Θαλασσινή αύρα και πατροπαράδοτα έθιμα

Με λαμπρότητα και θρησκευτική ευλάβεια εορτάστηκε και φέτος το Πάσχα στο γραφικότερο νησιωτικό σύμπλεγμα της Ελλάδας με τη θαλασσινή αύρα και τα αμέτρητα παραδοσιακά έθιμα να προσδίδουν ξεχωριστό χρώμα στην πορεία του Θείου δράματος μέχρι το χαρμόσυνο και ελπιδοφόρο γεγονός της Αναστάσεως.

Σε κλίμα συγκίνησης και βαθιάς κατάνυξης, εκατοντάδες πιστοί κατέκλυσαν το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου τους ιερούς ναούς των Κυκλάδων για να παρακολουθήσουν την Ακολουθία του Όρθρου της Αναστάσεως και να ανταλλάξουν ευχές, διαδίδοντας την νίκη του Χριστού από τον θάνατο στη ζωή.

Έθιμα και παραδόσεις αναβίωσαν στην πιο μεγάλη και λαμπρή γιορτή της Χριστιανοσύνης με αποκορύφωμα τη Μεγάλη Παρασκευή, όπου ο λαός συμπάσχει με το Θείο δράμα, ζει με κατάνυξη τα Πάθη του Χριστού και πενθεί μέχρι την ημέρα της Ανάστασης.

Σε κάθε σημείο του Χριστιανικού κόσμου, ο Επιτάφιος στολισμένος με λουλούδια περιφέρεται στους δρόμους και πλήθος πιστών ακολουθεί για να θρηνήσει τον θάνατο του Θεανθρώπου.

Νάξος

Με κατάνυξη παρακολούθησαν οι πολυάριθμοι πιστοί τη Μεγάλη Παρασκευή την Ακολουθία του Επιταφίου και την περιφορά σε όλη τη Νάξο, όπου από το πρωί οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα. Κορυφαία στιγμή ήταν η συνάντηση των τριών Επιταφίων των ενοριών της Χώρας Νάξου, όπου για μία ακόμη φορά σημειώθηκε το αδιαχώρητο. Κατά τη συνάντηση των Επιταφίων προεξήρχε ο Μητροπολίτης Προτέριος (Παυλόπουλος). Αθρόα ήταν η συμμετοχή των πιστών και στην ακολουθία της Αναστάσεως του Κυρίου στην πόλη και τα χωριά του νησιού, που φέτος χαρακτηρίστηκε και από τη μεταφορά του Αγίου Φωτός στο νησί μετά από πρωτοβουλία της Αερολέσχης Νάξου σε συνεργασία με την Αερολέσχη "Φαέθων", γεγονός που έγινε για πρώτη φορά πανελλαδικά με πρωτοβουλία της γενικής αεροπορίας.

Μεταξύ των δεκαέξι προορισμών της Ελλάδας, στους οποίους μετέφεραν το Άγιο Φως η Aegean και η Olympic Airways το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου ήταν η Μύκονος και η Σαντορίνη. Οι πτήσεις, που αναχώρησαν από τα Ιεροσόλυμα είχαν τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις προς αντίστοιχες γεωγραφικές περιοχές της χώρας και συγκεκριμένα προς Αιγαίο, Ιόνιο και Κεντρική και Ανατολική Ελλάδα.

Μύκονος

Με μεγάλη καθυστέρηση κατέφθασε στη Μύκονο το Άγιο Φως, το οποίο παρέλαβε ο Δήμαρχος Μυκόνου Κωνσταντίνος Κουκάς περί τις 23:45, καθώς οι ιερείς του νησιού βρίσκονταν στους ναού για την Ακολουθία της Αναστάσεως. Στο αεροδρόμιο παρευρέθηκαν επίσης ο Αντιδήμαρχος Μιλτιάδης Ατζαμόγλου, ο αντιπρόεδρος του ΠΑΚΟ Γ. Αξιώτης Δημήτρης Κοντιζάς, ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας, η πρόεδρος της Τουριστικής Επιτροπής Τόνια Ανδρονίκου και ο αερολιμενάρχης Νάσος Κόλλιας. Αμέσως μετά το Άγιο Φως μεταφέρθηκε στις εκκλησίες της Χώρας και της Άνω Μεράς.

Σαντορίνη

Οι ισχυροί άνεμοι δεν εμπόδισαν καμιά από τις εκκλησιές να περιφέρουν τους Επιταφίους τους σε όλο το νησί της Σαντορίνης και της Θηρασίας. 10.000 φωτιές αγκάλιασαν και φέτος το χωριό του Πύργου, προσφέροντας ένα ανεπανάληπτο θέαμα σε ντόπιους και επισκέπτες, οι οποίοι δε σταμάτησαν ούτε λεπτό να αποτυπώνουν με τις φωτογραφικές μηχανές τους το μοναδικό αυτό θέαμα και να εκφράζουν τον θαυμασμό τους. Συγκίνηση και δέος για τους χιλιάδες πιστούς τέλος, προσέφερε η καθιερωμένη συνάντηση των Επιταφίων της Μητρόπολης και του Κοντοχωρίου στην Κεντρική πλατεία των Φηρών.

Τήνος

Με ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια πραγματοποιήθηκε και η περιφορά των Επιταφίων στην πόλη της Τήνου. Οι Ενορίες της Χώρας, ακολουθώντας η καθεμία τη δική της διαδρομή, συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Παντανάσσης. Από τους πιο εντυπωσιακούς Επιταφίους στη Τήνο αλλά και γενικότερα στην Ελλάδα θεωρείται αυτός της ενορίας του Αγίου Νικολάου, ο oποίος ακολουθεί την δική του πορεία προς τη θάλασσα συνοδεία πιστών ενοριτών αλλά και επισκεπτών. Εντός της θαλάσσης τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως όλων των ναυτικών που χάθηκαν άδικα στην άβυσσο των θαλασσών και των ωκεανών.

Πάρος

Το μοναδικό έθιμο της αναπαράστασης των Παθών κατά την περιφορά του Επιταφίου στα ορεινά χωριά Μάρπησσα, Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό αναβίωσε και φέτος στο νησί της Πάρου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιφορά του Επιταφίου της Μάρπησσας, καθώς κατά την διάρκειά της γίνονται δεκαπέντε περίπου στάσεις. Σε κάθε στάση φωτίζεται και ένα σημείο του βουνού, όπου τα παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση. Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, το έθιμο κορυφώθηκε με την αναπαράσταση της Ανάστασης, μέσα σε μια εκθαμβωτική ατμόσφαιρα χιλιάδων κεριών και αμέτρητων πυροτεχνημάτων, τα οποία φώτισαν μαγευτικά τον ουρανό του Αιγαίου.

Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν και την Κυριακή του Πάσχου, τόσο με τα γλέντια και το σούβλισμα των αρνιών, όσο και με το “κάψιμο του Εβραίου”, καθώς και με το “Πάσχα της Αγάπης”, όπου σε πολλά σημεία του νησιού προσφέρεται στους επισκέπτες φαγητό και κρασί, ενώ οι τοπικές ορχήστρες ξεσηκώνουν τους παρευρισκόμενους με τα ρομαντικά τραγούδια της “Κούνιας”. Μεγάλη ήταν η συμμετοχή του κόσμου στη Γιορτή Αγάπης στο γήπεδο της Μάρπησσας. Η Πρόεδρος και το Συμβούλιο της Δημοτικής Κοινότητας Μάρπησσας Πάρου κάλεσαν ντόπιους και επισκέπτες να γιορτάσουν όλοι μαζί την Ανάσταση με παραδοσιακούς χορούς από το χορευτικό συγκρότημα του Συλλόγου Γυναικών Μάρπησσας, ψητό αρνί, κόκκινα αυγά και άφθονο παριανό κρασί.

Αμοργός

Συγκλονιστική ήταν και φέτος η περιφορά του Επιταφίου στο γραφικό παραθαλάσσιο χωριό των Καταπόλων στην Αμοργό. Κατά μήκος της παραλίας αλλά και μέσα στα στενά μικρές αυτοσχέδιες φωτιές μέσα σε τενεκεδένια κουτάκια δημιούργησαν μία ξεχωριστή κατανυκτική ατμόσφαιρα, ενώ ντόπια μυρωδικά, όπως η αλεσφακιά, η ρίγανη και το φασκόμηλο, στρώθηκαν στους δρόμους. Επιπλέον, οι γυναίκες, κατά την περιφορά του Επιταφίου από τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών, έραιναν τον κόσμο με κολόνιες και αρώματα.

Κουφονήσια

Παρά το δυνατό αέρα, μεγάλος αριθμός επισκεπτών ακολούθησε, με κατάνυξη, την περιφορά του Επιταφίου στα Κουφονήσια, παρουσία του προέδρου της Δημοτικής Κοινότητας Κουφονησίων, Αντώνη Κωβαίου. Ο Επιτάφιος διέσχισε το χωριό, την παραλία Άμμος, τη συνοικία Στρούμπος και επιστρέφοντας κατέληξε στην εκκλησία Αγ. Γεωργίου όπου υψώθηκε μπροστά στην είσοδο, όπου οι πιστοί περνούσαν από κάτω για να εισέλθουν στην εκκλησία, προσδοκώντας έτσι την ευλογία Του.

Σίφνος

Η καθιερωμένη συνάντηση των Επιταφίων των Ι.Ν Ταξιαρχών Αγίου Λουκού και Αγίου Ιωάννη Π. Πεταλιού στην Παναγία τα Γουρνιά και των Ι.Ν. Παναγίας Κόγχης (Αρτεμώνα) και Ταξιαρχών Αγ. Λουκά στην Παναγία της Άμμου πραγματοποιήθηκε στη Σίφνο τη Μεγάλη Παρασκευή. Την Κυριακή του Πάσχα τελέστηκε ο Εσπερινός της Αγάπης στην Ιερά Μονή Βρύσης με τη συμμετοχή κλήρου, κατοίκων και επισκεπτών του νησιού. Το βράδυ, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σίφνου με ομάδα χορευτών του που συνόδευσε τακίμι παραδοσιακών μουσικών, διέσχισε το Στενό της Απολλωνίας, σκορπίζοντας ευχές για το Πάσχα και προσφέροντας σιφναίικα κεράσματα (πουλιά της Λαμπρής και μελόπιτα). Στη μικρή πλατεία της Απολλωνίας έγινε η αναπαράσταση των πασχαλινών εθίμων “τσούνια” και “κουνίστρια” και παρουσιάστηκαν παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σίφνου. Τέλος, την Τετάρτη και την Παρασκευή του Πάσχα θα παρουσιαστεί στο Ίδρυμα Πρόκου στην Απολλωνία η εκδήλωση “του πάπφου μου η θεμωνιά”, μία δραματοποιημένη αφήγηση γεγονότων από το παρελθόν της Σίφνου. Τα γεγονότα θα αφηγηθούν η ερασιτεχνική ομάδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Σίφνου, σε κείμενα ηθογραφικού χαρακτήρα της Ελευθερίας Ναδάλη.