης, διοργανώνοντας στις 12, 13 και 14 Οκτωβρίου ειδικές περιηγήσεις με ακουστική περιγραφή στην περιοδική έκθεση «Οικονομία και Κλίμα: Handle with care» που παρουσιάζεται εκεί. Στο πλαίσιο της επίσκεψης αυτής και της παρουσίας τους στην Αθήνα, τα μέλη της “Αρωγής” επισκέφτηκαν επίσης το μουσείο Κυκλαδικής τέχνης και το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, απολαμβάνοντας ξεναγήσεις ειδικά προσαρμοσμένες για άτομα με οπτική αναπηρία.

Η πρόεδρος της “Αρωγής”, Άννα Μαρία Φώσκολου, επιστρέφοντας από την Αθήνα, μίλησε στην ¨Κοινή Γνώμη” για αυτήν την εμπειρία και για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα. “Είχα διαβάσει ότι στο μουσείο Κυκλαδικής τέχνης και στο ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος γίνονται εξειδικευμένες ξεναγήσεις για ανθρώπους χωρίς όραση οπότε είχα πάντα στο μυαλό μου ότι ήθελα να πάμε με τους ανθρώπους της Αρωγής να επισκεφτούμε αυτούς τους χώρους . Γενικά είμαι της άποψης ότι όταν γίνονται πράγματα για εμάς, πρέπει να τα υποστηρίζουμε και να τα επισκεπτόμαστε για να παραδειγματίζονται κι άλλοι φορείς και να οργανώνουν ανάλογες δράσεις”.

Το μουσείο Κυκλαδικής τέχνης

Το μουσείο, με στόχο να καταστεί ανοιχτό σε όλους με βάση τις αρχές της συμπερίληψης, δημιούργησε το πρόγραμμα «ΣΕ ΕΠΑΦΗ», δίνοντας πλέον τη δυνατότητα σε άτομα με αισθητηριακή αναπηρία (οπτική και ακουστική βλάβη) να έχουν πρόσβαση στη μόνιμη έκθεση της Κυκλαδικής τέχνης. Για αυτόν τον σκοπό, κατασκευάστηκε μια κινητή προθήκη με θέμα τον Κυκλαδικό πολιτισμό, με έμφαση στη μαρμαρογλυπτική που είναι και το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της Κυκλαδικής τέχνης. Η κινητή προθήκη κινείται στον χώρο από τον συνοδό του/ων ατόμου/ων με τυφλότητα και ακολουθεί μια διαδρομή για την οποία ο επισκέπτης έχει ήδη ενημερωθεί, ενώ ταυτόχρονα δίνει την ευκαιρία της απτικής και ακουστικής εμπειρίας, παράλληλα με μία ξενάγηση στην έκθεση. Περιέχει επίσης μια απτική κάτοψη του χώρου με 13 σταθμούς, χάρτη απτικό της Ελλάδας και των Κυκλάδων με τα αντίστοιχα κείμενα σε γραφή braille. Στις διαφορετικές θήκες/συρτάρια περιέχονται ακριβή αντίγραφα αντιπροσωπευτικών αντικειμένων, δίνοντας έτσι στα άτομα με τυφλότητα την ευκαιρία να «βλέπουν» τα αντικείμενα. Οι πληροφορίες για τα αντικείμενα παρέχονται είτε με έντυπα σε γραφή braille (για άτομα με ολική τύφλωση) ή σε μεγαλογράμματη (για άτομα με χαμηλή όραση), είτε με ακουστική περιγραφή.

Στο μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος

Η έκθεση της ΤτΕ περιγράφει το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και αναλύει τις οικονομικές του συνέπειες, τη σημασία του για τις κεντρικές τράπεζες, αλλά και τους τρόπους που επιλέγονται για την αντιμετώπισή του. Εστιάζοντας κυρίως στη χώρα μας, αξιοποιεί την καίρια συνεισφορά εξειδικευμένων οικονομολόγων και εμπειρογνωμόνων της ΤτΕ, για να ενισχύσει την ενημέρωση και ενεργό συμμετοχή του κοινού – και κυρίως της νέας γενιάς – στην επείγουσα δέσμευση και κινητοποίηση που απαιτούνται για την αντιμετώπιση του φαινομένου σε παγκόσμια κλίμακα. Η δράση με τίτλο “Άκου να δεις” που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την “Αρωγή” έδωσε την ευκαιρία στους συνανθρώπους μας με προβλήματα όρασης, να απολαύσουν την έκθεση και να ενημερωθούν σωστά για όλα όσα η συγκεκριμένη έκθεση προσπαθεί να επικοινωνήσει.

“Υπήρχε μία συνεργασία που δίνει προοπτική και για επόμενες δράσεις, κάτι το οποίο ενδιαφέρει και εμάς και τους υπεύθυνους του χώρου” λέει η κα. Φώσκολου για την εν λόγω επίσκεψη και συμπληρώνει: “Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως οι άνθρωποι με αναπηρία διψάνε για μάθηση και γνώση και επιθυμούν πολύ να μπουν σε χώρους που δε τους δινόταν η ευκαιρία μέχρι πρότινος. Η “Αρωγή” είναι εδώ για να ενισχύσει αυτήν την προσπάθεια και για να κάνει συνεργασίες ώστε να έρθουν πιο κοντά οι χώροι πολιτισμού σε εμάς”. Σχετικά με το έργο της “Αρωγής” αλλά και την πρόοδο που σημειώνεται γενικότερα στον τομέα της προσβασιμότητας και της ευαισθητοποίησης του κόσμου, δήλωσε: “Πολλά όμορφα πράγματα έχουν συμβεί στην “Αρωγή” γιατί δημιουργείται μία αμοιβαία μαγνητική έλξη με ανθρώπους που έχουν και θέλουν να προσφέρουν. Όλα από τους ανθρώπους ξεκινούν. Είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί πλέον γίνονται πολλά πράγματα για ανθρώπους με οπτική αναπηρία. Αυτή η περιβόητη συμπερίληψη, που ακούω πλέον να διαδίδεται στους χώρους πολιτισμού, παρατηρώ ότι γίνεται πράξη. Όσο πιο πολλοί άνθρωποι και φορείς συνεργάζονται και ενεργοποιούνται προς αυτήν την κατεύθυνση, τόσο περισσότερα πράγματα θα είναι προσβάσιμα σε εμάς”

Από την πλευρά του παρατηρητή

Στην επίσκεψη της “Αρωγής” στα μουσεία της Αθήνας, έτυχε να παραβρεθεί και η εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος σε θέματα παιδείας του δήμου Σύρου - Ερμούπολης, Ειρήνη Δράκου, η οποία στηρίζει την “Αρωγή” από το ξεκίνημά της. “Η εμπειρία μου είναι από τη σκοπιά του ανθρώπου που παρακολουθεί τις δράσεις τους και βλέπει απ’ έξω τα τεράστια βήματα που οι ίδιοι έχουν κάνει, το πως προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο και το πως μοιράζονται την εμπειρία που αποκτούν. Αυτό που θαυμάζω είναι ότι τόσοι άνθρωποι, διαφορετικοί μεταξύ τους, έχουν συσπειρωθεί και αθόρυβα αλλά ουσιαστικά δουλεύουν και προχωρούν σε αυτό το τόσο ουσιαστικό για την κοινωνία πρόγραμμα ευαισθητοποίησης. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κανείς δεν ξέρει αν θα βρεθεί κάποτε σε δύσκολη θέση και θεωρητικά, όλοι είμαστε εν δυνάμει ανάπηροι”.

Αναφερόμενη στη Σύρο, η κα. Δράκου είπε πως έχουν γίνει αρκετά βήματα και πιστεύει πως στο μέλλον θα γίνουν αρκετά περισσότερα. “Ο τόπος μας είναι ευαισθητοποιημένος και η πόλη ανταποκρίνεται, αν και ίσως όχι με την ταχύτητα που θα θέλαμε” λέει κλείνοντας και παροτρύνει τους πολίτες να εντοπίζουν τις ελλείψεις και τα προβλήματα και να τα επισημαίνουν.