Οι τελευταίες ώρες του Πλάτωνα: «Με υψηλό πυρετό, άκουγε μουσική»

Νέα αποκρυπτογραφημένα αποσπάσματα από έναν πάπυρο που βρέθηκε θαμμένος κάτω από στρώματα ηφαιστειακής τέφρας μετά την ολέθρια έκρηξη του Βεζούβιου, το 79 μ.Χ., ρίχνουν φως στις τελευταίες ώρες του άρρωστου Πλάτωνα.

Σε μια ρηξικέλευθη ανακάλυψη, όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα του Guardian, οι αρχαίες αυτές γραφές φέρεται να περιέχουν μια μέχρι πρότινος άγνωστη περιγραφή της τελευταίας νύχτας του αρχαίου φιλοσόφου.

Σύμφωνα με τα κείμενα αυτά, παρότι υπέφερε από υψηλό πυρετό, ο ετοιμοθάνατος Πλάτωνας άκουγε μουσική και συγκεκριμένα μια σκλάβα από τη Θράκη έπαιζε φλάουτο.

Μάλιστα, σύμφωνα με τις αρχαίες αυτές μαρτυρίες, ο μαθητής του Σωκράτη και μέντορας του Αριστοτέλη είχε διατηρήσει επαρκώς τη διαύγειά του ώστε να επικρίνει τη νεαρή μουσικό για την έλλειψη ρυθμού.

Το αποκωδικοποιημένο –με τη βοήθεια της τεχνολογίας– κείμενο φέρεται να αποκαλύπτει ακόμη και τον ακριβή τόπο ταφής του Πλάτωνα, στον κήπο της Ακαδημίας Πλάτωνος που ο ίδιος είχε ιδρύσει, ενώ μέχρι σήμερα θεωρείτο πως ο Πλάτωνας είχε ταφεί στην ευρύτερη Ακαδημία.

Ως ένα «εξαιρετικό αποτέλεσμα που εμπλουτίζει την κατανόησή μας για την αρχαία ιστορία» χαρακτήρισε το εύρημα ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, Γκρατσιάνο Ρανόκια, και επικεφαλής της ομάδας που ανακάλυψε τον απανθρακωμένο πάπυρο.

«Χάρη στις πιο προηγμένες απεικονιστικές τεχνικές, είμαστε επιτέλους σε θέση να διαβάσουμε και να αποκρυπτογραφήσουμε νέα αποσπάσματα κειμένων που προηγουμένως ήταν μη προσβάσιμα», σημείωσε ο ίδιος.

Τo κείμενο αποκαλύπτει ακόμη πως ο Πλάτωνας πουλήθηκε ως σκλάβος στην Αίγινα, πιθανώς το 404 π.Χ., όταν οι Σπαρτιάτες κατέκτησαν το νησί, ή διαφορετικά το 399 π.Χ., λίγο μετά τον θάνατο του Σωκράτη.

«Μέχρι σήμερα, θεωρείτο πως ο Πλάτωνας είχε πουληθεί ως σκλάβος το 387 π.Χ. κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Σικελία, στην αυλή του Διονυσίου Α΄ των Συρακουσών», εξηγεί ο Ρανόκια. «Για πρώτη φορά, καταφέραμε να διαβάσουμε αποσπάσματα κρυμμένων επιστολών από παπύρους που ήταν τυλιγμένοι σε πολλαπλές επιστρώσεις, κολλημένοι ο ένας πάνω στο άλλο στο πέρασμα των αιώνων, μέσω μιας διαδικασίας ξετυλίγματος με τη χρήση μηχανικής τεχνικής που απομόνωσε ολόκληρα κομμάτια του κειμένου».

Σύμφωνα με τον Ρανόκια, η δυνατότητα εντοπισμού αυτών των επιστρώσεων και η επανατοποθέτησή τους στις αρχικές τους θέσεις για την αποκατάσταση της συνέχειας του κειμένου αποτελεί σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη συλλογή τεράστιου όγκου πληροφοριών.

Όπως λέει, η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και ο πλήρης αντίκτυπος στην αποκάλυψη της ιστορίας θα γίνει αντιληπτός τα επόμενα χρόνια.

Στο πέρασμα των χρόνων, ακαδημαϊκοί και ειδικοί επιχείρησαν να αποκωδικοποιήσουν τους παπύρους στη βίλα αυτή – γνωστή ως Βίλα των Παπύρων.

Πρόκειται συνολικά για πάνω από 1.800 παπύρους, με φιλοσοφικά κείμενα, κυρίως του Φιλοδήμου του Επικούρειου. Στη μεγάλη τους πλειονότητα φυλάσσονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Νάπολης και δεν εκτίθενται στο κοινό διότι θεωρούνται ιδιαίτερα «ευαίσθητα» αρχαιολογικά ευρήματα.

Ο Ντομένικο Καρμάρντο, αρχαιολόγος στο πρόγραμμα συντήρησης του Ερκολάνο, συνέκρινε τις επιπτώσεις της έκρηξης του 79 μ.Χ. στο Ερκολάνο, μια αρχαία ρωμαϊκή παραθαλάσσια πόλη κοντά στην Πομπηία, με τη ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η θερμότητα του πυροκλαστικού κύματος που προκλήθηκε από την έκρηξη στον Βεζούβιο ήταν τέτοια –πιστεύεται ότι κυμαινόταν μεταξύ 400°C και 500°C– ώστε ο εγκέφαλος και το αίμα των θυμάτων έβρασαν στιγμιαία.

Πηγή: kathimerini.gr με πληροφορίες από Guardian